یکی از مشکلات رایج دندانی که نیاز به درمان ارتودنسی دارد، اپن بایت است. اپن بایت می تواند در جلو یا پشت دندانها اتفاق بیفتد، اگرچه اپن بایت جلوی دندان بسیار شایعتر است. اپن بایت نوعی مال اکلوژن است، به این معنی که وقتی فکها بسته هستند، دندان ها بهدرستی در یک راستا قرار نمیگیرند. در یک بایت مناسب، ردیف دندانهای بالا و پایین باید تماماً به هم متصل شوند، به طوری که وقتی دهان کاملاً بسته است، دندانهای بالا کمی بر روی دندانهای پایین همپوشانی داشته باشند. این مقاله راهنمایی است که به شما در درک بیشتر اپن بایت و چگونگی آن کمک میکند.
ناهنجاری اپن بایت چیست؟
در افراد با ناهنجاری اپن بایت، دندانهای بالا و پایین در جلو یا عقب دهان، حتی زمانی که فک بسته است، تماس پیدا نمیکنند. اپن بایت زمانی اتفاق میافتد که دندانهای بالا و پایین در جلو یا عقب دهان که فک کاملا بسته شده است با هم تماس نداشته باشند و بین آنها فاصله ایجاد شود. اپن بایت نوعی مال اکلوژن است: انواع مشکلات دندانی که باعث می شود دندانها به طور نامناسب تراز شوند، باعث ایجاد مشکلاتی در هنگام غذا خوردن میشوند و بسیاری از مسائل مرتبط دیگر، از جمله درد، مسائل بهداشت دهان و دندان و پوسیدگی دندان و لثه.
درمان اپن بایت می تواند پیچیده باشد، اما یک متخصص ارتودنسی ماهر می تواند این وضعیت را با انواع براکتهای ارتودنسی و انواع درمان اینویزیلاین اصلاح کند. در درمان دندانهای جلوزده دو اصطلاح رایج وجود دارد و آن اورجت و اوربایت است. اورجت به جلوزدگی افقی دندانهای جلویی فک بالا گفته میشود و اوربایت نیز به فاصله عمودی بین دندانهای جلویی بالایی و پایینی گفته میشود.
وجود فاصله بین دندان های قدامی
داشتن دیاستما یا شکاف بین دندانها، شایعتر از آن چیزی است که فکر میکنید. دلایل ایجاد شکاف در دندان های جلویی که اصطلاحا دندان های قدامی خوانده میشود، عبارتند از: فرنوم بزرگ لب، بیماری لثه و اندازه فک. یکی از دلایل رایج که ممکن است بین دندان های جلویی شما شکاف ایجاد شود، فرنوم است. فرنوم لبیال، قطعه نازکی از بافت است که لب بالایی شما را به لثه بالایی متصل میکند. برای برخی، فرنوم به طور طبیعی رشد نمیکند. اگر فرنوم بیش از حد بزرگ شود، میتواند باعث جدا شدن دندانهای جلویی و ایجاد شکاف بین آنها شود.
فاصله بین دندان ها که دیاستما نامیده میشود، باعث ایجاد شکاف مشخص بین دندانها میشود. دیاستما اصطلاحی است که اغلب برای شکاف بین دو دندان جلویی بالا، رایج ترین شکاف دندانها، استفاده میشود. ۵۰ تا ۶۰ درصد کودکان زیر ۵ سال دارای این شکاف هستند و معمولاً تا سن ۸ یا ۹ سالگی این شکاف، به خودی خود بسته میشود. علاوه براین، اگر یک یا چند دندان شما کوچکتر از حد معمول باشد و دندانها نامرتب باشند نیز، دیاستما ممکن است رخ دهد.
اپن بایت و بلند بودن صورت
سندرم صورت بلند که به آن بایت اسکلتی نیز گفته می شود، یک بیماری نسبتاً شایع است که با رشد بیش از حد عمودی صورت مشخص می شود. علل آن میتواند ژنتیکی یا محیطی باشد. جراحی ارتوگناتیک درمانی است که در بیشتر موارد برای اصلاح این ناهنجاری توصیه میشود. مداخله ممکن است شامل استراتژیهای مجزا یا ترکیبی مانند: نهفتگی فک بالا، چرخش صفحه اکلوزال در خلاف جهت عقربههای ساعت، باشد.
انواع فرم صورت می تواند بر روی رویش دندان ها تاثیر بگذارد.
درمان تصحیح ارتفاع صورت می تواند به هرچه بهتر شدن نتیجه درمان اپن بایت کمک کند. همچنین، نسبت ارتفاع صورت به عمق صورت نیز باید در درمان های ارتودنسی مد نظر قرار گرفته شود.
حالت ظاهری اپن بایت چگونه است؟
قابل توجه ترین علامت اپن بایت ناتوانی در بستن کامل دهان است به طوری که دندانهای جلو یا عقب بالای شما با دندانهای پایین تماس نداشته باشند. دیگر علائم ظاهری و غیر ظاهری اپن بایت شامل موارد زیر است.
- ناتوانی در تماس دندانهای بالا و پایین با یکدیگر
- مشکلات جویدن یا بلعیدن
- مشکلات تلفظ
- مشکلات گفتاری
- تراز نامناسب دندانها
- درد در هنگام گاز گرفتن یا جویدن
- مشکل در گاز زدن غذا با دندانهای جلویی
- لبخندی نازیبا و غیر جذاب
عوامل ایجاد ناهنجاری اپن بایت
دو دلیل اساسی برای ایجاد ناهنجاری اپن بایت وجود دارد: اسکلتی یا دندانی – گاهی اوقات این مشکل توسط هر دو ایجاد می شود.
علل اسکلتی از رشد استخوان نشات می گیرد و در ژنهایی که از خانواده شما منتقل میشود به ارث میرسد.
علل دندانی نیز ناشی از عادات بد دهانی است که مسیر صحیح رشد دندان را مختل می کند. مانند: مکیدن شست، مکیدن لب پایین، الگوی بلع نامناسب، وضعیت نامناسب زبان، روماتیسم مفصلی، اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMD)، یا سایر دردهای مزمن دندان/فک، ضربه به فک، کمبود فضا برای رویش دندان های بالغ و یا سایر مسائل مربوط به دندانپزشکی.
اما اپن بایت به طور کلی و در درجه اول توسط چهار عامل ایجاد میشود:
- مکیدن شست یا پستانک. هنگامی که شخصی شست یا پستانک خود را میمکد (یا یک جسم خارجی دیگر مانند مداد)، ردیف دندان های خود را تحت فشار قرار میدهد. این میتواند باعث اپن بایت شود.
- فشار دادن زبان. اپن بایت زمانی رخ میدهد که فردی هنگام صحبت کردن یا قورت دادن، زبان خود را بین دندانهای جلویی بالا و پایین فشار دهد. این همچنین می تواند بین دندانها نیز فاصله ایجاد کند.
- اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMD یا TMJ). اختلالات TMJ باعث درد مزمن فک میشوند. گاهی اوقات افراد از زبان خود برای باز کردن دندانهای خود استفاده میکنند و به راحتی فک خود را تغییر میدهند که میتواند باعث اپن بایت شود.
- مشکل اسکلتی. این زمانی اتفاق میافتد که فکهای شما بر خلاف رشد موازی یکدیگر از هم جدا میشوند و اغلب تحت تأثیر ژنتیک است.
علت هر چه باشد، اپن بایت را میتوان با نظارت دقیق متخصص ارتودنسی اصلاح کرد. متخصصین ارتودنسی در درمان این نوع مشکلات دندانی با استفاده از روش های بالینی اثبات شده از جمله بریس و اینویزیلاین ماهر هستند. متخصص ارتودنسی با استفاده از اشعه ایکس و یا تصویربرداری سه بعدی و همچنین معاینه حضوری، تشخیص را ارائه میدهد. پس از تشخیص، ارتودنتیست گزینه های درمانی مورد شما را بررسی می کند. اگرچه قیمت ارتودنسی دندان بسیار بالا است، اما نتایج خوبی از آن حاصل میشود.
اوپن بایت ناشی از مشکلات مفصلی
گاهی اوقات اوپن بایت به تدریج ایجاد میشود که در این صورت احتمال تخریب مفصل به عنوان یکی از احتمالات مسبب اوپن بایت در نظر گرفته میشود. بهترین اقدام، تصویر برداری از مفاصل است تا مشخص شود موقعیت دیسکها و همچنین شکل و وضعیت ساختارهای استخوانی چگونه است. در صورتی که مشکل مفاصل ادامه پیدا کند، اوپن بایت پس از درمان، مجددا ایجاد میشود.
انواع اپن بایت
شیوع ناهنجاری اپن بایت در جمعیت های مختلف متفاوت است و در انواع مختلف رخ میدهد. در ادامه انواع متداول اپن بایت ذکر شده است.
۱. اپن بایت قدامی
اپن بایت قدامی بیشتر زمانی اتفاق می افتد که دندانهای جلویی (Incisors) در فک پایین و بالا در یک بایت کامل بر روی هم قرار نگیرند. این عارضه بیشتر دندان های جلویی را درگیر میکند، اما میتواند تعدادی از دندانهای دیگر را نیز درگیر کند. اکثر بیماران مبتلا به این بیماری عمدتاً به درمان های اصلاحی نیاز دارند. برای برخی از بیماران، گفتار نیز تحت تأثیر قرار می گیرد. اگرچه تضمینی نیست، اما درمانهای این مشکل میتوانند کیفیت گفتار را نیز بازیابی کنند.
۲. اپن بایت خلفی
این نوع مال اکلوژن برعکس اپن بایت قدامی است. این نوع مال اکلوژن زمانی اتفاق میافتد که دندانهای شما در پشت فک با هم تماس نداشته باشند. یعنی، در حالت گاز گرفتن (اکلوژن)، دندان های پشت با هم تماس ندارند. بیشترین دندان های آسیب دیده شامل دندان های پرمولر و مولر می باشد. برای افراد مبتلا به این نوع مال اکلوژن، درمان اصلاحی برای کمک به جویدن صحیح، ضروری است.
۳. اپن بایت دندان
این مشکل زمانی رخ می دهد که شما مشکلی با ممانعت از رویش دندان دارید. رویش دندان فرآیندی است که دندان از استخوان فک و لثه عبور می کند تا بتواند در قوس دندانی، خود را نشان دهد.
۴. اپن بایت اسکلتی
این نوع مال اکلوژن معمولا با رشد غیر طبیعی استخوان فک صورت همراه است. این بیشتر یک مشکل ژنتیکی است که منجر به رشد و تکامل نامنظم مولرهای دو استخوان فک میشود. در این صورت میتوان از جراحی ارتوگناتیک استفاده کرد. جراحی تصحیح فک یا ارتوگناتیک اختلالات استخوان های صورت رو تصحیح و درمان میکند.
عوارض ناشی از اپن بایت
اپن بایت میتواند عوارضی برای دندانها، دهان و سلامت کلی بدن شما ایجاد کند.
مال اکلوژن مانند اپن بایت با گذشت زمان بدتر میشود، که احتمال بروز مشکلاتی مانند بیماری لثه یا ساییدگی بیش از حد دندان های باربر را افزایش میدهد. از دیگر مشکلات میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- اختلالات گفتاری
- عدم اعتماد به نفس، به دلیل لبخند نازیبا
- مشکلات یا درد در هنگام جویدن یا گاز زدن
- اختلال عملکرد مفصل گیجگاهی فکی (TMD)
- سردرد و گوش درد
- مشکلات خواب
- خرناس
- بیماری لثه و پریودنتال
- پوسیدگی دندان در اثر رشد بیش از حد باکتری ها
- مشکلات گوارشی ناشی از مشکل جویدن
ممکن است پس از انجام روش اصلاح مال اکلوژن، عوارض جانبی را تجربه کنید. این عوارض جانبی عمدتاً مختص خود روش هستند، اما برخی از آنها می توانند در اکثر درمان ها نیز رایج باشند.
یکی از رایج ترین عوارض جانبی که ممکن است تجربه کنید عبارت است از این که در این درمان، یک بیمار ممکن است لبخند لثه ای را تجربه کند. این امر به ویژه در صورتی که اکستروژن یا اینتروژن دندان های قدامی و خلفی به ترتیب اتفاق بیفتد، بیشتر میشود.
درمان اپن بایت و روش های درمان آن
درمان های زیادی در دسترس است. دندانپزشک بر اساس سن فرد و داشتن دندان های دائمی یا شیری، توصیههای خاصی ارائه میکند. این روش های درمانی عبارتند از:
- اصلاح رفتار
- درمان مکانیکی، مانند بریس( ارتودنسی) یا اینویزیلاین
- جراحی
وقتی اپن بایت در کودکانی که هنوز بیشتر دندانهای شیری خود را دارند رخ میدهد، میتواند خود بهخود برطرف شود، زیرا عمل دوران کودکی که باعث آن میشود – مثلا مکیدن شست یا پستانک – متوقف میشود.
اگر اپن بایت زمانی رخ دهد که دندان های بالغ جایگزین دندان های شیری میشوند، اما به طور کامل رشد نکرده اند، اصلاح رفتار ممکن است بهترین اقدام باشد. برای افرادی که دندان های بزرگسالی آنها کاملا رشد کرده است، اغلب ترکیبی از براکت های ارتودنسی و اصلاح رفتار پیشنهاد میشود.
اگر دندان های بالغ به همان الگوی اپن بایت دندانهای شیری رشد میکنند، متخصص ارتودنسی ممکن است استفاده از بریس های سفارشی را برای عقب کشیدن دندان ها توصیه کند.
در موارد شدید، جراحی فک برای تغییر موقعیت فک بالا با صفحات و پیچ ممکن است توصیه شود.
سایر درمانها، شامل استفاده از دستگاه، برای محدود کردن توانایی زبان برای فشار دادن به دندانهای جلویی و استفاده از هدگیر است که برای فشار دادن به فکها در موقعیت مناسب برای رشد مناسب، نیرو اعمال میکند.
چرا باید اپن بایت را درمان کنیم؟
عوارض جانبی اپن بایت از دلایل زیبایی تا شکستگی دندانها متغیر است. به دلیل چند عامل مهم باید اقدام به درمان اپن بایت کنیم. این دلایل عبارتند از:
زیبایی شناسی: فردی که دارای ناهنجاری اپن بایت است ممکن است از ظاهر دندانهای خود ناراضی باشد زیرا به نظر میرسد که دندان هایش بیرون زدهاند.
سخن گفتن: اپن بایت میتواند در گفتار و تلفظ اختلال ایجاد کند. به عنوان مثال، بسیاری از افراد مبتلا به اپن بایت، در ادای کلمات دچار مشکل می شوند.
غذا خوردن: اپن بایت می تواند از گاز زدن و جویدن صحیح غذا جلوگیری کند.
سایش دندان: از آنجایی که دندانهای عقب بیشتر به هم میرسند، سایش میتواند منجر به ناراحتی و سایر مشکلات دندانی از جمله شکستگی دندانها شود.
اگر هر یک از این عوارض جانبی را در اثر اپن بایت تجربه میکنید، با دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی مشورت کرده تا در مورد گزینههای درمانی صحبت کنید.
درمان اپن بایت برای چه افرادی مناسب است؟
اپن بایت در نوزادان بسیار شایع است. احتمالاً متوجه شدهاید که کودک شما در مرحله دندانی دچار این مشکل شده است. بیشتر به همین دلیل است که دندان شیری میافتند تا فضایی برای دندانهای دائمی ایجاد شود. مشکل در کودک ممکن استبلافاصله پس از رشد دندان های دائمی ظاهر شود، مگر اینکه مال اکلوژن ژنتیکی باشد.
به عنوان مثال، پس از رشد کودک از عادات دهانی که می تواند باعث ایجاد مال اکلوژن شود، مشکل به راحتی می تواند خود به خود اصلاح شود. کودکان مبتلا به اپن بایت باید در سن ۷ سالگی و زمانی که دندان های جلویی بزرگسالان به طور کامل بیرون زده اند، ارزیابی ارتودنسی شوند. انجمن ارتودنتیست های آمریکا به همه کودکان توصیه می کند در سن ۷ سالگی برای مشاوره به متخصص ارتودنسی مراجعه کنند. بنابراین درمان اپن بایت برای کودکان مناسبترین گزینه است.
چه نتایجی را میتوان از درمان اپن بایت انتظار داشت؟
هر گونه مال اکلوژن درمان نشده مانند اپن بایت با گذشت زمان بدتر میشود. بسیار مهم است که به دنبال یک متخصص ارتودنسی با تجربه باشید که بتواند اپن بایت شما را در اسرع وقت اصلاح کند تا از آسیب بیشتر به دندان ها و لثه ها جلوگیری کند و همچنین از درد یا ناراحتی در هنگام جویدن، گاز گرفتن یا بلعیدن جلوگیری کند. برای کودکان مبتلا به اپن بایت، مداخله زودهنگام – در سن ۷ سالگی – منجر به طولانیترین و موثرترین نتایج خواهد شد. بنابراین با مداخله و درمان زود هنگام میتوان نتیجهی دلخواه که مرتب شدن دندانها و قرار گیری صحیح فکها بر روی یکدیگر است را به دست آورد.
در صورت تاخیر در اقدام به درمان، ممکن است نتیجهی دلخواه حاصل نشده و یا پس از مدتی، دندانها به حالت اولیه بازگردند.
اپن بایت حاصل از مشکلات بین دو قوس دندانی
بین موقعیت و عملکرد زبان ارتباط وجود دارد و تغییراتی مانند قرارگیری زبان در حین بلع و سخن گفتن در افراد مبتلا به اپن بایت، مشاهده شده است. علاوه بر این وجود مشکلات در قوس فک پایینتر و قوس فک بالا( قوس دندانی) منجر به ایجاد اپن بایت میشود.
اپن بایت حاصل از مکیدن لیموترش و خوراکیهای شیری
مکیدن لیموترش و خوراکی های شیرین، می تواند منجر به ساییدگی دندان و در نهایت اپن بایت شود.
سوالات متداول
چه گزینههای درمانی براب اپن بایت وجود دارد؟
براکتها روشی موثر، راحت اما گران برای اصلاح اپن بایت هستند که توسط متخصص ارتودنسی استفاده میشوند. چندین شکل براکت وجود دارد، از جمله: براکتهای فلزی، سرامیکی و لینگوال. علاوه بر این دو نوع درمان ارتودنسی وجود دارد که ارتودنسی متحرک و ارتودنسی ثابت نام دارند و بسته به تشخیص ارتودنتیست شما، در درمان شما اعمال میشوند.
براکتهای ارتودنسی بسیار قابل اعتماد هستند، نگهداری آنها آسان است و نتایج زیبایی خوبی را ایجاد می کنند. بسیاری از افراد اپن بایت خود را با ارتودنسی اصلاح کرده اند.
درمان اینویزیلاین گزینه دیگری برای درمان اپن بایت است. درمان اینویزیلاین زمانی موثر و راحت است که توسط پزشک مجرب انجام شود.
در مقایسه با ارتودنسی، اینویزیلاین ثابت کرده است که برای درمان اپن بایت موثرتر است.
برای برخی از موارد شدید اپن بایت، جراحی دهان نیز ممکن است ضروری باشد. این امر بسیار نادر است و فقط برای موارد بسیار پیچیده ای که تنها با مداخله ارتودنسی قابل درمان نیستند، اجرا میشود. اگر مورد شما نیاز به جراحی داشته باشد، متخصص ارتودنسی شما را به یک جراح دندان ارجاع میدهد. جراحی دهان و مراقبت های ارتودنسی در کنار هم می توانند نتایج مطلوبی را برای درمان اپن بایتهای شدید به دست آورند.
نگهدارنده ها به عنوان یک اقدام محافظتی بعد از درمان های ارتودنسی استفاده میشوند: در ارتودنسی و یا اینویزیلاین، متخصص ارتودنسی مجموعه ای از نگهدارندهها را در اختیار شما قرار میدهد تا لبخند شما را ثابت نگه دارد.
اپن بایت چقدر رایج است؟
اپن بایت، جایی که دندان های بالا و پایین به درستی به هم متصل نمی شوند، یک مشکل نسبتا نادر دندانی است و تخمین زده می شود که در ۰.۶٪ از مردم ایالات متحده رخ میدهد. مداخله ارتودنسی توسط متخصص ارتودنسی، با استفاده از بریس یا اینویزیلاین می تواند حتی اپن بایت های پیچیده را نیز با موفقیت درمان کند.
تشخیص اپن بایت به چه صورت است؟
اپن بایت نوعی مال اکلوژن ارتودنسی است که در آن دندانهای بالا و پایین بر روی هم قرار نمیگیرند و هنگامی که فک بسته میشود، دندانها به درستی با هم برخورد نمیکنند و حتی بین ردیفهای بالا و پایین دندانها فاصله ایجاد میشود.
وقتی دهان بسته است. برای تعیین اینکه آیا اپن بایت دارید یا خیر، به آینه نگاه کنید، به آرامی حالت گاز گرفتن بگیرید و لبخند بزنید تا دندانهایتان دیده شوند. اگر بین دندانهای بالا و پایین فاصله وجود داشته باشد، احتمالاً دچار اپن بایت هستید. توجه داشته باشید که برای معاینه بیشتر باید با یک متخصص ارتودنسی مشورت کنید.
آیا نایت گارد می تواند باعث اپن بایت شود؟
محافظ شب یا محافظ دهان شبانه، برای کمک به افراد در توقف دندان قروچه یا قفل کردن فک در هنگام خواب استفاده میشود. در برخی موارد، میتواند باعث جابهجایی دندانها در طول زمان شود که میتواند منجر به اپن بایت شود.
نتیجه گیری
اپن بایت در هر سنی قابل درمان است، اما زمانی که دندان های بالغ به طور کامل رشد نکرده باشند، درمان آن بسیار آسان تر و کمتر دردناک است. کودکانی که دارای اپن بایت هستند باید در حین حفظ تعدادی از دندان های شیری، در حدود ۷ سالگی، ارزیابی دندانپزشکی خود را انجام دهند. این سن مناسبی برای شروع برخی درمانها – از جمله اصلاح رفتار – برای جلوگیری از اپن بایت در حین رشد دندان این کودکان است. برای بزرگسالان، اقدام به اپن بایت پیچیدهتر است. ممکن است نیاز به ترکیبی از درمان رفتاری و مکانیکی (مانند بریس) و یا حتی نیاز به جراحی فک داشته باشند. در این مقاله سعی کردیم به طور کامل، هر آنچه که نیاز است راجع به اپن بایت، مشکلات و درمان آن بدانید را جمعآوری کرده و شرح دهیم.