آدرس : تهران، خیابان شهید بهشتی، خیابان بخارست، کوچه 6 ، پلاک 22، واحد 7       تلفن :   02188539720 

جستجو

دندان عقل چیست؛ دلیل نهفتگی آن

زمان تقریبی برای مطالعه: 10 دقیقه
۳.۶
(۱۲۳)

دندان عقل یکی از آخرین دندان هایی است که در دهان رشد می کند و علت نام گذاری آن رشد کردن آن در سن ۱۸ تا ۲۵ سالگی است. با این که این دندان در سنین جوانی رشد می کند، هنوز هم بسیاری از افراد نمی دانند که دندان عقل چیست. در این مقاله قصد داریم این موضوع را بررسی کنیم که دندان عقل چیست و پوسیدگی آن چه مشکلاتی برای فرد ایجاد می کند.

دندان عقل چیست؟

دندان عقل چیست؟

دندان عقل یا Wisdom tooth از نوع دندان های دائمی بوده و پشت دندان هایی که از نوع آسیاب هستند رشد می کنند. این دندانها معمولا ۴ عدد است اما دیده شده که برخی از افراد تنها ۲ یا ۳ عدد از این نوع دندان را داشته اند.

این نوع دندان ها معمولا از سن ۸ سالگی رشد خود را آغاز کرده و همان طور که گفتیم تا ۱۸ الی ۲۵ سالگی فرد رشد می کنند اما رشد آنها بسیار کند و آرام صورت می گیرد.

ساختار دندان عقل

ساختار دندان عقل
ساختار دندان عقل

حال که می دانید Wisdom tooth چیست، خوب است با ساختار این نوع دندان نیز آشنا شویم. این دندانها معمولا ساختار و شکل های متفاوتی دارند؛ به عنوان مثال دندان عقلی که در فک پایین رشد می کند، نسبت به دندان های دائمی دیگر کوچکتر است. این امر شامل ریشه آن هم می شود که کوچک تر از ریشه سایر دندان ها و در بسیاری از موارد به هم چسبیده است.

آیا دندان عقل باید کشیده شود؟ به چه علت؟

آیا دندان عقل باید کشیده شود؟ به چه علت؟

بسیاری از افراد این سوال را مطرح می کنند که آیا دندان عقل حتما باید کشیده شود یا خیر؟ در پاسخ به این سوال می توان گفت که این دندان در صورتی نیاز به کشیده شدن دارند که به صورت دندانهای عقل نهفته یا دندانهای عقل نیمه نهفته باشند.

از طرفی اگر فک شما به اندازه کافی جا داشته باشد و به سایر دندان ها فشار وارد نکند و آنها را دچار آسیب یا تغییر شکل نکند، کشیدن دندان عقل الزامی نیست و با مراقبت صحیح و رعایت بهداشت دهان و دندان می توان از پوشیدگی آن و بروز مشکلات آتی جلوگیری نمود. این در حالی است که ممکن است بسیاری از افراد متوجه رشد و بیرون آمدن دندان عقل نشوند.

در صورتی که نیاز به مشاوره و راهنمایی دارید و قصد دریافت نوبت دارید می توانید به این صفحه مراجعه نمائید.

انواع دندان عقل

انواع دندان عقل

Wisdom tooth در سه نوع رشد می کند. این سه نوع عبارت اند از:

دندان عقل نهفته ، دندان عقل نیمه نهفته و دندان عقل روییده. همچنین ممکن است دندان عقل در برخی از افراد اصلا وجود نداشته باشد. برای این که دندان عقل به شکل کامل رشد کند و به بقیه دندان ها آسیبی وارد نکند، لازم است فضای کافی در فک شخص وجود داشته باشد تا دندان به صورت نهفته یا نیمه نهفته رشد نکند. چرا که در این صورت راهی برای بیرون آمدن پیدا نمی کند و باید آن را جراحی کرد یا کشید.

دلیل فشارهای وارده به دندان عقل

دلیل فشارهای وارده به دندان عقل
دلیل فشارهای وارده به دندان عقل

فشار وارده به دندان عقل در شرایطی است که دندان ها به جای رشد به شکل عمودی، رشد افقی پیدا کنند. در این صورت فشار به دندان به شدت افزایش پیدا می کند. رشد افقی دندان ها حتی اگر دندان عقل به شکل نهفته و در لثه مانده باشد هم ایجاد مشکل می کند. از همین رو در صورتی که احساس ناراحتی در قسمت دندان عقل یا دندان هی مجاور داشتید حتی در شرایطی که دندان عقل نمایان نشده باید به دندانپزشک مراجعه کنید.

بی توجهی به این موضوع می تواند به دندان های مجاور دندان عقل نیز آسیب جدی وارد کند و در نهایت باعث تحلیل رفتن دندان های آسیاب شود. شاید برای شما جالب باشد که بدانید این مشکل برای کسانی که دندان عقل به درستی رشد نکرده رخ می دهد.

مشکلات متداول دندان عقل چیست؟

علل مختلفی سبب بروز مشکلاتی در دندان عقل می شود که در نهایت فرد ناچار به کشیدن این دندان می شود. از عمده ترین مشکلات در دندان عقل می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • پوسیدگی دندان
  • عفونت دندان
  • انجام ارتودنسی دندان
  • شکستن دندان از ریشه
  • رشد دندان نهفته
  • کاشت پروتز
  • ایجاد ضایعات پاتولوژیک دندانی
  • بروز تومورهای دهانی

شکل رشد دندان عقل

شکل رشد دندان عقل
شکل رشد دندان عقل

رشد دندان عقل معمولا به چند صورت انجام می شود:

  1. دندان عقل ممکن است به طرف سایر دندان ها و به شکل زاویه دار رشد کند.
  2. دندان عقل ممکن است به سوی پشت دهان و با زاویه رشد کند.
  3. این دندان ممکن است با دندان دیگری در زاویه باشد و به این صورت رشد کند.
  4. در برخی موارد دندان عقل به شکل عمود و با نظم سایر دندان ها رشد می کند.

اگر در دهان فضای کافی برای رشد دندان عقل وجود نداشته باشد، شکل رشد دندان به هر صورتی که باشد می تواند باعث آسیب دیدگی سایر دندان ها، به خصوص دندان شماره ۷ شود.

دلیل نهفتگی دندان عقل

دلیل نهفتگی دندان عقل
دلیل نهفتگی دندان عقل

همان طور که پیش تر نیز گفتیم، یکی از مهم ترین دلایل نهفتگی دندان عقل، کم بودن فضا برای رشد این دندان است. این کمبود فضا در فک و دهان باعث می شود دندان عقل نتواند برای خود جا باز کردن و در کنار سایر دندان ها رشد کند؛ از این رو به صورت دندان عقل نیمه نهفته یا نهفته رشد می کند و می تواند باعث کج شدن ترتیب دندان ها و آسیب دیدگی آنها شود.

اینکه دندان عقل برخی افراد به شکل نهفته رشد می کند دلایل مختلفی دارد که به مهمترین آن ها در زیر اشاره می شود:

  • عدم وجود فضای کافی برای بیرون آمدن دندان عقل
  • گیر افتادن دندان عقل در استخوان فک
  • انحنا پیدا کردن ریشه دندان عقل
  • فشردگی دندان های مجاور و فضای کم برای رشد دندان عقل

عوارض دندان عقل

عوارض دندان عقل
عوارض دندان عقل

نکته مهمی که لازم است درباره دندان عقل به آن توجه کنید پوسیدگی آن است. در شرایطی که دندان عقل موقعیت مناسبی در دهان نداشته باشد امکان رعایت بهداشت دهان و دندان در زمان استفاده از نخ دندان یا مسواک کردن محدود تر می شود در نتیجه امکان پوسیدگی آن افزایش می یابد. پوسیدگی دندان عقل در شرایطی که موقعیت آن مناسب باشد با ترمیم قابل درمان است، اما در مواردی که شدید باشد و منجر به بوی بد دهان دهان شود و دسترسی به آن برای ترمیم غیر ممکن باشد،  در این صورت کشیدن دندان عقل بهترین راهکاری است که دندانپزشک به شما پیشنهاد می دهد. لازم است بدانید که اکثر افراد به دلیل موقعیت خاص این دندان، ناچار به کشیدن آن می شوند، پس از این موضوع نگران نباشید.

پوسیدگی دندان عقل

پوسیدگی دندان عقل
پوسیدگی دندان عقل

نکته مهمی که لازم است درباره دندان عقل به آن توجه کنید پوسیدگی آن است. در شرایطی که دندان عقل موقعیت مناسبی در دهان نداشته باشد امکان رعایت بهداشت دهان و دندان در زمان استفاده از نخ دندان یا مسواک کردن محدود تر می شود در نتیجه امکان پوسیدگی آن افزایش می یابد. پوسیدگی دندان عقل در شرایطی که موقعیت آن مناسب باشد با ترمیم قابل درمان است، اما در مواردی که شدید باشد و منجر به بوی بد دهان دهان شود و دسترسی به آن برای ترمیم غیر ممکن باشد،  در این صورت کشیدن دندان عقل بهترین راهکاری است که دندانپزشک به شما پیشنهاد می دهد. لازم است بدانید که اکثر افراد به دلیل موقعیت خاص این دندان، ناچار به کشیدن آن می شوند، پس از این موضوع نگران نباشید.

سن رشد دندان عقل

رشد دندان عقل از حدود ۸ الی ۱۰ سالگی و با سرعتی بسیار آهسته آغاز می شود. سرعت رشد این دندان نسبت به سرعت رشد سایر دندان ها بسیار کند و آرام است. به طوری که تا ۱۸ الی ۲۵ سالگی رشد دندان عقل ادامه دارد و در این سنین با توجه به شرایط دهان و دندان فرد، دندان عقل یا در کنار سایر دندان ها رشد می کند یا فرد باید آن را بکشد یا با جراحی از دهان خارج کند.

تاثیرات افزایش سن بر روی دندان عقل

کشیدن دندان عقل در شرایطی که برای فرد با مشکلات عدیده ای مثل درد و عفونت همراه باشد ضروری است. چرا که عدم رسیدگی به موقع می تواند سلامت دندان های مجاور را نیز به همراه داشته باشد. دندان عقل در مقایسه با دندان های دیگر شرایط خاصی دارد از همین رو همیشه توصیه می شود که کشیدن آن را تا سن ۲۰ سالگی انجام دهید چرا که در سنین بالاتر کشیدن این دندان سخت تر می شود. از مهمترین تاثیرات افزایش سن بر دندان عقل می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • ریشه دندان عقل با افزایش سن قوی تر و قطور می شود از همین رو در زمان کشیدن نیازمند جراحی است
  • ترمیم و بهبود محل کشیدن دندان طولانی تر می شود
  • عدم درمان به موقع موجب پوسیدگی دندان های مجاور نیز می شود
  • احتمال جوش خوردن ریشه دندان با فک  افزایش می یابد
  • احتمال شکستن فک در سنین کهنسالی در زمان کشیدن دندان عقل افزایش می یابد

جراحی دندان عقل

جراحی دندان عقل

گاهی اوقات لازم است دندان عقل جراحی شود. این موقعیت ها شامل مواردی است که دندان به صورت نیمه نهفته یا نهفته روییده است.

جراحی دندان عقل علل مختلفی دارد، از جمله این علل می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • رشد غیرعادی دندان ها و نامنظم بودن آن ها
  • فضای کم فک برای رویش دندان عقل
  • رشد نامناسب دندان ها
  • کمبود فضای فک به دلیل رشد نامناسب دندان ها
  • نبود فضای کافی برای رویش کامل دندان عقل
  • در چنین شرایطی انجام جراحی دندان عقل الزامی است. جراحی دندان عقل مراحل مختلفی دارد از جمله:
  • معاینه بالینی و عکسبرداری های لازم
  • تزریق بی حسی موضعی
  • کشیدن دندان عقل به شکل عادی یا جراحی که منجر به باز شدن لثه، کشیدن دندان و بخیه زدن می شود.

نکات لازم در مورد کشیدن دندان عقل

کشیدن دندان عقل برای بسیاری از افراد نیازمند انجام جراحی است. در واقع عمل کشیدن دندان عقل نوعی از جراحی دهان و دندان به شمار می آید. در این شرایط لازم است مواردی را قبل و بعد از عمل رعایت کنید. نکات مهمی که باید درباره دندان عقل بدانید عبارت است از:

  • با افزایش سن ریشه دندان عقل مستحکم تر است از همین رو کشیدن دندان نیز سخت تر می شود
  • درد و سختی کشیدن دندان عقل با افزایش سن بیشتر می شود
  • مناسب ترین سن برای کشیدن دندان عقل ۲۰ سالگی است
  • پروسه بهبود کشیدن دندان عقل با افزایش سن طولانی تر می شود
  • عدم توجه به مشکلات دندان عقل می تواند منجر به پوسیدگی دندان های مجاور نیز می شود
  • کشیدن دندان عقل در سنین کهنسالی می تواند منجر به شکستگی استخوان فک شود

از همین رو لازم است در مورد کشیدن این دندان اگر تا سن ۲۰ سالگی رشد آن کامل شد و نیاز به درمان داشت برای درمان اقدام کنید. اگر پس از ۲۰ سالگی تا سن ۴۰ سالگی علائمی از رشد دندان عقل مشاهده نکردید لازم است با معاینه بالینی و نیز عکسبرداری از سلامت آن اطمینان پیدا کند.

در صورتی که دندانپزشک شما جراحی کشیدن دندان عقل را برای شما تجویز کرد حتما نکات زیر را مورد توجه قرار دهید:

  1.     در صورت استفاده از داروی خاص یا داشتن بیماری زمینه ای حتما پزشک خود را در جریان قرار دهید
  2.   استفاده از داروهای رقیق کننده خود را یک یا دو روز قبل از جراحی دندان عقل قطع با نظر پزشک قطع کنید
  3.     جراحی دندان عقل سخت نیست بنابراین نیازی به حضور همراه نیست
  4.     به دلیل تاثیر داروی بی حسی پس از انجام جراحی رانندگی نکنید

دندانپزشکی دکتر بنیانیان بهترین کلینیک دندانپزشکی در شمال تهران به شمار می آید که با بهره گیری از ظرفیت متخصصان دهان و دندان و نیز استفاده از به روزترین تجهیزات طیف گسترده ای از خدمات دهان و دندان را به مراجعان ارائه می کند. انجام خدمات ترمیمی و زیبایی اعم از لمینت، کامپوزیت، ایمپلنت، جراحی لثه و… از جمله اقداماتی است که در این کلینیک انجام می شود. در صورتی که نیاز به درمان کانال ریشه و درمان های ترمیمی تکمیلی داشته باشید می توانید با انجام هماهنگی های قبلی طی تماس با کارشناسان کلینیک برای مراجعه اقدام کنید. همچنین در صورتی که نیاز به انجام ایمپلنت دارید و پیوند استخوان قبل از کاشت ایمپلنت لازم باشد متخصصان کلینیک این خدمات را نیز پوشش می دهند.

بیهوشی در هنگام عمل جراحی

در صورتی که فرد از بی حسی در حین جراحی دندان عقل استرس و ترس زیادی داشته باشد از روش بیهوشی استفاده می شود. در کل کشیدن دندان عقل به سه طریق امکان پذیر است:

انجام بی حسی موضعی: در این شرایط محل جراحی با آمپول بی حسی سر می شود.

سدیشن  یا دندان پزشکی در خواب: در این روش فرد با داروهای آرامبخش به خواب می رود و به دلیل کاهش پیدا کردن سطح هوشیاری روند درمان را احساس نمی کند.

بیهوشی کامل: در شرایطی که فرد مشکلی نداشته باشد می توان از روش بیهوشی کامل استفاده کرد. در این شرایط فرد هیچ هوشیاری ندارد از همین رو درد و احساسی نسبت به روند درمان ندارد.

زمان مناسب کشیدن دندان عقل

زمان مناسب کشیدن دندان عقل
زمان مناسب کشیدن دندان عقل

از نظر دندانپزشکان بهترین زمان برای کشیدن دندان عقل تا قبل از سن ۲۰ سالگی است. چرا که با افزایش سن ریشه های دندان عقل محکم و قطور می شود و رفته رفته ممکن است در سن پیری برای کشیدن دندان عقل فرد دچار شکستگی فک در حین جراحی شود. از همین رو همواره توصیه می شود که سلامت دندان عقل کاملا کنترل شود. در صورتی که وجود این دندان برای فرد مشکلی ایجاد نکند می توان آن را حفظ یا ترمیم کرد اما در شرایطی که امکان مخاطره برای دندان های مجاور داشته باشد توصیه می شود که این دندان هرچه سریع تر کشیده شود.

درد دندان عقل

درد دندان عقل
درد دندان عقل

درد دندان عقل تقریبا متفاوت از تجربه درد سایر دندان ها است. نزدیکی این دندان به فک باعث می شود بخشی از درد در ناحیه فک منتشر شود. درد دندان عقل همراه با فشار و سوزش است و گاهی منجر به ایجاد ورم در فک می شود. درد این دندان در صورت تشدید می تواند حتی گوش را هم درگیر کند. به مرور افزایش این درد تا سردرد شدید هم پیشروی می کند. تحمل این درد بسیار سخت است از همین رو فرد سریعا باید برای مداخلات درمانی به متخصص مراجعه کند. تا زمان مراجعه به دندانپزشک می توانید از مسکن های متداول برای تسکین درد استفاده کنید اما نکته مهم این است که برای درمان به هیچ عنوان تعلل نکنید چرا که ممکن است این درد ناشی از عفونت باشد. اقدام دیر هنگام می تواند دندان های مجاور را نیز درگیر کند در این صورت ناچار به انجام درمان عفونت دندان نیز می شوید، در این صورت پروسه درمان بسیار طولانی خواهد شد. دندان درد یکی از دردهای بسیار سختی است که در روند عادی زندگی فرد اختلال ایجاد می کند.

مراقبت های پس از کشیدن دندان عقل در ۲۴ ساعت اول

پس از جراحی یا کشیدن دندان عقل لازم است فرد مراقبت های لازم را برای پیشگیری از عفونت و مشکلات بعدی انجام دهد.

  1.   قرار دادن یک گاز مرطوب روی محل جراحی شده هر نیم ساعت یکبار برای پیشگیری از خونریزی
  2.   پرهیز از انجام فعالیت بدنی سنگین تا ۴۸ ساعت اول
  3.   استفاده از کمپرس سرد برای پیشگیری از تورم صورت
  4.   پرهیز از مصرف غذاهای داغ و تند
  5.   نوشیدن مایعات خنک در ۲۴ ساعت اول
  6.   مصرف مسکن های تجویز شده توسط دندانپزشک در صورت بروز درد
  7.   شستشو و قرقره آب و نمک رقیق

مراقبت های کلی بعد از جراحی دندان عقل

بطور کلی پس از کشیدن دندان عقل نکته مهم این است که همه توصیه های لازم به فرد انجام می شود. رعایت این نکات می تواند به تسریع روند بهبودی محل جراحی کمک کند. اما مهمترین مراقبت های کلی مربوط می شود به کنترل سلامت محل جراحی.

پرهیز از مصرف غذاهای سفت و تند و داغ می تواند باعث تشدید خونریزی در محل جراحی شود. علاوه بر اینکه درد زیادی نیز به همراه خواهد داشت. بروز عفونت نیز می تواند به دلیل عدم رعایت توصیه های مراقبتی فرد را دچار درد زیادی کند.

پرهیز از دستکاری محل جراحی با دست یا زبان نیز بسیار اهمیت دارد. محل جراحی بسیار حساس است چون دندان عقل با جراحی خارج شده و ریشه های آن نزدیک به استخوان فک است از همین رو باید دقت لازم را برای مراقبت از محل جراحی داشت.

سوالات متداول

جراحی دندان عقل توسط چه کسی انجام می شود؟

با توجه به حساسیت دندان عقل و محل قرار گیری آن لازم است که جراحی دندان عقل حتما توسط متخصص فک و صورت انجام شود. با تجربه بودن متخصص در این زمینه بسیار مهم است تا با کمترین برش و بخیه دندان از جای خود خارج شود.

توصیه های غذایی برای کسی که قصد جراحی دندان عقل دارد چگونه است؟

کسی که قصد انجام جراحی دندان عقل دارد در صورتی که این جراحی با بی حسی موضعی باشد باید غذای سبکی وعده قبل از جراحی مصرف کند. اما اگر بناست فرد جراحی شود بهتر است که با شکم پر نباشد.

کشیدن دندان عقل توام با درد زیاد است؟

کشیدن دندان به هر حال می تواند کمی با درد و خونریزی همراه باشد. نکته مهم این است که در حین انجام عمل شما هیچ دردی احساس نمی کنید. اما پس از جراحی و رفع تاثیر بیهوشی در صورت داشتن درد مسکن هایی توسط متخصص برای شما تجویز می شود، که مجاز به مصرف هستید.

در چه شرایطی انجام جراحی دندان عقل ضروری است؟

اگر در ناحیه ای دندان رشد کرده التهاب لثه داشته باشید و یا فضای کافی برای بیرون آمدن دندان عقل نباشد انجام جراحی دندان عقل و خارج کردن آن از دهان ضروری است.

چقدر این پست مفید بود؟

روی یک ستاره کلیک کنید تا به آن امتیاز دهید!

میانگین امتیاز ۳.۶ / ۵. تعداد آرا: ۱۲۳

تا الان رای نیامده! اولین نفری باشید که به این پست امتیاز می دهید.

اشتراک گذاری مطلب در:

اشتراک در
اطلاع از
guest
0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها

مطالب و مقالات مرتبط :