یک شبکه ایمنی دیگر وجود دارد و باعث تمیز نگه داشتن دندان‌ها می‌شود که سیلانت نام دارد. سیلانت لایه‌ایی نازک و محافظ (ساخته شده از پلاستیک یا مواد دندانی دیگر) است که به سطح جویدن دندان‌های پشتی چسبانده می‌شود. اگرچه سیلانت‌ها جایگزین مسواک زدن و نخ دندان کشیدن نیستند اما مانع ایجاد حفره می‌شوند و حتی میتوانند مانع تبدیل پوسیدگی جزیی به حفره‌ایی بزرگ شوند. در این مقاله نیز قصد داریم به معرفی سیلانت پرداخته و همچنین نحوه‌ی کار آن را مورد بررسی قرار دهیم.
اگرچه بهترین روش برای جلوگیری از سوراخ شدن دندان، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن است اما تمیز کردن همه گوشه‌ها و شیار بین هر دندان اغلب کمی دشوار می‌باشد. مخصوصا در دندان‌های پشت که با آنها غذاها را می‌جوید (دندان‌های آسیاب). دندان‌های آسیاب سخت، ناهموار و بهترین مکان برای پنهان شدن مواد غذایی باقی مانده و باکتری‌های ایجاد کننده حفره هستند.
در واقع، مطالعات نشان داده‌اند که سیلانت‌ها تا ۸۰٪ باعث کاهش احتمال پوسیدگی دندان های آسیاب می‌شوند. این موضوع به خصوص وقتی که صحبت از سلامت دندان کودکان می‌شود بسیار اهمیت دارد. طبق گزارشات CDC، «دندان‌های کودکان در سن مدرسه که از سیلانت استفاده نمی‌کنند حدود سه برابر بیشتر از کودکانی که از سیلانت استفاده می‌نمایند دارای حفره هستند.»
احتمالا سوالات زیادی درباره سیلانت‌ها دارید، نگران نباشید در ادامه به سوالات شما پاسخ می‌دهیم. برای دانستن اطلاعات بیشتر درباره جلوگیری از پوسیدگی دندان با ما همراه شوید.
نحوه کار سیلانت‌ها چگونه است؟
سیلانت‌ها شبیه بارانی برای دندان‌ها هستند. هنگامی که باکتری‌های حفره ساز موجود در دهان به ذرات باقیمانده غذا می‌رسند، اسیدهایی تولید می‌کنند که منجر به ایجاد حفره‌هایی در دندان می‌شوند. بعد از استفاده از سیلانت، مواد غذایی باقیمانده به دندان وارد نمی‌شوند و در نتیجه مانع نشستن باکتری‌ها و اسید روی دندان‌ها می‌شوند. درست شبیه بارانی که هنگام طوفان شما را تمیز و خشک نگه می‌دارد.
سیلانت برای چه افرادی مناسب است؟
کودکان و بزرگسالان امکان استفاده از سیلانت را دارند اما هرچه زودتر از سیلانت استفاده نمایید بهتر است. اولین دندان‌های دائمی حدود سن ۶ سالگی و دندان‌های دائمی ثانویه حدودا در سن ۱۲ سالگی بیرون می‌آیند. سیلانت دندان‌ها بلافاصله پس از رشد این دندان‌ها می‌تواند از همان ابتدا مانع ایجاد حفره‌های دندانی شود که در طولانی مدت باعث صرفه جویی در زمان و پول شما می‌شود. با دندانپزشک خود مشورت کنید که آیا سیلانت‌ها مناسب شما و خانواده‌تان هستند.
نحوه جایگذاری سیلانت‌ها چگونه است؟
جایگذاری سیلانت روندی سریع و بدون درد است. دندانپزشک ابتدا دندان‌ها را تمیز و خشک می‌کند و سپس مقداری ژل اسیدی روی دندان‌ها قرار می‌دهد. این ژل باعث استحکام سطح دندان‌ها می‌شود و در نتیجه پیوند محکمی بین دندان و سیلانت به وجود می‌آید. سپس بعد از چند ثانیه، دندانپزشک ژل را شستشو داده و دندان‌ها را خشک می‌کند. در آخر دندانپزشک از یک نور آبی مخصوص برای محکم شدن سیلانت استفاده می‌نماید.
آیا می‌توان از سیلانت‌ها روی حفره‌ها استفاده کرد؟
برای ممانعت از آسیب بیشتر به دندان، می‌توان مواد سیلانت را روی نواحی با پوسیدگی زودرس قرار داد. به دلیل شفاف بودن برخی از سیلانت‌ها، دندانپزشک می‌تواند بر دندان نظارت کند تا از کارکرد صحیح سیلانت مطمئن شود.
آیا BPA در سیلانت وجود دارد؟
بله، مقدار کمی BPA در سیلانت‌ها وجود دارد اما برای آسیب رساندن به شما و عزیزانتان کافی نیست. در حقیقت، هنگام لمس رسید، استفاده از مواد آرایشی یا قرار گرفتن در گرد و غبار بیشتر در معرض BPA خواهید بود.
دوام سیلانت‌ها چقدر است؟
سیلانت‌ها معمولا چندین سال دوام می‌آورند. هنگام جلسات ویزیت منظم دندانپزشکی، دندانپزشک وضعیت سیلانت را چک می‌کند و در صورت نیاز می‌تواند آنها را دوباره اعمال کند.
آیا انجام سیلانت دندان ارزش خطرات احتمالی را دارند؟
سیلانت‌های دندان میتوانند در مدت چندین سال مانع ایجاد حفره دندانی در کودکان و بزرگسالان شوند اما آیا ارزش هزینه و خطر بالقوه را دارند؟
با وجود اینکه مسواک زدن بسیار اهمیت دارد اما سیلانت دندان نیز بهترین راه جلوگیری از ایجاد حفره دندانی در کودکان است.
سیلانت‌های دندانی لایه‌ایی نازک هستند که از دندان‌ها در برابر ایجاد حفره روی آنها محافظت می‌کند.
تقریبا ۴۳٪ کودکان ۶ تا ۱۱ ساله از سیلانت دندان استفاده می‌کنند. کودکان از خانوارهایی با درآمد پایین ۲۰٪ کمتر از کودکان با خانوارهای پردرآمد از سیلانت استفاده می‌نمایند. دندان‌های کودکان مدرسه‌ایی که از سیلانت استفاده نمی‌کنند، تقریبا سه برابر بیشتر از کودکان دارای سیلانت دارای حفره هستند.
ضروری است که سیلانت‌ها در ویزیت‌های منظم چک شوند تا مطمئن شوید از بین نمی‌رود.
سیلانت‌ها از نظر فنی نسبت به محل قرارگیری خود حساس هستند. پس اگر دندانپزشکان آنها را به درستی اعمال نکنند به نتیجه خوبی دست نخواهند یافت.
اطلاعات بیشتر درباره سیلانت
علاوه بر ممانعت از ایجاد حفره، سیلانت‌ها باعث سالم ماندن دندان‌ها می‌شوند.
سیلانت‌ها دارای معایب یا مشکلات احتمالی هستند. اگر از بین بروند، بشکنند یا فرسوده شوند، نیاز به سیلانت دوباره است. هنگام جایگزین کردن سیلانت‌ها، ممکن است نیاز باشد که مواد اضافی با دستگاه جرمگیر سوراخ شده و یا خارج شوند.
اگر والدین بیشتر از اینکه نگران خطرات پوسیدگی دندان باشند، نگران BPA هستند، باید به یاد داشته باشند که درمان پوسیدگی دندان حاوی مواد شیمیایی بیشتری نسبت به BPA است. مواد سیلانت جایگزین وجود دارد اما گریل مطمئن نیست که این مواد بهتر از مواد دارای BPA عمل کنند.
مزایای طولانی مدت
برای دندان‌های شیری یا اولیه نیز می‌توان از سیلانت استفاده کرد. اما کودک باید به قدری بزرگ باشد که توانایی تحمل این روش بدون درد را داشته باشد. به عبارتی بتواند دهان خود را باز نگه دارد و برای چند دقیقه حرکت نکند. اغلب سیلانت دندان‌های کودکان فقط زمانی که احتمال پوسیدگی دندان بیشتر است انجام می‌شود.
پیشنهاد می‌کنیم درباره استفاده از سیلانت از تیم دندانپزشکی خود مشاوره فردی بگیرید. سیلانت برای هر سطح آسیب دندانی مناسب است اما دارای عملکرد بهتری روی حفره‌ها است. بزرگسالان نیز میتوانند از سیلانت‌ها استفاده کنند.
باربا می‌گوید: همه افراد، بدون توجه به سن و سال میتوانند از سیلانت‌ها استفاده کنند.
با افزایش سن، پوسیدگی دندان نیز افزایش می‌یابد و با گذشت زمان کیفیت حفاظتی و بیوشیمی بزاق به دلیل استفاده از داروهای خاص تغییر می‌کند. همانطور که گفته شد، بزرگسالان نیز کاندید این روش درمانی هستند.
سوالات متداول درباره سیلانت دندان
۱. سیلانت دندانی چیست؟
سیلانت‌های دندانی لایه‌های نازکی هستند که در صورت قرار گرفتن روی سطح دندان‌های پشت (آسیایی) میتوانند در طول سال‌های زیادی مانع ایجاد حفره (پوسیدگی دندان) شوند. سیلانت‌ها با استفاده از پوشش‌های محافظی از سطح دندان در برابر میکروب‌ها و باقی ماندن مواد غذایی و در نتیجه ایجاد حفره محافظت می‌کنند. پس از استفاده، سیلانت‌ها تا ۲ سال باعث کاهش ۸۰ درصدی و تا ۴ سال باعث کاهش ۵۰ درصدی حفره‌ها می‌شود.
۲. حفره دندانی چیست؟
حفره یک سوراخ دائمی در دندان است که اگر درمان نشود، بزرگتر می‌شود و باعث آسیب و عفونت می‌شود. معمولا حفره‌ها در شیارهای دندان‌های پشتی ایجاد می‌شوند.
۳. آیا سیلانت دندان از پر کردن آن بهتر است؟
سیلانت دندانی روشی سریع، آسان و بدون درد برای ممانعت از ایجاد حفره است. دندانی که سوراخ نباشد نسبت به دندان‌های پوسیده یا پر شده مستحکم‌تر و سالم‌تر هستند. همچنین سیلانت‌ها نسبت به مواد پر کننده دندان ارزان‌تر هستند.
۴. آیا سیلانت برای کودکان مناسب است؟
بله. حفره‌های دندانی یکی از رایج‌ترین بیماری‌های دندانی بین کودکان و نوجوانان است. در صورت عدم توجه و درمان نشدن، حفره‌ها باعث درد، عفونت دندان و اختلال در غذا خوردن، گفتار و یادگیری می‌شوند. سیلانت‌ها محافظی بسیار کاربردی و در عین حال کم استفاده برای محافظت از دندان کودکان در برابر حفره‌ها هستند.
۵. چه زمانی برای سیلانت دندان‌های کودکان مناسب است؟
بلافاصله بعد از ایجاد دندان‌های آسیایی دائمی به دهان، سیلانت‌ها مانع ایجاد حفره می‌شوند. (حدود ۶ سالگی برای دندان‌های آسیایی اول و ۱۲ سالگی برای دندان‌های آسیایی ثانویه).
۶. آیا انجام سیلانت با درد همراه است؟
انجام سیلانت آسان و بدون درد است. ابتدا دندان تمیز و برای چند ثانیه ژل بر روی سطح قرار داده می‌شود. سپس دندان شسته شده و خشک می‌شود. در مرحله بعد سیلانت روی دندان قرار می‌گیرد. در آخر دندانپزشک یا متخصص بهداشت نور آبی را به دندان می‌تاباند تا سیلانت‌ها محکم شوند و لایه‌ایی محافظ تشکیل می‌شود.
۷. آیا سیلانت‌ها باعث ایجاد حسی متفاوت می‌شوند؟
سیلانت‌ها بسیار نازک هستند و فقط حفره‌ها و شیارهای دندان را پر می‌کنند. گاهی اوقات ممکن است کودکان برای مدت کوتاهی پس از انجام سیلانت، با زبان آن را احساس کنند.
۸. سیلانت‌ها چه شکلی هستند؟
سیلانت‌ها شفاف، سفید یا کمرنگ هستند. معمولا زمانی که کودک صحبت می‌کند یا می‌خندد، سیلانت‌ها دیده نمی‌شوند.
۹. ماندگاری سیلانت‌ها چقدر است؟
معمولا سیلانت‌ها ۹ سال دوام دارند. با این وجود، گاهی اوقات سیلانت‌ها می‌افتند، در نتیجه باید در ویزیت‌های منظم دندانپزشکی چک شوند. اگر سیلانت دندان از بین برود، محافظ از بین رفته و حفره ایجاد می‌شود. جایگزینی سیلانت‌ها آسان نیست.
۱۰. اگر از فلوراید استفاده شود همچنان به سیلانت نیاز است؟
بله. سیلانت و فلوراید هر دو به روش‌های متفاوت از پوسیدگی دندان جلوگیری می‌کنند. سیلانت‌ها مانع ورود میکروب‌ها و مواد غذایی به شیارهای دندان‌های پشتی می‌شوند و در برابر پوسیدگی از دندان‌ها محافظت می‌کنند. فلوراید موجود در آب آشامیدنی و محصولات دندانپزشکی مانند خمیر دندان از طریق تقویت دندان از آن محافظت می‌نماید.
۱۱. کودکان در کجا باید سیلانت انجام دهند؟
از دندانپزشک کودک‌تان بخواهید که در صورت نیاز از سیلانت استفاده نماید.
انجام سیلانت بخشی از برنامه بهداشت عمومی برخی مدارس است. بپرسید آیا مدرسه کودک شما این برنامه را دارد. اگر دارد، فرزندتان را برای شرکت در آن ثبت نام کنید. اما اگر این برنامه را ندارد، از آنها بخواهید این برنامه را شروع کنند.
۱۲. اگر فرزندم از سیلانت استفاده کند، آیا نیاز به اقدام دیگری برای محافظت از سلامت دندان‌هایش است؟
سیلانت‌ها قسمتی از مراقبت‌های دندانپزشکی پیشگیرانه کودک هستند.
۱۳. آیا عوارض جانبی دارد؟
مواد سیلانت جز آلرژی احتمالی هیچ عارضه جانبی دیگری ندارد.
۱۴. آیا سیلانت تحت پوشش بیمه می‌گیرد؟
برخی از بیمه‌ها سیلان را پوشش می‌دهند، پس با شرکت بیمه خود تماس بگیرید تا متوجه شوید چه نوع پوششی دارید.
