با افزایش سن و گذشت زمان ضخامت مینای دندان کاهش می‌یابد و رنگ دندانها تغییر می‌کند. علاوه بر افزایش سن عواملی مانند استعمال دخانیات، عادات بد غذایی، عدم اهمیت به بهداشت دهان و دندان، نوشیدن چای، قهوه و نوشابه‌های گازدار به تغییر رنگ دندانها سرعت می‌بخشند. از طرفی با پیشرفت‌های صورت گرفته در زمینه دندانپزشکی زیبایی، داشتن لبخندی زیبا با دندان‌هایی سفید برای همه امکان پذیر است. روشهای زیادی برای سفید کردن دندان ها از جمله لمینت دندان و استفاده از لاک سفید کننده دندان وجود دارد. یکی از پرطرفدارترین روشهای زیبایی، بلیچینگ دندان است. زیرا داشتن دندان‌های سفید باعث زیبایی صورت و در نتیجه افزایش اعتماد به نفس می‌شود. از این رو اکثر افراد به دنبال بلیچ دندان خود هستند. اما سوالی که پیش می‌آید این است که آیا همه افراد از عوارض بلیچینگ دندان با خبرند؟ آیا بلیچینگ دندان روشی بدون خطر است؟ به همین منظور در این مقاله قصد داریم به بررسی عوارض بلیچینگ دندان بپردازیم. با ما همراه باشید.
قبل از پاسخ به سوالات بالا ابتدا لازم است بدانیم دندانپزشکی زیبایی چیست؟ و چه حوزه‌هایی را شامل می‌شود؟
در دندانپزشکی زیبایی به اصلاح و بهبود ظاهر دندان‌های زرد، دندان‌های تغییر شکل یافته و مشکلاتی از این قبیل پرداخته می‌شود که دارای بخش‌های متنوعی می‌باشد.
مکانیسم عمل بلیچینگ دندان
در بلیچینگ دندان از ژل‌هایی دارای هیدروژن پراکسید (با خاصیت اسید کننده) استفاده می‌شود. این ماده با قرار گرفتن روی دندانها رادیکال‌های آزاد ناپایدار را تولید می‌کنند. سپس رادیکال‌های تولید شده مولکول‌های رنگی را هدف قرار داده و آنها را به رنگدانه‌های کوچک تبدیل می‌کند. از آنجا که این مولکول‌های ضعیف شده طیف جذبی متفاوتی دارند سفید شدن دندانها شروع می‌شود.
روشهای مختلف بلیچینگ دندان
در مجموع بلیچ دندان به ۲ روش بلیچینگ در خانه و بلیچینگ در مطب انجام می‌شود. هر کدام از این روش‌ها مزایا و معایب متفاوتی دارند. برای مثال در صورت عجله داشتن برای سفیدی دندانها، بلیچینگ در مطب گزینه بهتری است. اما اگر به دنبال دوام و ماندگاری بلیچینگ می‌باشید هر دو روش را به طور همزمان انتخاب نمایید. هزینه بلیچینگ دندان در هر دو روش متفاوت است.
تفاوت روش های بلیچینگ دندان
بلیچینگ در مطب
زمانی که بلیچینگ در مطب را انتخاب می‌کنید، دندانپزشک از مواد سفید کننده قوی‌تر و با غلظت بیشتر بلیچینگ را انجام میدهد. روش کار به اینگونه است که ابتدا ژل سفید کننده بلیچینگ به مدت یک ساعت روی دندانها قرار داشته می‌شود. سپس بعد از گذشت یک ساعت به دندانها نور مخصوصی تابیده می‌شود. میتواند هر هفته یکبار تا دستیابی به نتیجه دلخواه خود به درمان ادامه دهید. مهم‌ترین مزیت بلیچینگ در مطب بودن تحت نظر دندانپزشک، سرعت بیشتر در پروسه درمان و انجام اصولی درمان است.
بلیچینگ در منزل
افرادی که به دنبال داشتن حساسیت دندانی کمتری هستند بلیچینگ در منزل را انتخاب می‌کنند. زیرا غلظت مواد سفید کننده در این روش کمتر است به همین دلیل طول درمان بیشتر می‌باشد. اما باید به خاطر داشت که ماندگاری درمان خانگی بیشتر از درمان در مطب است.
عوارض بلیچینگ دندان چیست؟
مواد سفید کننده در بلیچینگ دندان باعث ایجاد عوارضی از جمله حساسیت دندانها، تحریک لثه و آسیب رساندن به مینای دندان می‌شوند. از این رو توصیه می‌شود برای انجام بلیچینگ دندان به دندانپزشک مراجعه شود تا از پایداری و دوام عوارض بلیچینگ دندان کاسته شود. برای مثال اگر از مواد بلیچینگ به صورت نادرست استفاده شود ب مینای دندان آسیب وارد می‌شود که این آسیب دائمی و غیر قابل جبران است.
از طرفی به دلیل فروش بدون نسخه مواد سفید کننده دندان بسیاری از افراد بدون آگاهی از عوارض آن به خرید این محصولات ترغیب می‌شوند. در نتیجه برای کاهش عوارض باید از خدمات مشاوره دندانپزشکی استفاده نمایید. و از انجام بلیچینگ بدون مشورت با متخصص خودداری نمایید.
به علاوه بلیچینگ دندان برای همه افراد مناسب نیست. زیرا در برخی افراد ممکن است بلیچینگ نه تنها دندانها را سفید نکند بلکه میتواند باعث و تیرگی دندانها شود.
حساسیت دندان به دلیل ماده بلیچینگ
همانطور که گفتیم یکی از عوارض بلیچینگ دندان ایجاد حساسیت دندانی است. پس از استفاده از مواد سفید کننده بلیچینگ احتمالا دچار حساسیت دندانی می‌شوید. زیرا در پروسه درمان مواد شیمیایی با عاج دندان برخورد می‌کنند. پس از ایجاد این حساسیت بیمار هنگام مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌های گرم و سرد دچار دندان درد می‌شود. البته دندان‌های هر کسی واکنش متفاوتی به این مواد نشان میدهد. در نتیجه لازم است با دندانپزشک مشورت کرده و در صورت در دسترس بودن مواد دیگری با غلظت کمتر از آن مواد استفاده نمایید. یکی از روشهای کاهش این حساسیت استفاده از مواد ضد حساسیت دندان می‌باشد که در صورت نیاز توسط دندانپزشک برای شما تجویز می‌شود.
راهکارهای جلوگیری از عوارض بلیچینگ
ممکن است در طول پروسه درمان یا بعد از اتمام آن عوارض بلیچینگ دندان ایجاد شود. با این وجود برای جلوگیری از ایجاد عوارض جانبی راه حل‌هایی وجود دارد که عبارتند از:
- استفاده از دارو های ضد التهاب: اگر دندان و لثههای شما حساسیت دارد حتما هنگام مراجعه به دندانپزشک درباره این موضوع با او صحبت کنید تا داروهای ضد التهاب لازم را تجویز نماید. زیرا استفاده از داروهای ضد التهاب نه تنها مانع ایجاد التهاب هنگام بلیچینگ می‌شود بلکه باعث کاهش چشمگیر درد می‌شود. فراموش نکنید که این داروها را مطابق با دستورالعمل آنها و تجویز پزشک استفاده نمایید.
- خمیردندان‌های ضد حساسیت: اغلب دندانپزشکان پیشنهاد می‌کنند ۲ هفته قبل و بعد از شروع درمان از خمیردندان‌های ضد حساسیت استفاده کنید. زیرا با استفاده از این خمیر دندانها، احتمال ایجاد حساسیت و درد به شدت کم می‌شود.
آیا عوارض احتمالی بلیچینگ دندان طولانی مدت است؟
اگرچه عوارض بلیچینگ دندان دائمی نیستند اما استفاده نادرست و بیش از حد نیاز از مواد شیمیایی سفید کننده باعث آسیب به مینای دندان و در نتیجه افزایش طول مدت رفع حساسیت می‌شود. حتی در برخی موارد عوارض غیرقابل جبران هستند. این در حالی است که با انجام بلیچینگ زیر نظر دندانپزشک می‌توان مدت زمان حساسیت دندان را کاهش داد.
اگرچه هدف اصلی استفاده از لاک سفید کننده دندان و بلیچینگ، سفید کردن دندانها است اما در صورت استفاده افراطی رنگ و شفافیت دندانها تغییر خواهد کرد.
آیا عوارض بلیچینگ دندان در مطب از خانه بیشتر است؟
از آنجا که ژل‌های سفید کننده دندان حاوی پراکسید هیدروژن می‌باشند و روی مینای دندان پخش می‌شوند باعث سفید و روشن شدن دندان می‌شوند. در مقایسه با مواد شیمیایی مورد استفاده در مطب، مواد بلیچینگ خانگی از جمله ژل‌های سفید کننده دارای میزان کمتر پراکسید هیدروژن می‌باشند. از این رو عوارض بلیچینگ دندان در خانه خیلی کمتر است.
این در حالی است که غلظت پراکسید موجود در مواد بلیچینگ دندان مورد استفاده در مطب بیشتر از ۴۰٪ است.
آیا خمیر دندان‌های مخصوص بلیچینگ دندان عوارض جانبی دارند؟
در خمیردندان‌های سفید کننده ذرات ساینده و بسیار ریز وجود دارد که باعث لایه برداری از سطح دندان و در نتیجه از بین بردن زردی و لکه‌های دندان می‌شوند. نحوه عملکرد این خمیر دندانها با مواد بلیچینگ متفاوت است. اگر برای مدت طولانی از این خمیر دندانها استفاده نمایید بدون شک مینای دندان آسیب می‌بیند.
راهکارهای به حداقل رساندن عوارض بلیچینگ
با رعایت برخی نکات آسان می‌توان عوارض بلیچینگ دندان را کاهش داد.
۱. مواد بلیچینگ مناسب
اگرچه روشهای متفاوتی از بلیچینگ وجود دارد که دارای هیچ محدودیتی نیستند اما باید به درستی و محتاطانه از مواد سفید کننده استفاده نمود. چرا که استفاده نادرست و افراطی از این مواد نه تنها دندانها را سفیدتر نمیکند بلکه باعث تغییر ساختار مینای دندان و در نتیجه ایجاد حساسیت، درد و حتی تغییر رنگ دندان می‌شود.
۲. ترک عادات نادرست
هنگام مراجعه به دندانپزشک در جلسه اول، دندانپزشک از بیمار می‌خواهد برخی از عادات مضر و نادرست خود مانند استعمال دخانیات، نوشیدن مشروبات الکلی و … را کنار بگذارد. اگر فرد نتواند عاداتی که باعث تغییر رنگ دندانها می‌شوند را ترک نکند بلیچینگ برای او مناسب نخواهد بود. زیرا رنگ دندانها سریعا تغییر می‌کند و زرد می‌شوند.
۳. مراجعه به دندانپزشک
آخرین و مهم‌ترین نکته برای داشتن درمانی موثر و کاهش عوارض بلیچینگ دندان توصیه می‌شود حتما به دندانپزشک مراجعه نمایید. زیرا پس از معاینه دندا‌هایتان به شما می‌گوید آیا بلیچینگ برای شما مناسب است یا خیر. همچنین بهترین روش و مواد بلیچینگ را به شما معرفی می‌کند.
مراقبت‌های بعد از بلیچینگ دندان
پس از اتمام پروسه بلیچینگ دندان برای کاهش عوارض آن نکات زیر را رعایت نمایید.
- به حداقل رساندن مصرف مواد غذایی یا نوشیدنی‌های سرد و گرم
- اجتناب از مصرف غذاهایی دارای اسید سیتریک
- رعایت بهداشت دهان و دندان به منظور افزایش ماندگاری بلیچینگ
- اجرای توصیه و دستورالعمل‌های دندانپزشک
مزایای بلیچینگ دندان
مزایای بلیچینگ دندان عبارتند از:
- روشی ساده و سریع برای سفید کردن دندانها
- کمک به افزایش اعتماد به نفس، موثر در زیبایی چهره و لبخند و از بین بردن لکه‌ها و زردی دندان
- اثرگذاری غیر قابل باور
- موثرتر از دیگر روشهای سفید کردن دندان
- انجام در کوتاه مدت
- روشی کم تهاجمی و بدون نیاز به تراش دادن مینای دندان و تغییر در ساختار آنها
- ارزان بودن هزینه بلیچینگ
- امکان سفید نگه داشتن دندانها پس از اتمام بلیچینگ
نتیجه گیری
همانطور که گفتیم برای کاهش عوارض بلیچینگ دندان مهم‌ترین اقدام مراجعه به دندانپزشک می‌باشد. زیرا دندانپزشک تجربه فراوانی دارد که باعث از بین رفتن عوارض در مدت کوتاهی می‌شود. اما اگر مواد بلیچینگ بیش از حد روی دندان بماند به دلیل وجود پراکسید هیدروژن دندانها دچار حساسیت و تغییر رنگ و همچنین لثه دچار سوختگی می‌شود.
سؤالات متداول
معایب بلیچینگ دندان چیست؟
دو عارضه جانبی که اغلب با سفید کردن دندان رخ میدهد، افزایش موقت حساسیت دندان و تحریک خفیف بافتهای نرم دهان، به ویژه لثهها است. حساسیت دندان اغلب در مراحل اولیه درمان بلیچینگ رخ میدهد.
شایعترین عارضه بلیچینگ دندان حیاتی چیست؟
روشهای درمانی متفاوتی برای بیمار طراحی لبخند سفیدتر در دسترس است. حساسیت دندان و تحریک لثه یا مخاط شایعترین عوارض جانبی بلیچینگ حیاتی دندان است.
چه مشکلی در سفید کردن دندانها ممکن است رخ دهد؟
شایعترین عارضه جانبی سفید کردن دندان، حساسیت دندان، و تحریک بافت و لثه است – این مورد در استفاده از غلظتهای بالاتر رایجتر است. استفاده مکرر از مواد شیمیایی سفید کننده دندان، به ویژه آنهایی که غلظت بالایی دارند، میتواند به طور دائم به سطح مینای دندان و بافت نرم لثه آسیب برساند.
اگر بیش از حد دندان‌های خود را سفید کنید چه اتفاقی می‌افتد؟
سفید کردن بیش از حد دندان با سفید کننده ممکن است منجر به فرسایش دندان شود. اگر دندان‌های شما بیش از حد در معرض مواد سفید کننده قرار گرفته باشند، ممکن است مینای دندان که از دندان‌های شما محافظت می‌کند از بین برود. این میتواند منجر به مشکلات طولانی مدت سلامت دهان مانند پوسیدگی و شکستگی دندان شود و منجر به درد بسیار زیادی شود.
آیا بلیچینگ دندان میتواند به لثه آسیب برساند؟
سفید کردن دندانها هیچ آسیب دائمی به لثههای شما وارد نمیکند. با این حال، تحریک موقت لثه یکی از عوامل خطر استفاده از سفید کردن حرفهای دندان است.
