درمان عفونت دندان در خانه

درد دندان، تیر کشیدن، ورم و قرمزی لثه، همگی علائمی هستند که خبر از یک دشمن ناخوانده در دهان شما می‌دهند: عفونت دندان. این عفونت که می‌تواند به ریشه دندان نیز سرایت کند، نه تنها دردناک است، بلکه می‌تواند سلامت سایر قسمت‌های بدن شما را نیز به خطر بیندازد.

با این حال، جای نگرانی نیست! زیرا ما قصد داریم تا در ادامه به بررسی روش‌های مختلف درمان عفونت دندان در خانه می‌پردازیم. روش‌هایی ساده، در دسترس و موثر که می‌توانند به شما در تسکین درد و التهاب تا زمان مراجعه به دندانپزشک کمک کنند.

هر چند که امیداوریم فراموش نکنید که درمان‌های خانگی هیچوقت جایگزینی دائمی برای مراجعه به دندانپزشک نیستند. پس با دنبال کردن این راهنمای جامع، می‌توانید به طور موثری با عفونت دندان در خانه مقابله کرده و منتظر نوبت خود برای ویزیت دندانپزشک بمانید.

عفونت دندان چیست؟

عفونت دندان عارضه‌ای در ناحیه دندان‌ها است که زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌ها به داخل پالپ دندان (بخش مرکزی دندان که حاوی رگ‌های خونی و اعصاب است) راه پیدا کرده و آن را عفونی می‌کنند.

این مشکل می‌تواند منجر به تخریب و آسیب دیدگی دندان شود. تا حدی که مجبور به انجام فرایندهایی مانند درمان ریشه دندان (عصب کشی) و یا حتی کشیدن دندانتان شوید.

آیا عفونت دندان خطرناک است؟

علت عفونت دندان

عواملی که می‌توانند باعث عفونت دندان شوند زیاد دور از ذهن نیستند. زیرا معمولا عدم رعایت هر موضوعی که به سلامتی دهان و دندان افراد ارتباط داشته باشد می‌تواند به عفونت دندان‌ها منجر شود.

برای مثال، مهمترین عواملی که باعث بروز عفونت دندان می‌شود عبارتند از:

عفونت دندان به دلیل پوسیدگی

شایع‌ترین علت عفونت دندان، پوسیدگی آن است. بیاید کمی ساده‌تر این موضوع را بررسی کنیم.

همه‌ی ما در دهانمان باکتری داریم. باکتری‌های زنده‌ای که به دنبال منابعی برای تغذیه خود می‌گردند! این منابع معمولا شامل قند و کربوهیدرات (و سایر مواد غذایی) هستند که روزانه در لابه‌لای دندان‌های ما، زیر لثه‌ها، روی زبان و سایر نقاط در دسترس و غیر قابل دسترسی دهانمان گیر می‌کنند.

در صورتی که ما به خوبی از بهداشت دهان و دندانمان محافظت نکنیم و یا با سهل انگاری در این کار، مسواک زدن و نخ دندان کشیدنمان را به تعویق بی‌اندازیم، باکتری‌ها به این منابع غذایی دست پیدا می‌کنند.

آن‌ها از قند و نشاسته موجود در این غذاها تغذیه می‌کنند و با ایجاد اسید، محیطی اسیدی را در دهان ما به وجود می‌آورند. این اسید می‌تواند به مرور زمان مینای دندان را از بین ببرد و حفره‌های کوچک و بزرگی را در دندان‌ها به وجود بیاورد.

اگر حفره‌ها درمان شدند و سلامتی دندان‌های ما شبیه به روز اولشان شد که هیچ! اما اگر این حفره‌ها درمان نشدند، باکتری‌ها می‌توانند به داخل پالپ دندان راه پیدا کرده و آن را عفونی کنند.

آسیب دیدگی و یا شکستگی دندان

شکستگی یا ترک خوردن دندان نیز مسیر دیگری را برای ورود آلودگی و باکتری‌ها به درون پالپ دندان ایجاد می‌کند. در نتیجه، احتمال ابتلا به مشکلاتی مانند پوسیدگی و یا عفونت دندان به میزان قابل توجهی افزایش پیدا خواهد کرد.

شکستگی دندان معمولا ناشی از وارد شدن ضربه به دهان، جویدن غذاهای سخت یا انجام عادات رفتاری اشتباهی مانند دندان قروچه است.

ابتلا به بیماری یا بیماری‌های لثه

بیماری لثه نوعی التهاب لثه‌ها است که می‌تواند به بافت‌های اطراف دندان آسیب برساند و به باکتری‌ها اجازه دهد تا به ریشه دندان نفوذ کنند. اگر بیماری لثه درمان نشود، می‌تواند به نوعی عفونت جدی به نام پریودنتیت تبدیل شود که حتی می‌تواند به استخوان‌هایی که از دندان‌ها پشتیبانی می‌کنند نیز آسیب برساند.

سایر عواملی که باعث عفونت دندان می‌شوند:

• درمان‌های دندانپزشکی قبلی
• وجود دندان‌های عقل مخفی
• سیستم ایمنی ضعیف
• ابتلا به مشکلاتی مانند خشکی دهان و تنفس دهانی
• عدم رسیدگی به درمان دندان‌های پوسیده
• داشتن رژیم غذایی نامناسب و استفاده زیاد از خوراکی‌های شیرین و نوشیدنی‌های گازدار

علائم عفونت دندان

علائم عفونت دندان می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. اما معمولا تمام انواع عفونت‌های دندانی شامل موارد زیر هستند:

درد

شایع‌ترین علامت عفونت دندان، درد است. این درد که می‌تواند ضربان‌دار، تیز یا مداوم باشد ممکن است به گوش، فک یا گردن شما سرایت کند و حتی پس از مصرف داروهای مسکن نیز بهبود پیدا نکند.

حساسیت

در شرایطی که دندان بسیار حساس شده و به آستانه درد شدید رسیده باشد، دندان‌های فرد نسبت به مواد غذایی سرد، گرم، شیرین و شور حساس می‌شود و ممکن است خوردن و آشامیدن به طور کامل برای آن شخص غیرممکن شود!

تورم

اگر تا به حال با عفونت دندان مواجه شده باشید و یا با کسی که دندانش عفونت داشته باشد برخورد کرده باشید می‌دانید که تورم یکی از اصلی‌ترین و البته آزاردهنده‌ترین نشانه‌های عفونت دندان است. علامتی که ظاهر شخص را متفاوت می‌کند و حضور در مدرسه، دانشگاه و یا محل کار را برای او دشوار می‌کند.

عفونت دندان در ابتدا قسمت کمی از صورت (که عملا روی دندان مورد نظر است) را متورم می‌کند. اما در صورت بی توجهی و تشدید این عارضه، ممکن است تمام گونه و حتی گلو هم متورم شود!

تب

عفونت‌های شدید دندان ممکن است باعث تب شوند. این اتفاق معمولا در نوجوانان و کودکان شایع تر از بزرگسالان است. هر چند که تب ناشی از عفونت دندان در بزرگسالان نیز غیرمحتمل نیست.

بوی بد دهان

یکی از عوارض شایع و متداول ناشی از عفونت دندان، بوی بد دهان است. این عارضه که معمولا به دلیل تجمع باکتری‌ها در زیر آبسه دندان و یا در دندان عفونت کرده به وجود می‌آید، بوی بسیار بدی را در دهان فرد ایجاد می‌کند.

این بو معمولا بعد از تکمیل مراحل درمان (و احتمالا در طی ۱۰ الی ۱۲ ساعت بعد از عصب کشی) بهبود پیدا خواهد کرد. اما تا آن زمان، ممکن است اطرافیانتان از بوی بد دهانتان عاجز شوند!

مطالعه مقاله “رفع بوی بد دهان با ۲۰ راهکار خانگی موثر“، اطلاعات مفیدی را در خصوص این مشکل به شما ارائه خواهد داد.

سایر عوارض عفونت دندان

• طعم ناخوشایند در دهان
• مشکل در بلع
• مشکل در تنفس (نادر)
• تغییر رنگ دندان
• پیشرفت درد در زمان خواب

چه زمانی عفونت تبدیل به آبسه میشود؟

آبسه دندان (که در عرف به عفونت دندانی که دچار تورم و درد شدید است گفته می‌شود) یکی از مشکلاتی است که پس از پیشرفت عفونت دندان به وجود می‌آید. این بدان معنا است که وقتی درگیر مشکلی مانند آبسه می‌شوید، یعنی عفونت دندان شما بسیار شدید و جدی بوده است.

آبسه به دلیل بی توجهی به درمان ایجاد می‌شود. به همین دلیل، بهتر است پیش از تبدیل عفونت دندان خود به یک آبسه‌ی بزرگ، دردناک و آزاردهنده نسبت به درمان این مشکل اقدام نمایید.

انواع عفونت های دهان و دندان

عفونت‌های دندان انواع مختلفی دارند که نوع آن‌ها معمولا پس از معاینه توسط متخصص مشخص خواهند شد. با توجه به همین موضوع، معمولا از یک راهکار ثابت و مشخص برای تمام انواع عفونت‌ها استفاده نمی‌شود.

مطرح‌‌ترین و شایع‌ترین انواع عفونت دندان شامل موارد زیر هستند:

   ۱. پریکورونیت

این نوع عفونت به دلیل تجمع ذرات غذا و باکتری‌ها روی دندان عقل و نفوذ به لثه ایجاد می‌شود.

   ۲. پالپیت

این عفونت زمانی بروز می‌کند که پوسیدگی به عصب دندان رسیده و موجب التهاب پالپ دندان شده است. ترومای دندان یا ضربه به دندان‌ها نیز می‌تواند به پالپیت منجر شوند.

   ۳. ژنژیویت

این نوع عفونت ناشی از تجمع تارتار (پلاک دندان) بوده و التهاب لثه‌ها را به همراه دارد. در صورتی که این بیماری درمان نشود می‌تواند منجر به بیماری مزمن و در نهایت از دست رفتن دندان شود.

۷ راهکار موثر برای پیشگیری از ابتلا به عفونت دندان

حفظ سلامت دهان و دندان نه تنها برای زیبایی ظاهری، بلکه برای سلامتی کلی بدن نیز ضروری است. از آنجایی که عفونت دندان یکی از شایع‌ترین مشکلات دهان و دندان است، بهتر است که با یادگیری چند راهکار ساده از ابتلا به این مشکل پیشگیری کنید.

1. بهداشت دهان و دندان را به طور مرتب رعایت کنید: روزانه دو بار مسواک بزنید و لابلای دندان‌هایتان را برای از بین بردن پلاک و باکتری‌ها نخ دندان بکشید. برای این کار از مسواک نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید و طول مسواک زدنتان را روی مدت حداقل دو دقیقه تنظیم کنید.

2. از دهانشویه استفاده کنید: دهانشویه می‌تواند به از بین بردن باکتری‌هایی که مسواک و نخ دندان نمی‌توانند به آنها دسترسی پیدا کنند کمک کند. سعی کنید دو الی ۳ بار در هفته از دهانشویه حاوی فلوراید استفاده کنید.

3. غذاهای سالم بخورید: رژیم غذایی سالمی را برای سلامت دهان و دندان‌های خود در پیش بگیرید. از مصرف غذاها و نوشیدنی‌های قندی و اسیدی که می‌توانند به مینای دندان شما آسیب برسانند خودداری کنید و به جای آن میوه، سبزیجات، غلات و لبنیات مصرف کنید.

4. به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه کنید: معاینه منظم دندان‌های شما توسط دندانپزشک می‌تواند به شناسایی و پیشگیری از مشکلات دهان و دندان در مراحل اولیه کمک کند. برای انجام این معاینات و تمیز کردن منظم دندان‌هایتان هر ۶ ماه یکبار به دندانپزشکی مراجعه کنید.

5. از سیگار کشیدن خودداری کنید: سیگار کشیدن یکی از عوامل اصلی ابتلای شما به عفونت دندان است. این عادت ناسالم می‌تواند به سلامت دهان و دندان‌های شما آسیب برساند و خطر ابتلا به عفونت دندان را تا حد بسیار زیادی افزایش دهد.

6. خشکی دهان را درمان کنید: خشکی دهان می‌تواند خطر ابتلا به عفونت دندان را افزایش دهد. اگر خشکی دهان را تجربه می‌کنید، از آدامس بدون قند استفاده کنید یا با پزشک خود در مورد درمان‌های دیگر صحبت کنید.

7. به دنبال درمان مشکلات دندان‌های خود باشید: اگر دندان خراب، پوسیده و یا آسیب دیده‌ای دارید به دنبال درمان آن باشید. زیرا دندان‌های پوسیده به مرور زمان در برابر انواع باکتری‌ها آسیب پذیرتر می‌شوند.

درمان عفونت دندان

اگر علائم عفونت دندان را در خود یا فرزندتان احساس می‌کنید و یا پس از مراجعه به دندانپزشکی از وجود این عارضه اطلاع پیدا کردید، لازم است که در اسرع وقت به یک دندانپزشک مخصص درمان ریشه مراجعه کنید.

فراموش نکنید که عفونت‌های دندانی می‌توانند عارضه‌هایی جدی باشند و در صورت عدم درمان به عوارض جانبی منجر شوند.

یک دندانپزشک متخصص درمان ریشه و یا حتی یک دندانپزشک عمومی می‌تواند با بررسی دقیق دندان شما و تصاویر دهانتان (عکس OPG)، مناسب‌ترین و سریع‌الاثرترین برنامه درمانی را برای شما تدوین کند.

درمان عفونت دندان در خانه

دندانی که درگیر عفونت است، طبیعتا نیاز به درمان‌های پیشرفته با تجویز و تشخیص دندانپزشک دارد. اما شما می‌توانید تا زمان مراجعه به دندانپزشکی از چند روش زیر برای تسکین درد عفونت دندان خود استفاده کنید:

1. استفاده از مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن، بروفن و دیکلوفناک.
2. قرقره ترکیب آب ولرم نمک.
3. قرقره شیر و زردچوبه.
4. قراردادن گل میخک روی دندان.
5. قراردادن زنجبیل روی دندان.
6. شستشوی دهان با دهان شویه
7. استفاده از کمپرس سرد روی صورت

در نظر داشته باشید که این راهکارها موقت بوده و هر لحظه ممکن است این درد به صورت دائمی زندگی فرد را مختل کند. از همین رو عاقلانه‌ترین راهکار برای کاهش و رفع درد، پیگیری درمان عفونت دندان است.

بهترین آنتی بیوتیک برای عفونت دندان

آنتی بیوتیک داروی بسیار حساسی است که مصرف بی رویه و سرخود آن عواقب جبران ناپذیری را برای فرد به همراه خواهد داشت. به همین دلیل به شما پیشنهاد می‌کنیم که به هیچ عنوان (تاکید می‌کنیم به هیچ عنوان) خودسرانه آنتی بیوتیک مصرف نکنید و اجازه دهید تا دندانپزشک پس از بررسی وضعیت دندان/دندان‌های شما و سوابق پزشکی‌تان برای شما داذو تجویز کند.

با این وجود، معمولا آنتی بیوتیک‌هایی مانند آموکسی سیلین، مترونیدازول، آزیترومایسین و پنی سیلین برای درمان دندان درد تجویز خواهند شد.

جراحی عفونت ریشه دندان

در شرایطی که عفونت به ریشه دندان‌ها نفوذ کند می‌تواند علاوه بر ریشه دندان‌ها، لثه را نیز عفونی کند. در صورتی که این عفونت عصب‌های فک را درگیر کند، این عفونت به راحتی به خون سرایت کرده و می‌تواند حیات بیمار را تحت الشعاع قرار دهد.

پس در صورتی که علائم عفونت دندان را در خود مشاهده کردید باید در سریع‌ترین زمان ممکن برای درمان به دندانپزشکی مراجعه کنید. اگر این عفونت خود را به ریشه دندان رسانده باشد، دندانپزشک از طریق عصب کشی اقدام به درمان دندان آسیب دیده می‌کند.

اما در مواردی که کیست‌هایی عفونی در کنار ریشه دندان به وجود بیاید و درصورتی که بعد از عصب کشی این کیست‌ها از بین نرود، دندانپزشک اقدام به جراحی دندان عفونی می‌کند تا با خارج کردن این کیست‌ها مانع از سرایت این عفونت به ریشه دندان‌های مجاور و در نهایت عفونت خونی شود.

در نظر داشته باشید که برای جراحی عفونت ریشه دندان لازم است به جراح متخصص دندان مراجعه کنید. چرا که در جراحی ریشه دندان لازم است لثه شکافته و نواحی اطراف دهان باز شود تا دسترسی به کیست‌های عفونی میسر شود و امکان تخلیه عفونت دندان و پاکسازی این محیط وجود داشته باشد.

جمع بندی نهایی

عفونت دندان یک مشکل جدی است که باید در اسرع وقت توسط یک متخصص پزشکی درمان شود. اگر فکر می‌کنید که دندانتان عفونت کرده است، باید در اسرع وقت به دندانپزشک یا حتی پزشک اورژانس مراجعه کنید. پزشکان و دندانپزشکان می‌توانند بهترین توصیه‌های پزشکی را برای وضعیت خاص شما ارائه دهند.

سوالات متداول در خصوص درمان عفونت دندان

آیا امکان درمان عفونت لثه در خانه وجود خیر؟

خیر. هیچ یک از انواع عفونت‌ها قابل درمان در خانه نیستند.

آیا عفونت دندان می‌تواند منجر به کشیدن دندان شود؟

بله. در برخی موارد و در صورتی که امکان درمان کانال ریشه نباشد، دندان پزشک ناچار به کشیدن دندان آلوده می‌شود. در این شرایط می‌توانید از روش‌های جایگزینی مانند ایمپلنت دندان استفاده کنید.

چقدر طول می‌کشد تا مصرف آنتی بیوتیک برای درمان عفونت تاثیر کند؟

حدودا ۳ تا ۷ روز طول می‌کشد تا آنتی بیوتیک ها عفونت را از بین ببرند.