پیوند لثه چیست و دوره نقاهت آن چگونه است؟

در بسیاری از کسانی که به دلیل بیماری لثه دچار تحلیل لثه می شوند انجام پیوند لثه امری ضروری است. چرا که رفته رفته با تحلیل لثه ها ریشه دندان ها دچار آسیب جدی می شوند. پیوند لثه توسط  متخصص لثه انجام می شود که طی این عمل از بافت سقف دهان برای پیوند بخش تحلیل رفته لثه استفاده می کند.
براساس آمار بررسی شده حدود ۴ تا ۱۲ درصد بزرگسالان تحلیل لثه را در طول زندگی خود تجربه می کنند که علت اصلی آن نیز بیشتر به دلیل فرسودگی لثه است. به مجموع بیماری ها و مشکلات لثه پریودنتیکس گفته می شود که بیمار برای درمان نیز باید به متخصص لثه که پریودنتیست نامیده می شود مراجعه کند. در شرایطی برخی بیماران مبتلا به تحلیل لثه به دلیل احساس ناراحتی و درد لثه به متخصص مراجعه می کنند، متخصص لثه نیز با انجام جراحی از قسمت هایی از بافت سقف دهان برای پیوند لثه و جبران قسمت عقب رفتگی لثه ها استفاده استفاده می کند.
در صورتی که تحلیل لثه ها درمان نشود بخش هایی از ریشه دندان نمایان می شود. از همین رو در زمان درمان و عمل پیوند اگر در ریشه دندان ها مشکلی وجود داشته باشد درمان ریشه دندان نیز در حین عمل پیوند صورت می گیرد.
این بیماری البته نقطه مقابل مشکل برخی افراد مبتلا به لبخند لثه ای است. در این موارد برخلاف تحلیل، لثه ها بخش زیادی از تاج دندان را می پوشاند. از همین رو در زمان لبخند بخش زیادی از لثه ها دیده می شود. در چنین شرایطی دندانپزشک با اصلاح لبخند در قسمت لثه ها با برش قسمت اضافی لثه تقارن خط برای لثه ها ایجاد می کنند. این روش زیبایی مزیت های فراوانی به همراه دارد که مهمترین آن دسترسی بهتر به دندان ها برای جرمگیری است.

انواع پیوند لثه

پیوند لثه انواع مختلفی دارد  که پس از انجام معاینات و بررسی های لازم متخصص لثه تشخیص می دهد که کدام روش برای شما مناسب تر است. در ادامه به انواع عمل پیوند اشاره می شود:

آزاد: این نوع پیوند غالبا برای کسانی به کار می رود که دارای لثه های نازکی هستند. از همین رو برای پیشگیری از بروز مشکل تحلیل لثه بافت اضافه ای به لثه پیوند داده می شود. در این پیوند نیز از بافت سقف دهان برای تقویت بافت لثه استفاده می شود.

 بافت همبند: بافت همبند در واقع همان بافت سقف دهان است که عمدتا از این روش درمانی برای حل مشکل تحلیل لثه و پیوند استفاده می کنند. در این روش سقف دهان را شکاف کوچکی داده و از قسمتی از بافت زیرین آن به عنوان بافت جایگزین بخش تحلیل رفته لثه برای پیوند استفاده می کنند. پس از برداشت بافت از سقف دهان شکاف ایجاد شده نیز بخیه زده می شود.

 پدیکل: برخی از افراد که دچار تحلیل لثه شده اند بافت لثه های کناری دندان بیمار شده آن ها قوی و سالم است. در این پیوند از لثه دندان های کناری به جای بافت سقف دهان استفاده می شود. در بررسی های به عمل آمده این نوع پیوند را بهترین روش درمانی برای تحلیل لثه می دانند.

 سایر منابع: گاهی از بافت همبند یا پدیکل برای پیوند استفاده نمی شود. بلکه در چنین شرایطی از بانک بافت یا پروتئین های تحریک کننده  که قادر است بدن را برای ساخت بافت مورد نظر تحریک کند استفاده می شود.

پیوند لثه چگونه انجام می شود؟

در صورتی که متخصص انجام عمل را با معاینات بالینی تشخیص دهد انجام جراحی لثه ضروری است. برای عمل پیوند برای لثه لازم است ابتدا با تزریق داروی بی حسی محل جراحی بی حس شود تا بیمار در طول عمل دچار ناراحتی درد نشود. پس از آن بخش اضافی لثه برداشته می شود تا جراح به ریشه دندان دسترسی داشته باشد. سپس از یکی از روش های گفته شده برای جایگزین کردن قسمت لثه تحلیل رفته استفاده می شود. در نهایت محل جراحی شده بخیه زده می شود.

روش هایی که برای جراحی پیوند به کار می رود یکسان نیست. بسته به تخصص و توانایی جراح و  شدت بیماری  می تواند یکی از روش های زیر انتخاب شود:

1.   استفاده از بافت سقف دهان که مرسوم ترین روش برای پیوند به شمار می آید.
2.   استفاده از خون بیمار که طی آن بافت موردنظر از خون فرد با قرار گرفتن در دستگاه سانتریفیوژ جداسازی و برای محل جراحی استفاده می شود. این بافت به تسریع روند بهبودی فرد کمک زیادی می کند.
3.   استفاده از لثه مصنوعی برای پیوند که این بافت می تواند از فرد دیگر یا نمونه های حیوانی باشد. در این روش کلاژن بافت جداسازی و به موضع جراحی متصل می شود.
4.   استفاده از لیزر نیز یکی از روش های جدید است که نسبت به سایر روش های سریع تر، با درد  و خونریزی کمتر و نیز کوتاه شدن دوره نقاهت همراه است. حسن این روش این است که می توان از آن چند بار استفاده کرد.

احساس درد در زمان انجام پیوند لثه

بیمار در زمان انجام عمل پیوند هیچ دردی در ناحیه لثه احساس نمی کند. غالبا این عمل به صورت سرپایی بوده و با تزریق داروی بی حسی موضع عمل بی حس می شود. بنابراین بیمار نگرانی نخواهد داشت. البته در مواردی نیز این عمل با بیهوشی سبک نیز انجام می شود.

  احساس درد در دوران بهبودی پس از انجام پیوند

پس از انجام عمل و رفع بی حسی ممکن است فرد کمی احساس درد لثه یا ناراحتی داشته باشد. برای پیشگیری از این موضوع مسکن هایی برای بیمار تجویز می شود. در نظر داشته باشید که لازم است پس از انجام عمل بنا به وقت تعیین شده برای کشیدن بخیه ها و معاینه برای کنترل وضعیت سلامت لثه ها مجددا به دندانپزشک مراجعه کنید. طول دوره بهبودی لثه ها پس از عمل حدود یک تا دو هفته است در این مدت شما می توانید از نخ دندان و مسواک استفاده کنید. بهبودی کامل نیز تا یک ماه پس از عمل رفته رفته حاصل می شود.

نکات مهمی که لازم است در دوران بهبودی به طور کامل رعایت کنید عبارت است از:

• پرهیز از خوردن غذاهای داغ و سفت در روزهای نخست پس از عمل
• استفاده از غذاهای نرم برای پیشگیری از آسیب به محل جراحی
• استفاده از دهانشویه برای پیشگیری از تجمع باکتری ها و بروز عفونت
• پرهیز از مسواک و نخ دندان در روزهای نخست پس از عمل
• پرهیز از انجام فعالیت های بدنی سنگین در روزهای نخست پس از عمل
• پرهیز از مصرف دخانیات و مشروبات الکلی

مدیریت درد پس از انجام پیوند لثه

پس از رفع تاثیر داروی بی حسی، ممکن است بیمار در محل جراحی شده احساس درد داشته باشد. البته این میزان درد کاملا بستگی به شرایط بدنی فرد دارد. غالب افراد می توانند این درد را تحمل کنند. در صورتی که درد و ناراحتی زیادی احساس شود می توان از داروهای مسکن مجاز مثل ناپروکسن استفاده کرد. از آنجا که ممکن است فرد پس از انجام جراحی در دندان های خود احساس حساسیت به سرما یا گرما داشته باشد از همین رو توصیه می شود غذاهایی با دمای مناسب مصرف شود. می توان برای رفع این احساس از دهانشویه برای شستشوی دندان ها نیز استفاده کرد.

دوره نقاهت جراحی لثه تحلیل رفته یا عمل پیوند لثه

دوره نقاهت پس از جراحی حدود یک تا دو هفته است. در این مدت توصیه هایی برای پیشگیری از بروز عوارض طولانی مدت می شود که لازم است بیمار همه آن ها را با دقت رعایت کند. پس از آن یک ماه طول می کشد تا بهبودی کامل حاصل شود. در این مدت رعایت نکات بهداشتی دهان و دندان، رعایت رژیم غذایی مناسب، پرهیز از مصرف دخانیات و مشروبات الکلی ضروری است. عدم رعایت هر یک از این موارد می تواند باعث بروز مشکلات جبران ناپذیری برای فرد شود. همچنین ممکن است طول دوره بهبودی رانیز افزایش دهد و فرد دیرتر به روال سابق زندگی خود برگردد.

 آیا عمل پیوند لثه عوارضی هم دارد؟

پیوند لثه نیز مانند همه روش های درمانی می تواند با عوارضی توام باشد. از مهمترین این عوارض می توان به موارد زیر اشاره کرد:

درد و خونریزی: برای پیشگیری از این موارد جراح توصیه ها و داروهایی تجویز می کند که با رعایت آن می توانید دوره نقاهت کم دردسری را طی کنید.

شل شدن بخیه ها: در چنین شرایطی ممکن است لثه ها دچار ورم شده که امری طبیعی و واکنش بدن برای حمایت از استخوان و خونرسانی به ناحیه آسیب دیده است.

ایجاد زخم در دهان: از آنجا که یکی از روش های جراحی برداشتن بافت از سقف دهان است از همین رو برخی ممکن است احساس وجود دلمه زخم در دهان داشته باشند. این عارضه اگرچه نادر است اما در صورت بروز طبیعی است. اگر احساس درد زیادی داشتید می توانید از داروهای مسکن مجاز برای کاهش درد استفاده کنید.

بروز عفونت در لثه: یکی دیگر از عوارضی که پس از هر عملی پیش بینی می شود بروز عفونت است. این موضوع می تواند دوره بهبودی را افزایش دهد. از همین رو می توانید برای پیشگیری از این موضوع از آنتی بیوتیک های تجویز شده استفاده کنید.

احساس ناهمواری در بافت سقف دهان یا لثه پس از جراحی: پس از طی شدن دوره بهبودی ممکن است فرد در محل جراحی احساس ناهمواری داشته باشد. این موضوع امری طبیعی است. برای رفع آن در صورتی که فرد احساس ناراحتی کند می توان از عمل ژنژیوپلاستی برای زیبایی این قسمت استفاده کرد.

 آیا انجام عمل پیوند لثه واقعا ضروری است؟

تشخیص اینکه درمان لثه با عمل یا روش های درمانی جایگزین باشد با متخصص است. با این وجود در صورت تشخیص برای جراحی راه دیگری برای حفظ دندان وجود ندارد. در مواردی ممکن است فرد این روش درمانی را به هر دلیلی به تعویق بیندازد در چنین شرایطی ممکن است موارد زیر مشمول وی شود:

کشیدن دندان در شرایطی که مشکل تحلیل لثه پیشرفت کرده و به ریشه دندان آسیب رسیده است.

هزینه جراحی زیاد است از همین رو فرد باید تماما این هزینه را متقبل شود.

از بین رفتن کامل لثه و افتادن دندان از بدترین عوارض تعویق انداختن عمل پیوند است.

علاوه بر اینکه عوارض پشت گوش انداختن درمان می تواند مشکلات قلبی و عروقی را نیز برای فرد رقم بزند.

 زمان مراجعه به دندانپزشک پس از انجام پیوند لثه

حدود یک هفته پس از جراحی لازم است فرد برای کشیدن بخیه ها و معاینه وضعیت لثه ها به دندانپزشک مراجعه کند. پس از آن نیز دیگر نیازی به مراجعه نیست. اما توصیه همه دندانپزشکان انجام معاینات دوره یک ساله برای پیشگیری از بروز مشکلات و شدت آن است.
با این وجود در  مواردی که پس از جراحی مشکلاتی مانند تورم، کبودی، درد شدید، تب و عفونت، خونریزی مداوم برای فرد بروز کند باید سریعا به متخصص مراجعه کند.

  چه کسانی کاندید عمل پیوند لثه هستند؟

عمل پیوند لثه عمدتا برای کسانی تجویز می شود که به دلایل مختلف سلامت دهان و دندان خود را از دست داده اند. در صورتی که بیمار در مراحل اولیه بیماری به متخصص مراجعه کند می توان از پیشروی بیماری تحلیل لثه پیشگیری کرد. با این وجود در صورتی که این مشکل بروز کند جراح ناچار به انجام عمل پیوند است. در این شرایط بین لثه و دندان بیمار حفره ای ایجاد می شود که رفته رفته محل تجمع باکتری ها شده و عفونت در محل ایجاد می شود.
این باکتری ها می توانند به پلاک یا تارتار تبدیل شوند و   پوسیدگی دندان ایجاد می شود. این مشکل در مراحل پیشرفته تر می تواند استخوان و بافت دندان را نیز به مخاطره بیندازد و در نهایت دندان از بین برود.

 هزینه پیوند لثه

یکی از مهمترین سوالاتی که بمباران می خواهند قبل از انجام عمل از آن مطلع شوند هزینه های این عمل است. هزینه های عمل پیوند به طور کلی رقم ثابتی نیست و به عوامل مختلفی مثل پوشش بیمه ای این نوع درمان، دستمزد جراح، هزینه های جانبی، موقعیت جغرافیایی کلینیک دندانپزشکی و نیز درمان های جانبی در حین عمل بستگی دارد. البته در نظر داشته باشید عوامل دیگری مانند میزان پیشرفت بیماری و روش جراحی نیز قطعا بر میزان هزینه عمل پیوند تاثیر خواهد داشت.

سوالات متداول

مهمترین عواملی که می تواند فرد را کاندیدای عمل پیوند لثه کند چیست؟

عوامل مختلفی می تواند منجر به بروز بیماری و در نهایت انجام عمل پیوند شود. عوامل ژنتیکی، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، مشکلات هورمونی و… از مهمترین علل بروز مشکل در لثه ها و ضرورت انجام عمل پیوند می شود.

مهمترین مزیت انجام عمل پیوند چیست؟

کاهش حساسیت دندان ها که به دلیل تحلیل لثه ایجاد شده، افزایش زیبایی و اصلاح لبخند و ارتقا سلامت لثه ها و دندان ها از مهمترین مزیت هایی است که این جراحی برای فرد به همراه دارد.

راه پیشگیری از بروز مشکل تحلیل لثه چیست؟

رعایت بهداشت دهان و دندان و نیز انجام معاینات دوره ای برای اطمینان از سلامت دندان ها تنها راه پیشگیری از بروز این مشکل است. در صورت بروز این مشکل نیز باید به سرعت بهترین روش درمانی پیگیری شود.

هزینه عمل پیوند لثه چقدر است؟

این موضوع به عوامل مختلفی بستگی دارد. اینکه شما در کدام منطقه از شهر قصد انجام عمل دارید؟ آیا بیمه درمانی شما از این روش های درمانی حمایت می کند یا خیر؟ میزان پیشرفت بیماری چقدر است؟ آیا بجز عمل پیوند، درمان های جانبی دیگری نیز لازم است یا خیر؟ پاسخ به این سوال ها عواملی است که به طور مستقیم بر هزینه های نهایی تاثیر دارد.

تقریبا پس از چند روز فرد به زندگی طبیعی خود برمی گردد؟

به طور کلی می توان گفت عوارض اولیه جراحی تا یک هفته پس از جراحی رفع می شود. با این وجود تقریبا پس از یک ماه بهبودی کامل حاصل می شود. در این مدت فرد باید همه توصیه ها و نکات مراقبتی را با دقت رعایت کند.

عمل پیوند لثه چقدر درد دارد؟

خبر خوب برای بیمارانی که کاندیدای عمل پیوند برای لثه هستند اینکه هیچ دردی را متوجه نمی شوند. این عمل با بی حسی موضوعی کامل انجام می شود و فرد در حین عمل هیچ احساس ناراحتی و دردی نخواهد داشت. پس از عمل نیز با مصرف مسکن های مجاز می توان درد را کنترل کرد. که بسیاری از افراد احساس درد پس از عمل را نیز ندارند و خیلی سریع به روال قبلی زندگی خود بر می گردند.

مهمترین نکات مراقبتی که رعایت آن باعث تسریع روند بهبودی می شود چیست؟

رعایت همه توصیه های ضروری می تواند به کوتاه شدن دوره بهبودی فرد کمک کند. پرهیز از مصرف دخانیات، مشروبات الکلی، پرهیز از خوردن غذاهای سفت و داغ و تند، رعایت بهداشت دهان و دندان و استفاده روزانه از دهانشویه از ساده ترین نکاتی است که رعایت آن کمک کننده است. پس از جراحی نیز بهتر است فرد حداقل سالی یکبار برای معاینه و اطمینان از سلامت لثه ها و دندان های خود به دندانپزشکی مراجعه کند.

پیوند لثه برای چه کسانی توصیه می شود؟

اگرچه عمدتا از این روش درمانی برای کسانی که دچار تحلیل لثه شده اند، استفاده می شود. اما در صورتی که فرد از نظر زیبایی در لثه های خود حس ناخوشایندی داشته باشند می توانند با انجام این عمل لبخند لثه ای را درمان کنند.