سوالات متداول دندانپزشکی

لمینت پوسته ای با ضخامت نازک است که مطابق با شکل و ویژگی های دندانی هر فرد به صورت منحصر بفرد و سفارشی ساخته می شوند. موادی که برای ساخت این پوسته های نازک به کار می روند به رنگ طبیعی و نزدیک به رنگ دندان است. لمینت ها به بخش جلویی دندان اتصال یافته تا مشکلاتی مانند ظاهر، رنگ، اندازه و طول دندان ها را برطرف نموده و لبخندی طبیعی و ایده آل به فرد هدیه دهد.

ونیر ها، روکش های بادوام و نازک ساخته شده از مواد همرنگ دندان طبیعی هستند که به سطح دندان می‌چسبند تا دندان ظاهر بهتر و زیباتری پیدا کند.

این وینیرها می تواند سرامیکی یا کامپوزیتی باشند.

لمینیت ونیر پرسلن و ونیر کامپوزیت، متداول ترین مواد ونیر دندان هستند. ونیرهای کامپوزیت از رزین هایی ساخته شده اند که به دندان متصل شده و به نحوی شکل داده می شوند که زیبایی دندان ها را بیشتر می کنند. اما لمینیت ونیرهای پرسلن معمولاً در لابراتوار ساخته شده و در مقایسه با مواد دیگر نسبت به زرد شدن مقاوم ترند.

روکشهای دندانی راه حل مناسبی برای افرادی هستند که دندانهای جلویی آن ها دارای ظاهر نامناسب، فاصله بسیار زیاد، ساییدگی قابل توجه یا تغییر رنگ شدید است. همچنین دندان‌هایی که کج شده باشند یا تکه ای از آن ها افتاده باشد؛ نیاز به ترمیم با ونیرهای دندان دارند.

قرار دادن ونیرها روی دندان ساختار دندان را تا حد زیادی حفظ می کنند. ونیرهای دندانی می توانند ظاهر دندان ها را متحول کرده و موجب اصلاح طرح لبخند فرد شوند. بافت لثه معمولا بخوبی با ونیر دندان سازگار می شوند. رنگ ونیرهای دندان را می‌توان با تنوع بسیار بالایی انتخاب کرد. لمینت ها در مقابل زرد شدن مقاومت بسیار خوبی دارند و دوام آنها بیش از ۱۰ سال است.

پیش از انجام روکش دندان دندانپزشک بایت سطح کمی از دندان را بتراشد تا دندان برای پیوند خوردن با روکش آماده شود؛ این فرایند برگشت پذیر نیست. اگر ونیرها مشکلی پیدا کنند معمولاً ترمیم کردن آنها مشکل است و باید تعویض شوند.

پس از لمینت کردن باید عاداتی مثل جویدن سرخود کار و ناخن های دست را ترک کنید ؛چون این این کارها موجب ترک خوردن لمینت می شود. ونیرهای انتخاب مناسبی برای افرادی که از سلامت لثه کافی برخوردار نیستند؛ نمی باشند.

افرادی که عادت به دندان قروچه کردن یا ساییدن دندان هایشان دارند؛ خطر ایجاد ترک یا شکستگی در ونیرهای دندانی آنها بسیار بالاست. نکته آخر اینکه احتمال پوسیدگی ونیرهای دندانی زیاد است؛ بنابراین حفظ و نگهداری از ونیرها و رعایت نکات بهداشتی و مراجعه مکرر به دندانپزشک پس از لمینت کردن بسیار مهم است.

در صورتی که دندانتان زرد شده یا تکه ای از آن افتاده است؛ روکشهای دندانی می توانند به شما کمک کنند تا ظاهر زیبای دندان های خود را برگردانید. ونیرهای دندانی همچنین روش درمانی متداولی برای اصلاح طرح لبخند می باشند.

معمولاً لمینت دندان یک فرآیند چند مرحله ای است مرحله اول مشورت با پروتودنتیست است. در جلسه اول، بیمار اهداف و نگرانی های خود را با پزشک مطرح می کند و دندانپزشک پس از دیدن عکس اشعه ایکس یا قالب های دندان تصمیم می گیرد که آیا دندان شما نیاز به لمینت شدن دارد یا خیر.

در مرحله دوم دندان به منظور روکش شدن آماده می شود. به این منظور بخش کوچکی از ساختار دندان تراشیده شده و قالب گرفته می شود. سپس دندانپزشک ونیرهای موقتی را روی دندان قرار میدهد. در جلسه بعدی ونیرهای موقتی برداشته شده و لمینت نهایی به دندان متصل می شود.

پس از تراشیدن دندان دندانپزشک رنگ، اندازه و نوع لمینت دندان ها را تعیین کرده و سپس اطلاعات مورد نیاز را برای لابراتوار را ارسال می‌کند تا لمینت ها ساخته شود. یک قالب دندان به عنوان قالب نمونه برای تکنسین فرستاده می‌شود تا طبق آن لمینت ها را بسازد. این قالب برای اطمینان از اینکه لمینت ها کاملا روی دندان منطبق می شوند ساخته می شود.

ساخت لمینت ها در لابراتوار حدود ۱ تا ۲ هفته زمان می برد. طی این مدت لمینت ها در لابراتوار توسط متخصص پروتز با توجه به شرایط و نیازهای خاص شما ساخته می شود.

در مواردی استفاده از لمینت های موقتی پیش از آماده شدن لمینت اصلی در لابراتوار توصیه می‌شود که البته اجباری نیست و بستگی به تمایل خود بیمار خواهد داشت.

اگر می خواهید دندان های تان خیلی سفید به نظر برسند احتمالا باید عمل سفید کردن یا بلیچینگ را پیش از قرار دادن لمینت ها انجام دهید. چون در صورتیکه لمینت ها خیلی سفید داشته باشند ممکن است با سایر دندان های شما از لحاظ ظاهری متفاوت به نظر برسند. اما سفید کردن دندان موجب می‌شود سایر دندان های طبیعی نیز با لمینت ها هم رنگ شوند. چون همرنگ نبودن لمینت ها با سایر دندانهای طبیعی ظاهر خوشایندی ندارد.

همانطور که پیش از این گفته شد عمل تراشیدن دندان به منظور نصب لمینت بدون بی حسی انجام می گیرد چون هیچ عصبی روی دندان وجود ندارد و در نتیجه تراشیدن مینای دندان دردناک نیست و برای فرد ناراحتی ایجاد نمی‌کند. اما گاهی اوقات با توجه به تعداد دندان هایی که برای لمینت کردن باید آماده شود و شرایط جسمی بیمار ممکن است برای احتیاط بی‌حسی مورد استفاده قرار گیرد.

در برخی از انواع ونیرهای دندان مانند ونیرهای فوق نازک یا ونیروهای کامپوزیت نیازی به تراشیدن دندان نیست.

زمانی که لمینت ها توسط لابراتوار آماده شد می توانید به دندانپزشک مراجعه کنید تا لمینت سرامیکی روی دندانتان نصب شود. البته ابتدا پیش از اتصال لمینت به دندانها، ابتدا دندانپزشک لمینت ها را روی دندان شما امتحان می کند تا از انطباق آن با دندان های تان اطمینان حاصل کند.سپس دندانپزشک نحوه گاز زدن و همچنین زوایای قرار گیری لمینت نسبت به فک مقابل را بررسی کرده و در صورتی که نیاز به اصلاح باشد در مطب دندانپزشک اصلاحات کوچکی روی آن انجام می گیرد.

بررسی رنگ لمینت های سرامیکی نیز بسیار مهم است. ونیرهای لمینت باید کاملا مشابه دندانهای طبیعی باشند؛ دندانپزشک می تواند با انتخاب سایه های مختلف برای مواد پیوند دهنده یا همان چسب ها این انطباق را ایجاد کند. زمانی که دندان پزشک به طور کامل از ونیرهای دندان راضی بود نظر شما را نیز جویا می‌شود اگر شما نیز نیاز به اصلاح دیدید می توانید با دندانپزشک مطرح کنید.

پیش از نصب لمینت دندانپزشک، دندان های زیر را به طور کامل تمیز می‌کند تا هیچ آلودگی روی آنها نباشد و سپس لمینت های سرامیکی را روی دندانهای طبیعی می چسباند. دندانپزشک معمولا از وسیله ای به نام Dental Dam استفاده می کند که می تواند دندان را ایزوله کرده و آلودگی های آن را تمیز کند.

هر دندانی که ونیر روی آن قرار می گیرد باید با ژل اسیدی تمیز شود. اچینگ (Etching) نیز به صاف شدن سطح دندان و پیوند خوردن بهتر آن به لمینت کمک می‌کند.

به منظور اتصال دائمی لمینت ها از سیمان کردن پشت ونیر ها استفاده می شود. زمانی که لمینت ها با زاویه مناسب روی دندان قرار گرفتند و سیمان توسط نور مخصوص سفت شد؛ پیوند نهایی بین ونیر و دندان برقرار می‌شود که لمینت های سرامیک را برای چندین سال در محل خود ثابت نگه می دارد.

احتمال دارد لثه ها پس از نصب لمینت های سرامیکی دچار سوزش و خارش شوند مخصوصا اگر دندانپزشک برای نصب ونیرها مجبور به بالا زدن آنها شود ممکن است دندانپزشک از شما بخواهد که یک هفته بعد برای چکاپ نهایی به مطب مراجعه کنید. به عنوان بخشی از درمان لثه ها به به سمت بالا کشیده شده تا لمینت های سرامیکی بهترین انطباق را با دندان ها داشته باشند بنابراین احساس سوزش و یا خارش و همچنین تورم هنگام لمس کردن لثه ها تا چند روز طبیعی است البته ممکن است برخی افراد تجربه چنین حس ایران داشته باشند. احساس ناراحتی در لثه ها به علت عقب زدن آنها نیاز به درمان با داروی خاصی ندارند اما در صورتی که درد یا ناراحتی شدید داشتید می توانند از مسکن های مناسب با تجویز پزشک برای تسکین درد استفاده کنید.

• تغییر رنگ دندان‌ها
• بدشکل شدن دندان‌ها
• وجود مینای دندان ناکافی (hypoplasia)
• کافی نبودن مواد معدنی در مینای دندان (hypocalcification)
• وجود لکه های تتراسایکلین
• قرار گیری نادرست
• شکستن مینای دندان
• از بین رفتن مینای دندان
• کج بودن دندان ها

استفاده از لمینت های سرامیکی برای ارتودنسی فوری یا اصلاح و افزایش طول دندان می‌تواند مخصوصاً برای جوانانی که دندان های سالمی دارند؛ ضرورتی ندارد چون آسیب شدیدی که لمینت کردن به مینای دندان وارد می کند برای افرادی که تمام دندان هایشان سالم است و نیازی به اصلاح ظاهری ندارند؛ منطقی نیست. برخی از دندانپزشکان حتی افرادی را که نیازی به استفاده از ونیرهای دندانی ندارند در سنین نوجوانی و یا حتی در سنین بالاتر که سلامت دندان کافی برخوردارند و فقط با سفید کردن یا روش‌های تمیز کردن معمول تر می توانند دندان هایی با ظاهر زیبا داشته باشند را مجبور می کنند که از لمینت سرامیکی استفاده کنند. چون نصب لمینت های سرامیکی نیاز به تراشیدن مینای دندان دارد؛ اولا دندانهای سالم حساس شده و دوما پوسیدگی نیز سریع‌تر در آنها مشاهده می‌شود همچنین هزینه حفظ و نگهداری های لمینت بسیار بالاست و به همین علت نصب لمینت های سرامیکی فقط باید برای افرادی که دندان های شان مشکلات ظاهری و نواقص متعددی دارد و سر آن شکسته یا ترک برداشته مورد استفاده قرار گیرد.

نصب ونیرهای سرامیکی در برخی موارد بین ۳ تا ۳۰ درصد از سطح مینای دندان را از بین می‌برد و در صورتیکه دندانپزشک تجربه کافی در این کار نداشته باشد و بیش از مقدار مورد نیاز از مینای دندان را بتراشد؛ دندان ها به غذاهای سرد و گرم حساس شده و فرد نمی تواند به راحتی غذاها را بجود. آمارها نشان می‌دهد حدود ۵۰ درصد از لمینت های سرامیکی پس از ۱۰ سال نیاز به تعویض شدن و یا ترمیم شدن دارند و ظاهر آنها مانند قبل رضایت‌بخش نیست.

حفظ بهداشت دهان و دندان یکی از مهمترین عوامل افزایش طول عمر لمینت هاست در صورتیکه بیماری های کنترل نشده لثه وجود داشته باشد ممکن است موجب عمل نکردن نادرست لمینت ها شده و ناراحتی های متعددی برای بیمار به وجود آورند.

در گذشته تنها روش اصلاح نواقص و پوشاندن آنها استفاده از تاج دندان یا پروتز مصنوعی بود اما امروزه در بسیاری از موارد روشهای دیگری مانند پیوند رزین کامپوزیت، کانتورینگ زیبایی یا ارتودنسی را می توان انتخاب کرد. ونیرهای دندانی غیر دائمی که روی دندان قرار می گیرند نیز یکی از انتخاب های موجود هستنند. این ونیرهای دندانی قابل برداشت و استفاده مجدد هستند و از رزین های انعطاف پذیر ساخته می شوند.

ونیرهای دندان اگر از مواد با دوام و مناسب درست شده باشند و کار نصب آن‌ها به وسیله دندانپزشک‌های ماهر انجام شود می‌توانند عمر نسبتا خوبی داشته باشند. امروزه کارشناسان و متخصصان دندان عمر مفید لمینت های سرامیکی را به دلیل استحکام و مقاومت خوب در حدود ۱۰ سال می دانند که در صورت استفاده و مراقبت درست این زمان قابل افزایش می‌باشد.

برای این که دوام و طول عمر لمینت های سرامیکی افزایش داده شود باید به طور منظم به دندانپزشک مراجعه شود تا دندان‌ها به وسیله دندانپزشک بررسی شده و پس از معاینه، در صورت نیاز آنها را تمیز کند.

همچنین دندانپزشک باید سلامت دندان های زیر لمینت‌ها را بررسی کند و در صورتی که دچار پوسیدگی شده باشند آنها را درمان نماید. مراقبت های بعد از نصب لمینت سرامیکی بسیار مهم است. در صورتیکه ونیر پرسلین ترک بخورد و یا بشکند نمی‌توان آنها را تعمیر کرد، بنابراین مجبور می‌شوید هزینه و زمان بیشتری صرف کنید تا لمینت های آسیب دیده را جایگزین نماید.

پس بهترین روش برای استفاده بهینه از لمینت های سرامیکی مواظبت و توجه مستمر به آن‌ها می‌باشد. برای کاهش ریسک آسیب دیدن لمینت‌های سرامیکی بهتر است از جویدن و گاز زدن چیزهای سفت مانند ناخن ها یا در بطری و همچنین پاره کردن بسته های پلاستیکی و غیره با دندان های لمینت های شده خودداری شود.

دندانپزشک‌ها با تاکید زیاد به افرادی که لمینت دندان انجام می‌دهند توصیه می‌کنند که از خوردن و جویدن خوراکی های سفت مانند خشکبار و آجیل ها حتی المقدور اجتناب کنند تا به لمینت های دندان آن ها آسیبی وارد نشود و در حد توان خود سعی کنند از دندان های لمینت شده خود مراقبت نمایند تا ناچار به مراجعه مکرر به دندانپزشک نشوند.‌

اگر چه لمینت های سرامیکی، مصنوعی هستند اما حفظ و نگهداری روزانه آنها در دوام و طول عمر و شرایط مطلوب شان تاثیر بسزایی دارد. لمینت های سرامیکی به طور دائم به دندانهای طبیعی شما و لثه های اطراف می چسبند اما دندان که زیر آنها قرار گرفته و همچنین لثه ها در معرض پوسیدگی و عفونت و بیماریهای لثه که به ژنژویت معروف است؛ می باشند. خود ونیرهای سرامیکی نسبت به پوسیدگی مقاوم اند اما به منظور سالم ماندن دندان های طبیعی زیر آنها مسواک کشیدن دو بار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید به سالم ماندن لثه ها و دندان ها کمک می کند. نخ دندان کشیدن نیز تاثیر بسزایی در حفظ سلامت دهان و دندان و افزایش دوام و طول عمر لمینت های سرامیکی دارد.

باید از پروتودنتیست پرسید که کدام گزینه برای هر فرد به عنوان روکش دندان بهتر است. اگر میزان تغییراتی که باید روی دندان ها انجام گیرد؛ کم باشد و عملکرد مناسب دندان ها مدنظر باشد؛ ونیر کامپوزیت گزینه بهتری است. اما در صورتی که دندان ها فاصله زیادی از هم داشته باشند؛ شکسته باشند یا زرد شده باشند؛ همچنین اگر بیمار دندان قروچه می کند و سایش دندان ها بسیار شدید است؛ ونیرهای پرسلن گزینه بهتری هستند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد به مقاله تفاوت لمینت دندان و کامپوزیت مراجعه کنید.

اگر دندانتان پوسیده باشد مشکل دندان فقط با استفاده از روکش حل نمی‌شود. بنابراین ابتدا باید با دندانپزشک صحبت کنید تا پیش از پوشاندن دندان، پوسیدگی آن را برطرف کند. اگر دندان قروچه می کنید احتمالاً پس از روکش کردن دندان دچار مشکل می شوید. البته دندانپزشک احتمالاً به شما راه‌حل‌هایی را مانند استفاده از محافظ های دندانی در شب پیشنهاد می‌دهد؛ تا از ونیرهای دندانی خود محافظت کنید.

دندانپزشک با بررسی شرایط ظاهری دندان بیمار تعیین می‌کند که چه تعداد از آنها نیاز به استفاده از روکش دارند. معمولاً تعداد دندان هایی که برای لمینت کردن انتخاب می شوند؛ زوج هستند. مثلاً ۲ و ۴ و ۸ و ۱۰ و ۱۲ تا روکش از لحاظ ظاهری و تقارن نتیجه بهتری داشته باشد.

هزینه لمینت بسته به اینکه چه تعداد از دندان ها را شامل می شود و دندانها در کدام ناحیه از فک قرار دارند؛ متغیر است.

برخی از بیمه های دندان حدود ۵۰ درصد از هزینه لمینت را می پردازند که این بستگی به نوع پوشش بیمه ای فرد دارد. البته نباید انتظار چندانی به پرداخت هزینه لمینت از بیمه‌های درمانی داشت. چون لمینت کردن یک روش زیباییست.

از دندانپزشک بخواهید تا انواع مختلف روکش دندان را به شما نشان دهد. همچنین می توانید مواردی را که دندانپزشک تا کنون روی آنها لمینت انجام داده که مشابه دندان های شما بوده ببینید. از دندانپزشک بپرسید دندان چه تعداد از بیماران را تا به حال با لمینت روکش کرده است و آیا لابراتوار سازنده لمینت، تخصص کافی برای انجام این کار را دارد.

پیش نمایش طرح لبخند دیجیتالی را می توان با عکس گرفتن از چهره بیمار و ویرایش دیجیتالی دندان ها ایجاد کرد. این عکس طرح خوبی است و نتیجه نهایی با استفاده از نرم افزار به بیمار نشان داده می شود و بیمار می‌تواند بر اساس آن تصمیم بگیرد که آیا تمایل به انجام لمینت دارد یا خیر.

این موضوع توسط دندانپزشک بررسی می شود چون معمولا خود بیمار لمینتی را انتخاب می کند که از دندان های خودش روشن تر است و مجبور می شود سایر دندانها را با بلیچینگ و روش های سفید کردن دیگر روشن کند تا با لمینت ها تطابق داشته باشد.

معمولاً بیماران هنگام انجام لمینت بی حس هستند و هیچ دردی احساس نمی کنند. اگر لمینت برای دو تا ۴ دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ معمولا ناراحتی خاصی پس از از بین رفتن بی حسی نیز برای فرد ایجاد نمی شود. البته بیماران باید انتظار کمی سوزش و احساس ناراحتی در فک در صورتی که تعداد دندانهای لمینت شده از ۸ عدد بیشتر باشد را داشته باشند. این سوزش را می‌توان با مصرف برخی داروها به تجویز پزشک تسکین بخشید.

در برخی شرایط، کانتورینگ و اصلاح خط لثه پیش از روکش کردن از لحاظ زیبایی نتیجه بهتری خواهد داشت. در این شرایط می‌توان تقارن بهتری ایجاد کرد و طول لمینت را کوتاهتر در نظر گرفت. معمولاً کانتورینگ لثه ناراحتی بیشتری بعد از درمان یا حین درمان برای بیمار فراهم می‌آورد. در موارد نادری عمل جراحی کانتورینگ لثه در صورتی که دندان ها بسیار کوتاه باشند؛ باید انجام گیرد. برای انجام کانتورینگ لثه، بیماران به پریودنتیست ارجاع داده می‌شوند.

پس از زمینت کردن توانید اکثر غذاها را بجوید اما ممکن است نحوه گاز زدن برای هر بیمار متفاوت باشد. البته توصیه می شود که چند روز اول تا زمانی که به لمینت ها عادت کنید از غذاهای نرم تر استفاده کنید. بعد از چند هفته هیچ محدودیتی برای خوردن غذا حتی غذاهای خاص نخواهید داشت. البته همان طور که از دندان طبیعی خود مراقبت می کردید باید از گاز زدن یا جویدن غذا های سفت مانند یخ، آبنبات های بسیار سفت، شکستن پوست آجیل مانند پوست پسته و غیره خودداری کنید.

تمام عادات بدی که روی دندان ها تاثیر می گذارند مانند جویدن ناخن، باز کردن کیسه های هوا و در بطری ها با دندان، دراوردن لباس یا دستکش با دندان و هر عادتی که فشار اضافه روی لمینت ها وارد می کند را باید کنار بگذارید.

برای لمینت ها نیز به همان روشی که دندان طبیعی حفظ و نگهداری می شدند؛ باید بهداشت دهان و دندان را رعایت کرد. بنابراین پس از روکش کردن دندان با لمینت، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن و همچنین مراجعه منظم به دندانپزشک هر ۶ ماه یک بار ضروری است.

با بالا رفتن سن دندان ها بیشتر در معرض سایش و آسیب دیدگی قرار می گیرند. برخی از آنها با اینکه گوشه آن ها پریده یا ترک خورده اند کارایی خود را حفظ کرده اند اما روی زیبایی ظاهری فرد تاثیر منفی گذاشته و اعتماد به نفس او را نیز پایین آورده اند. برخی از دندان ها نیز پرکردگی های عمیقی دارند که ظاهر زیبایی ندارند. تمام این نواقص را می توان با استفاده از لمینت و کامپوزیت اصلاح کرد.

دندان قروچه کردن در خواب موجب می شود دندان های بالا و پایین روی یکدیگر ساییده شوند و با گذشت زمان نه تنها موجب از بین رفتن مینای محافظ دندان و حساس شدن دندان ها می شود بلکه روی ظاهر دندان ها نیز تاثیر ناخوشایندی دارد. ونیرهای دندانی می توانند ظاهر طبیعی دندان ها را حفظ کرده و از مینای دندان در مقابل ساییده شدن در اثر دندان قروچه محافظت کرده و در نتیجه حساسیت دندان به خوراکی ها و نوشیدنی های سرد را نیز از بین ببرند.

یکی از مهمترین مزایای لمینت کردن نسبت به نصب تاج دندان، آسیب بسیار کمی است که به مینای دندان وارد می کنند. تراشیدن مینای دندان در مقایسه با قرار دادن تاج دندان به روش سنتی کاملا ناچیز است چون ونیرهای دندانی معمولا فقط روی قسمت جلوی دندان کار گذاشته می شوند و نیازی نیست که کل دندان برای قرار گرفتن لمینت تراشیده شود. اما برای قرار دادن تاج دندان دور تا دور دندان تراشیده می شود و در نتیجه آسیب بیشتری به دندان وارد می شود.

پیش از نصب لمینت یا کامپوزیت باید تصویر مشخصی از درمان زیبایی خود داشته باشید و انتظارات تان غیر معقول نباشد. سلامت دهان و دندان بدون هیچ نشانه ای از پوسیدگی و بیماری لثه ضروری است. حفظ بهداشت دهان و دندان با مراقبت های روزانه باید رعایت شود. لایه ای که روی دندان به عنوان مینای دندان قرار دارد باید به اندازه کافی موجود باشد تا دندانپزشک بتواند از آن برای نصب روکش استفاده کند.

معمولاً بیمارانی که پرکردگی های زیادی در دندان هایشان دارند و یا بخشی از دندان شان پریده است؛ هم چنین افرادی که نمی خواهند هزینه بسیار زیادی بابت ارتودنسی و یک دست کردن دندان هایشان بدهند و افرادی که به دنبال یک روش سریع برای زیبا کردن ظاهر دندان هایشان هستند از لمینت استفاده می کنند.

• لمینت (لمینیت) یا پرسلن چندین سال است که به عنوان استاندارد طلایی ونیرهای دندان شناخته می شود. زیرا علاوه بر ظاهر بسیار زیبا که شباهت کامل با دندانهای طبیعی دارد؛ کارایی، دوام و طول عمر آن نیز قابل قبول است.
• تنوع کاربرد لمینت (لمینیت) ها آنها را به بهترین گزینه موجود برای اصلاح رنگ، شکل و ظاهر دندان ها تبدیل کرده است که می تواند تغییرات تاثیر گذاری روی لبخند افرادی که دندان هایشان شکسته است یا فاصله زیادی بین آنها وجود دارد؛ بگذارد.
• لمینت (لمینیت) ها در لابراتوار توسط تکنسین‌ها و متخصصان پروتز دندانی ساخته می شوند تا بهترین انطباق را با دندان های بیمار داشته باشند و اصلاح طرح لبخند را تکمیل کنند.

ضخامت ونیرهای پرسلین حدود نیم میلیمتر است بنابراین لایه نازکی از مینای دندان باید به منظور چسباندن ونیرهای پرسلن تراشیده شود. ممکن است گاهی اوقات تراشیدن مینای دندان حساسیت دندان به غذاهای سرد و گرم را بالا ببرد اما نتیجه نهایی ارزش آن را دارد. آیا می توانم لمینت (لمینیت) روی دندان هایم را بردارم و به جای آن کامپوزیت کنم؟ زمانی که تصمیم گرفتید از ونیرهای لمینت (لمینیت) استفاده کنید باید تا پایان عمر آن ها را روی دندان های خود حفظ کرده و در صورتیکه دچار مشکل شدند آنها را ترمیم کنید. البته در صورتی که حفظ و نگهداری آنها به خوبی انجام گیرد حدود ۱۰ تا ۱۵ سال و حتی بیشتر روی دندانهای فرد باقی می مانند. اما زمانی که سن بالاتر می‌رود ممکن است نیاز باشد که برخی از لمینت (لمینیت) ها با ونیرهای جدید جایگزین شوند.

• ظاهر لمینت (لمینیت) های سرامیکی نزدیکترین شباهت را به دندان های طبیعی دارند.
• دوام و طول عمر- لمینت (لمینیت) های سرامیکی حدود ۱۰ تا ۲۰ سال بدون زرد شدن روی دندان باقی می مانند.
• استحکام – لمینت (لمینیت) های سرامیکی استحکام بالایی دارند و تقریباً بدون آسیب دیدگی روی دندان ها قرار گرفته از شکست دندان های زیرین خود نیز جلوگیری می کنند.

از نظر پزشکی و سلامت روش های مختلف روکش و ترمیم دندان ها مثل لمینت کاملا بی خطر و مطمئن می باشند و اگر لمینت به صورت درست و اصولی انجام شود در آینده مشکلی برای فرد بیمار پیش نخواهد آمد. اما باید به این نکته توجه کرد که هر روش درمانی مشکلات و عوارض خاص خود را دارد. لمینت دندان هم ممکن است به صورت محدود در بعضی از افراد باعث ایجاد عفونت های دهان و لثه گردد یا در موارد نادر باعث ایجاد آلرژی و حساسیت شود.

اگر لمینت به روشی صحیح نصب و پرداخت نشوند یا ارتفاع دندان به شکل اصولی تصحیح نشود ممکن است جویدن غذا مشکل و سخت شود. درصورت نچسبیدن لمینت به دندان ممکن است فضای کافی برای رشد میکروب و باکتری فراهم شود. به مرور زمان ممکن است لمینت یا روکش دندان دچار آسیب دیدگی و فرسودگی شود که امری طبیعی است معمولا لمینت بین ۱۰ تا ۱۵ بیشتر دوام ندارد و باید تعویض شود.

یکی از ابداعات جدید در زمینه روکش های دندان، ونیرهای فوق نازک یا مینیمال پرپ است. این ونیرها با ضخامت دو دهم میلیمتر تقریبا نصف ضخامت ونیرهای پرسلین با ضخامت نیم میلیمتر را دارا هستند. در نتیجه با استفاده از ونیرهای فوق نازک دیگر نیازی به تراشیدن مینای دندان نیست. با استفاده از نوع خاصی پرسلین، این ونیر ها نیز همان خواص لمینت (لمینیت) های قبلی را از لحاظ قدرت، زیبایی استحکام، دوام و طول عمر دارند.

به هر حال حذف مینای دندان در هر فرآیندی برای دندانپزشک مشکل است. لومینیرزها موجب می شوند کار دندانپزشک راحت تر و سریعتر پیش برود چون نیازی به برداشتن مینای دندان ندارند. همچنین مشکل حساسیت دندان ها به غذاهای گرم و سرد نیز با نصب لومینیرزها به عنوان روکش دندان از بین می شود. کل فرایند نصب ونیرهای فوق نازک برگشت پذیر است.

• سرعت : کل فرایند نصب روکش لومینیرز روی دندان ها در دو جلسه توسط دندانپزشک انجام می‌گیرد.
• ظاهر : چون لومینیرز نیز از پرسلین ساخته می شود از لحاظ زیبایی کاملا به دندان طبیعی شبیه است و ظاهر آن نسبت به کامپوزیت بسیار بهتر است.
• عدم نیاز به تراشیدن مینای دندان : در اکثر موارد نیازی به تراشیدن مینای دندان های طبیعی برای نصب ونیرهای فوق نازک نیست.
• نازک تر بودن : ضخامت لومینیرز ها فقط دو دهم میلی متر است که نصف لمینت (لمینیت) قدیمی است. در صورتی که گرید سرامیک تغییری نمی کند و به همین علت ظاهر آن هیچ تفاوتی با لمینت (لمینیت) سرامیکی قدیمی ندارد.
• طول عمر و دوام : لومینیرز ها نیز مانند لمینت (لمینیت) های سرامیکی قدیمی بیش از ۲۰ سال دوام دارند.
• فرایند کاملا برگشت پذیر : چون در اکثر موارد نیازی به تراشیدن مینای دندان برای نصب لمینت (لمینیت) ها نیست هر زمان که بیمار دیگر نیازی به آنها نداشته باشد می تواند آنها را بردارد یا تغییر دهد.

• تکنولوژی کدکم موجب می شود فرایند لمینت (لمینیت) کردن بسیار سریع تر باشد و در یک جلسه انجام گیرد.
• از لحاظ تئوری استفاده از تکنولوژی کدکم هزینه اضافه ای را بر دوش بیمار برای لمینت (لمینیت) کردن دندان ها نمی گذارد اما چون خرید این تجهیزات ارزان نیست و دندان پزشک باید برای مجهز کردن مطب خود هزینه بالایی بپردازد معمولاً هزینه روکش کردن دندان با تکنولوژی کدکم نسبت به سایر روش‌های لمینت (لمینیت) کردن گرانتر است.
•  

ونیر ها دارای انواع مختلفی هستند و روش های ساخت مختلفی را شامل می شوند: ونیرهای غیر مستقیم: ونیرهای غیر مستقیم در لابراتوار با استفاده از مواد مستحکم پرسلین ساخته شده و سپس توسط دندانپزشک به دندان های بیمار می چسبند. ونیرهای مستقیم: ونیرهای مستقیم از موادی به نام رزین کامپوزیت ساخته می شوند و دندانپزشک آنها را مستقیما روی دندان ها قرار داده و شکل می دهد.

جنس ونیرهای دندانی می‌تواند در دراز مدت تاثیر زیادی بر عملکرد آن ها داشته باشد. اگر ونیرهای دندانی استفاده شده برای کامپوزیت دندان ها از مواد با کیفیتی درست شده باشند، از شرایط و استحکام قابل قبولی برخوردار بوده و به سرعت دچار آسیب دیدگی و ترک‌ خوردگی نمی‌شوند که در دوره های زمانی کوتاه نیاز به ترمیم و باز سازی دوباره داشته باشند و باعث هدر رفتن وقت و هزینه مراجعین شوند.

امروزه با اضافه شدن مواد جدید به ونیرهای کامپوزیت و افزایش استحکام آنها شرایط استفاده از این مواد بهتر و عمر آن آن‌ها طولانی ترشده است. اضافه شدن این ذرات سرامیکی باعث افزایش کیفیت ونیرهای دندان شده و در مقایسه با ونیرهای دندان معمولی باعث کاهش رنگ پذیری و افزایش استحکام آن ها شده است.

همچنین وجود این ذرات سرامیکی باعث شفافیت و براق شدن سطح دندان ها شده و زیبایی آن ها را در هنگام حرف زدن و خندیدن بیشتر می‌کند.

در کتب دانشگاهی دوام کامپوزیت ونیر بیش از ۷ سال و دوام لمینیت سرامیکی بیش از ۱۰ سال ذکر شده است ولی با مراقبت های صحیح و دوری از مواد تیره کننده دندان مانند چایی، قهوه، سرکه بالزامیک و … می توان دوام بیشتری به این درمان ها بخشید. روکش های دندان به جز روش های معمول نخ دندان کشیدن، مسواک زدن و مراجعه منظم به دندانپزشک نیاز به مراقبت خاصی ندارند. با رعایت همین نکات ساده دوام و طول عمر آنها به میزان چشمگیری افزایش پیدا می‌کند. پاکسازی حرفه ای دندان هر ۶ ماه یکبار یا حتی سالیانه نیز به شدت توصیه می شود.

مسواک زدن دو بار در روز به مدت ۲ دقیقه، نخ دندان کشیدن روزانه و استفاده از محافظ دندان در شب روشهای متداول حفظ و نگهداری ونیرهای دندان هستند. همچنین توصیه می شود از خوردن غذای سفت مانند آب نبات یا چیز های سخت با دندانهای جلویی که روکش دندان دارند؛ خودداری کنید.

لمینت ها بسیار مستحکم هستند اما در شرایط نرمال پس از تحلیل لثه که ریشه دندان نیز تحلیل رفته و ریشه دندانها بیرون می آیند، بیمار نیاز دارد که لمینت را تعویض کند تا ریشه های دندان را نیز بپوشاند. لمینت به دندان هایی که زیر آن قرار گرفته، پیوند می خورد بنابراین، در صورتی که از لمینت مانند دندان طبیعی مراقبت نشود؛ دچار پوسیدگی شده و نیاز به تعویض دارند.

روکش را دور نیندازید بلکه آن را نگه داشته و به دندانپزشک مراجعه کنید. سعی نکنید روکش را با چسب مجددا به دندان خود بچسبانید. احتمالا دندان زیر روکش به غذاها یا مایعات سرد کمی حساس می شود که این طبیعی است. اما بهتر است هرچه زودتر به دندانپزشک مراجعه کرده و روکش را مجددا روی دندان قرار دهید.

یکی از گزینه‌های جایگزین ونیر دندان، کاور دندان (Snap on smile) نامیده می شود. در این روش یک پوشش روی دندان شما قرار می گیرد که موجب یکدست شدن و بزرگتر شدن لبخند می شود. البته ظاهر آنها مانند لمینت یا کامپوزیت طبیعی به نظر نمی‌رسد اما گاهی اوقات همین حد زیبایی نیز از نظر بیماران قابل قبول است.

لومینیرز یک برند تجاری از لمینت های سرامیکی است. این روکش های لمینتی می توانند بدون نیاز به آماده سازی مانند دریل کردن یا سوراخ کردن روی دندان قرار بگیرند و طرح لبخند دندان ها را اصلاح کنند. لومینیرزها به عنوان جایگزین روکش های دندان طراحی شده اند.

اگر وضعیت دندان ها مناسب باشد؛ ونیرهای پرسلین سنتی را می توان مانند لومینیرز بدون نیاز به آماده سازی روی دندان قرارداد. البته بهتر است برای انتخاب بهترین نوع روکش دندان با دندانپزشک مشورت کنید.

تقریبا از زمانیکه روکش‌ها یا ونیر دندان ابداع شد؛ دو جنس پرسلین یا کامپوزیت برای روکش دندان به کار رفت. هر دو روش مزایا و معایب خود را دارند و به طور کلی می توان گفت در لمینت های پرسلین پرطرفدارترین روکش های دندانی هستند که بهترین نتیجه را از لحاظ زیبایی ایجاد می کنند. با توجه به پیشرفت تکنولوژی، انواع جدیدتری از ونیرهای دندانی طراحی شده اند که مزایای متفاوتی نسبت به انواع قبلی دارند و نحوه قرار گیری آنها روی دندان ها بسیار بهتر است. به طور کلی گزینه‌های موجود شامل :

• ونیرهای کامپوزیت،
• ونیرهای پرسلین یا سرامیکی،
• ونیرهای مینیمال پرپ یا فوق نازک Minimal-prep (ultra-thin)،
• ونیرهای متحرک یا اسنپ آنSnap-on یا ونیرو های فوری هستند.

هر نوع ونیر دندان برای شرایط خاصی در افراد مختلف طراحی شده است؛ بنابراین نمی توان نوع خاصی را برای همه توصیه کرد. نوع ونیر طبق نظر دندانپزشک بر اساس شرایط مورد نیاز مراجعه کننده از لحاظ زیبایی، نحوه قرار گرفتن دندانها کنار هم، دوام، طول عمر و فاکتورهای دیگر تعیین می‌شود.

ونیر یک پوسته نازک و ویفری حاوی مواد همرنگ دندان هستند که می‌توانند از جنس پرسلین، سرامیک یا کامپوزیت که به دندانها پیوند میخورند؛ ساخته شوند. نحوه اتصال آنها به لایه رویی دندان به منظور اصلاح زیبایی چهره و دندان تقریبا مانند ناخن های مصنوعی است که روی ناخن دست قرار می گیرند.

ونیرهای دندان تنها به سطح روی دندان متصل می شوند و در جای خود مستحکم شده تا از لحاظ زیبایی چهره فرد را بهبود بخشند. چون ونیرهای دندانی لایه بسیار نازکی هستند و فقط با هدف زیبایی طراحی شده اند؛ تاثیری در استحکام یا ترمیم دندان های پوسیده ندارند؛ فقط ظاهر آنها را زیباتر می کنند.

روکش های دندان چه از جنس لمینت و چه از جنس کامپوزیت را می توان برای یک دندان یا کل دندان ها به کار برد اما معمولاً روکش های دندان برای کل دندان های جلو مورد استفاده قرار می‌گیرد و تعداد دندان‌ها نیز به منظور اصلاح طرح لبخند، زوج در نظر گرفته می شوند تا تقارن آنها حفظ شود.

دوام ونیر دندان تا حد زیادی به نوع روکش مورد استفاده، نحوه مراقبت از آن، تبحر دندانپزشک در نصب روکش و شکل دادن به کامپوزیت و نحوه ساخت روکش لمینت در آزمایشگاه بستگی دارد. با توجه به تمام این عوامل روکش های دندان حدود ۵ تا ۲۰ سال برای فرد دوام دارند.

نصب روکش دندان تغییری در زندگی نرمال فرد ایجاد نمی کند بلکه به منظور اصلاح لبخند او و پوشاندن برخی نواقص ظاهری دندان به کار می رود. بنابراین پس از گذشت دوران نقاهت حدود یک هفته ای فرد می تواند مانند قبل هر نوع غذایی را بجود و گاز بزند.

روکشهای دندانی یکی از درمان های زیبایی دندانپزشکی است که راه حلی کاملا انعطاف پذیر برای اصلاح طرح لبخند افراد است. چون فرایند سفید کردن دندان فقط برای روشن تر کردن رنگ دندان ها به کار می رود و روی نواقص موجود روی دندانها مانند پریدگی، ترک، کج بودن و بیرون افتادن ریشه ها تاثیری ندارد؛ دندانپزشک به منظور اصلاح شکل، اندازه و نواقص موجود در دندان بیمار ونیرهای دندانی را از نوع لمینت یا کامپوزیت پیشنهاد می دهد.

تغییر رنگ دندان، اصلاح نظم و نحوه قرارگیری دندان ها در فک، کم کردن فاصله بین دندان ها، تغییر شکل دندان، اصلاح دندانهای پریده و آسیب دیده، اصلاح دندانهای ساییده شده، اصلاح آسیب های ناشی از دندان قروچه برخی از کاربردهای ونیر دندان است.

روکش دندان نسبت به سفید کردن یا بلیچینگ می‌تواند برای دندان‌ها مفید تر و بهتر باشد چون در سفید کرد یا بلیچینگ باید به نسبت میزان عوارض ایجاد شده روی دندان مینای آن تراشیده شود تا بتوان سطح دندان را سفید کرد ولی در روش های روکش هیچ گونه لایه برداری از دندان نشده و دندان ها به هیچ وجه تراشیده نمی‌شوند به همین دلیل مینای دندان ضعیف نشده و آسیب نمی‌بیند.

روکشهای دندانی تاثیر قابل توجهی روی اصلاح نظم و نحوه قرار گیری دندانها از لحاظ ظاهری در فک دارند. چون با روکش دندان میتوان دندانهایی که شکسته‌اند، لبه آن ها پریده یا فاصله زیادی از هم دارند را به راحتی اصلاح کرد.

با نصب روکش دندان دیگر نیازی به استفاده از براکت ها به عنوان راه حل های طولانی مدت نیست. ارتودنسی و استفاده از براکت ها نسبت روکش دندان و لمینت هزینه بسیار بیشتری دارد و مدت زمان درمان آن نیز بسیار طولانی تر است. همچنین پس از انجام ارتودنسی باید تا پایان عمر از ریتینر ها استفاده کرد تا دندان ها به حالت اولیه خود بر نگردند. در صورتی که از روکش های دندان می توان برای یکدست کردن دندان ها بدون جابجایی فیزیکی آنها استفاده کرد. لمینت یا کامپوزیت به نحوی شکل داده شده بر روی دندان ها قرار می گیرد که در هیچ صورتی نمی توان تشخیص داد که زیر آن ها دندان کرج یا با نقص های گوناگون وجود دارد.

دیاستم یا فاصله بین دندان‌ها یکی از مشکلاتی است که افراد مختلف با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. شاید داشتن دندان های باز برای خیلی از افراد امری عادی و پذیرفته شده باشند. ولی این امر برای خیلی از افراد پذیرفتنی نیست و دوست دارند این شرایط را تغییر دهند. ونیر کامپوزیت می‌تواند یکی از روش های پذیرفته شده برای انجام این کار باشد.

منتهی باید دقت داشت که در یک چهارچوب خاص می‌توان از ونیر دندان برای برطرف کردن فاصله بین دندان ها استفاده نمود و شاید اگر شرایط حادتر باشد ونیر دندان برای از بین بردن فاصله دندان ها کار آمد نباشد. در صورتی می‌توان از ونیر دندان برای برطرف کردن این مشکل استفاده کرد که فاصله بین دندان‌ها کم یا متوسط باشد یا فقط با اضافه کردن ونیر کامپوزیت به یک طرف دندان مشکل حل شود.

اگر برای برطرف کردن فاصله نیاز به ترمیم دو طرف دندان با ونیر باشد یا تعداد دندان‌هایی که این مشکل را دارند زیاد باشد برای استحکام و دوام بیشتر باید از مواد مقاوم تری مانند ونیر لمینت کامپوزیتی و یا از لمینت های سرامیکی برای این کار استفاده شود.