کامپوزیت ها یکی از انواع روکش های دندان هستند که به منظور زیباتر کردن ظاهر دندان ها و اصلاح طرح لبخند مورد استفاده قرار می گیرند. این روکش ها از ماده رزین کامپوزیت ساخته شده و به طور مستقیم روی دندان ها نصب می شوند. مدت زمانی که دندانپزشک دندان های شما را برای استفاده از کامپوزیت آماده میکند اندک بوده و روند جایگذاری آن جزء حداقل روش های تهاجمی محسوب می شود. اگر همیشه به دنبال این بوده اید که لبخند خود را زیباتر نمایید، کامپوزیت ونیر ممکن است انتخاب خوبی برای شما باشد.
اگر دندان های خود را کامپوزیت کنید؛ ونیر کردن دندان حتی در مواردی که گوشه آن ها پریده باشد در یک جلسه انجام می گیرد. برای این کار دندانپزشک ابتدا کامپوزیت را به شکل خمیر روی دندان قرار می دهد و با ترکیبات پیوند دهنده آن ها را به دندان می‌چسباند. سپس دندانپزشک به این خمیر و مواد طی چند لایه شکل می دهد تا ظاهر مطلوب به دست آید و اصلاح طرح لبخند انجام شود.
در صورتی که ونیرها از مواد همرنگ دندان یا کامپوزیت ساخته شده باشند قرار دادن آنها روی دندان در یک جلسه انجام می گیرد. در این شرایط دندانپزشک مقدار بسیار کمی از مینای دندان را تراشیده و مواد پرکننده پیوند را روی دندان قرار می دهد. دوام و طول عمر کامپوزیت و همچنین مقاومت آن نسبت به زرد شدن نسبت به لمینت کمتر است.
کامپوزیت ونیر باعث سفیدتر شدن دندان ها شده و می تواند به جز لبخند ایده آل و طبیعی، برخی از ترک خوردگی ها، ساییدگی دندان، فاصله میان آنها و شلوغی را اصلاح کنند. آن همچنین موجب تغییر شکل اندازه و رنگ دندان های شما و یک دست شدن آنها می شود.
انتخاب نوع و رنگ کامپوزیت یک کار تخصصی بوده و از عهده افراد عادی خارج می باشد. بنابراین افراد نمی‌توانند به صورت شخصی و با توجه به سلایق خود رنگ کامپوزیت را انتخاب نمایند.
بلکه دندانپزشک با در نظر گرفتن جنبه های مختلف صورت و رنگ پوست اقدام به انتخاب رنگ مناسب میکند. بهترین راه برای انتخاب نوع و رنگ کامپوزیت و ایجاد هماهنگی لازم بین اجزاء صورت، به شکلی که با شرایط صورت همخوانی داشته باشد، دریافت مشاوره از یک کارشناس یا دندانپزشک حاذق و ماهر است.
رنگ و توناژ پوست می‌توانند تاثیر قابل ملاحظه و غیر قابل انگاری در زیبایی رنگ کامپوزیت دندان داشته باشند. افرادی که رنگ تیره دارند باید از سایه ها و درجه های طبیعی تر رنگ استفاده کنند هرچه هماهنگی و کنتراست بیشتر باشد درخشندگی دندان بیشتر می‌شود.
روشن‌تر بودن پوست چهره می‌تواند شرایط را تغییر دهد چون وقتی این شرایط بر چهره حاکم است برای آنکه هماهنگی بیشتری بین چهره و رنگ دندان ایجاد گردد و شرایط دندان‌ها مصنوعی و دست کاری شده به نظر نرسد باید از نظر طیف رنگ، شرایط دندان‌ها با پوست متفاوت‌تر انتخاب شود و حتی الامکان رنگ دندان‌ها مقداری از چهره روشن‌تر باشد تا طبیعی بودن رنگ آن برای دیگران باور پذیرتر باشد.
مزایای روکش کامپوزیت نسبت به سایر روشهای جایگزین بسیار زیاد و قابل تامل می‌باشد به شکلی که اکثر افراد این روش را برای خود بر می‌گزینند. از مزایای روکش کامپوزیت دندان می‌توان به مواردی که در ادامه می‌آید اشاره کرد.
مزیت کامپوزیت دندان نسب به روش های دیگر در آن است که اگر شرایط دندان ها مناسب باشد و ایرادی از نظر دندان پزشکی نداشته باشند کارهای آماده سازی آنچنانی نداشته و یا کارهای آن در حد اقل ها می‌باشد. به همین دلیل دندان ها لایه برداری نشده و مینای دندان‌ها آسیب نمی‌بیند.
علاوه بر آسیب نرسیدن به دندان‌ها کامپوزیت دندان نسبت به لمینت دندان ها از نظر قیمت ارزان تر تمام می‌شود و طول دوره درمان آن و حضور در مطب دندانپزشک کوتاه است. شاید اگر شرایط محیا باشد یک جلسه حضور در مطب دندانپزشک برای کامپوزیت دندان کفایت کند.
از دیگر مزیت‌های کامپوزیت دندان آن است که به دلیل آسیب ندیدن مینای دندان در جریان کار، تعویض و ترمیم آن در صورت آسیب دیدن میسر بوده و به دلیل مقرون به صرفه بودن افراد را در مضیقه مالی قرار نمی‌دهد و می تواند گزینه ای مناسب برای افراد کم درآمد و طبقات متوسط جامعه برای ترمیم دندان‌ها باشد.
کامپوزیت دندان از نظر مراحل درمان سبک تر از روش لمینت می‌باشد به همین دلیل در جریان درمان نیاز به بیهوشی بیمار نیست و هزینه آن تقریبا نصف ترمیم دندان به روش لمینت تمام می‌شود.
پیش از نصب لمینت یا کامپوزیت باید تصویر مشخصی از درمان زیبایی خود داشته باشید و انتظارات تان غیر معقول نباشد. سلامت دهان و دندان بدون هیچ نشانه ای از پوسیدگی و بیماری لثه ضروری است. حفظ بهداشت دهان و دندان با مراقبت های روزانه باید رعایت شود. لایه ای که روی دندان به عنوان مینای دندان قرار دارد باید به اندازه کافی موجود باشد تا دندانپزشک بتواند از آن برای نصب روکش استفاده کند.
ونیر کامپوزیت، موادی متشکل از همرنگ های دندان هستند که به عنوان لایه های روکش در کامپوزیت دندان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. از ونیر کامپوزیت می‌توان نسبت به اصلاح رنگ دندان، ترمیم موضعی آنها و برای زیباسازی چهره یا برطرف کردن عیوب دندان ها در یک شرایط ایده آل استفاده نمود.
روکش‌های ونیر کامپوزیت به شکل مستقیم و غیر مستقیم بر روی دندان ها پیاده سازی می‌شوند که متناسب با شرایط دندان های افراد مختلف استفاده و لحاظ می‌شود.
ونیر به روش مستقیم در یک جلسه با اضافه نمودن کامپوزیت به دندان در داخل مطب انجام می‌شود کاربرد این روش برای زمانی است که بخواهند تعداد محدودی از دندان ها را ترمیم و اصلاح کنند. زمانی که نیشال دندان‌ها سالم باشد می‌توان به کمک ونیر مستقیم ایرادات جزیی را بر طرف نمود.
ونیرهای کامپوزیت توسط دندانپزشک روی دندان در حالی که بیمار روی صندلی دندانپزشکی دراز کشیده شکل داده می شوند. در این فرایند دندانپزشک باید دقت و ظرافت خاصی را به کار ببرد. دندانپزشک ابتدا لایه‌هایی از مواد کامپوزیت را اعمال کرده و با نور خاصی آنها را سفت می کند سپس می تواند کامپوزیت ها را صیقل داده و روکش ها شکل دهد. این فرآیند در کمتر از یک ساعت در حالی که شما به راحتی روی صندلی دندانپزشکی دراز کشیده اید؛ انجام می گیرد. ظاهر کامپوزیت ها شباهت بسیار زیادی به دندانهای طبیعی دارد.
یکی از معایب بزرگ کامپوزیت‌ها این است که نسبت به زرد شدن مقاومت چندانی ندارد. البته رعایت بهداشت دهان و دندان و پولیشینگ منظم می تواند از زرد شدن آنها جلوگیری کند. اما طول عمر متوسط کامپوزیت ها حدود ۵ سال یا بیشتر است.
معایب کامپوزیت نسبت به لمینت دندان زیاد نیست ولی این معایب هم شاید برای خیلی از افراد قابل تحمل نباشد. برخی از معایب کامپوزیت عبارتند از:
چون در کامپوزیت از مواد رزین استفاده می‌شود کامپوزیت دندان در کوتاه مدت یا بلند مدت ممکن است دچار لکه شود بخصوص اگر رژیم غذایی شامل مواد غذایی و نوشیدنی های رنگی باشد. طول عمر کامپوزیت دندان از روش های مشابه مثل لمینت کمتر است.
به دلیل آنکه در طی مراحل انجام کامپوزیت دندان، لایه برداری و تراشیدن دندان‌ها درکار نیست ممکن است در نتیجه نهایی دندانهای کامپوزیت شده کمی برجسته باشند.
افرادی که :
- تمایل به اصلاح دندان هایی که بد رنگ هستند و یا دچار لکه شده اند. کامپوزیت ونیر می تواند تغییر رنگ یا لکه هایی را که روی دندان های شما وجود دارند از بین ببرند.
- می خواهند لکه های حاصل از پوسیدگی دندان ها یا ترمیم های قدیمی را برطرف کرده و نقص های جزئی را از میان بردارند. کامپوزیت ونیر به راحتی ترک ها یا شکستگی ها را از بین برده و به شکل نامناسب دندان ها ظاهری فوق العاده می بخشد.
- می خواهند چندین مسئله زیبایی را به طور همزمان اصلاح کنند می توانند کاندید مناسبی برای دریافت کامپوزیت ونیر باشند. روکش ها به طور کلی می توانند شکل یک دندان یا مجموعه ای از آنها را صاف و اصلاح کنند.
- از سلامت کامل دهان و دندان برخوردارند نیز کاندید مناسبی برای این روش به شمار می روند. بیماران باید از لثه و دندان های سالم برخوردار باشند. اگر لثه ها و دندان ها سالم نباشند باید در ابتدا آنها تحت درمان قرار گیرند و سپس از کامپوزیت ونیر استفاده شود.
- قرار است دندان های خود را روکش نماید باید به اندازه کافی از مینای دندان برخوردار باشد. در واقع مینای دندان برای یک سطح اتصال قوی لازم است.
- دندان های کمی کج و نامرتبی دارند می توانند به وسیله کامپوزیت دندان این مشکل را بر طرف کنند. با این حال اگر کجی و نامرتبی دندان ها خیلی شدید باشد این نمی تواند روش مناسبی باشد زیرا روکش ها بیش از اندازه تحت فشار قرار گرفته و ترک می خورند.
شما نمی توانید کامپوزیت رزین را سفید کنید اما این بدان معنا نیست که نتوانید ظاهر آنها را بهبود بخشید. شما می توانید با بهداشت دهان و دندان و مسواک زدن به طور منظم از تغییر رنگ و لکه شدن کامپوزیت تا حد زیادی جلوگیری کنید. برای مثال پس از صرف قهوه و یا سایر نوشیدنی ها و غذاهای حاوی رنگدانه، دهان خود را بشویید. علاوه بر این هر شش ماه یک بار سعی کنید به دندانپزشک مراجعه نمایید. در صورتی که روکش های شما دچار تغییر رنگ زیادی شده باشند، دندانپزشک ممکن است به شما توصیه نماید که آنها را پالیش نمایید یا با روکش های جدید جایگزین کنید.
افرادی که دارای مشکلات زیر هستند نمی توانند کاندید مناسبی برای درمان کامپوزیت ونیر باشند:
- دندان های ناسالم: افرادی که دارای دندان های پوسیده و ناسالم هستند باید قبل از دریافت کامپوزیت این مشکلات را به طور کامل رفع نمایند.
- دندان های ضعیف: در صورتی که فرد بافت زیادی از دندان های خود را از دست داده باشد و ریشه دندان های او به اندازه کافی مقاوم نباشند نمی تواند از این روش استفاده کند.
- نامرتبی شدید دندان ها: اگر دندان های فرد به شدت به هم ریخته باشند کامپوزیت ونیر نمی تواند تأثیر قابل توجهی روی آنها داشته باشد و از این رو بهتر است که این فرد برای مرتب کردن دندان های خود از گزینه های دیگری مانند ارتودنسی بهره گیرد.
روکش های کامپوزیت زیبایی طبیعی دندان های شما را تا حد زیادی افزایش می دهند. آنها دندان های عادی شما را خراب نکرده و به طور سفارشی متناسب با لبخند و دندان های شما ساخته می شوند. علاوه بر این ها باعث می شود تا دندان های طبیعی شما در برابر لک شدن و همچنین آسیب مقاوم باشند.
هزینه کامپوزیت ونیر بسته به شرایط و نیازهای منحصربفرد افراد می تواند بسیار متفاوت باشد. عوامل مختلفی هستند که می توانند قیمت کلی این روش درمانی را تحت تأثیر قرار دهند. این عوامل عبارتند از:
- مشکل کلی پرونده شما که منظور مشکلاتی است که باید قبل از انجام کامپوزیت رفع شوند، مانند ترمیم یا پوسیدگی دندان ها
- تعداد روکش های مورد نیاز - مهارت، تخصص و تجربه دندانپزشک شما - محل سکونت شما
- موقعیت جغرافیایی کلینیک دندانپزشکی
- نوع مواد کامپوزیت ونیر
در مورد دوم لازم به ذکر است که از روکش تنها برای بهبود ظاهر دندان هایی که آسیب دیده اند استفاده می شود و نه همه دندان های قابل مشاهده مگر اینکه خود فرد چنین درخواستی داشته باشد. هر اندازه تعداد دندان هایی که قرار است تحت درمان کامپوزیت ونیر قرار بگیرند کمتر باشد طبیعتا هزینه های درمانی شما نیز کاهش می یابد.
برای مورد سوم نیز شما باید اطمینان حاصل نمایید که دندانپزشک معتمد و متخصصی را برای این کار انتخاب نموده اید. برای مثال می توانید عکس های قبل و پس از درمان چند نفر از بیماران را که دندان های خود را کامپوزیت نموده اند مقایسه کنید. ممکن است که یک دندانپزشک با تجربه دستمزد بیشتری را مطالبه نماید اما قطعا به دندانپزشکی که از مواد ضعیف و بی کیفیت برای کار شما استفاده می کند بسیار بهتر است.
طول عمر کامپوزیت دندان به میزان ساییدگی روکش، چگونگی رعایت اصول بهداشت دهان و دندان و عادات شخصی فرد در ارتباط با بهداشت بستگی دارد. ونیرهای کامپوزیتی ممکن است نیاز به جایگزینی زودتر در مقایسه با روکش های پرسلن داشته باشند. به طور کلی طول عمر کامپوزیت ها ممکن است بین ۵ تا ۱۰ سال باشد و همانطور که ذکر شد این بازه زمانی می تواند با توجه به بهداشت دهان و دندان فرد تغییر یابد.
شاید یکی از سوالات متداول که برای افراد در مورد کامپوزیت ونیر پیش آید همین بهترین برند کامپوزیت دندان باشد. می توان گفت که در میان انواع مارک ها، برند ایویکولار آی پی اس از کیفیت بالا و استحکام و ماندگاری زیادی نسبت به برندهای دیگر برخوردار است. برندهای IPS , توکویاما، کازمادنت و اولترادنت نیز از لحاظ کیفیت و تنوع رنگ در درجه قابل قبول و خوبی قرار دارند.
نکته قابل توجه در اینجا این است که موفقیت کامپوزیت دندان در درجه اول به نحوه نصب و مهارت و تخصص دندانپزشک شما و سپس نوع برند و کیفیت مواد بستگی دارد. به عبارتی اگر برای نصب از بهترین برند هم استفاده شود اما دندانپزشک از مهارت بالایی برخوردار نباشد این کار شکست می خورد.
- بروز حساسیت دمایی پس از نصب کامپوزیت ونیر پس از نصب کامپوزیت دندان ممکن است که در مقابل تغییرات شدید دما یعنی گرما و سرمای زیاد، فرد دچار حساسیت شود. البته این حساسیت در مدت کوتاهی از بین می رود. اما در هر حال فرد باید از مصرف مواد غذایی بسیار سرد یا گرم جلوگیری نماید.
- تغییر رنگ دندان اگر فرد پس از نصب کامپوزیت ونیر بیش از حد نوشیدنی ها و غذاهای حاوی رنگ دانه مصرف کند ممکن است کامپوزیت تغییر رنگ داده و زیبایی خود را از دست بدهد. از این رو افراد باید مصرف این نوع مواد غذایی را به حداقل رسانده و پس از مصرف دهان خود را بشویند.
- شکستن کامپوزیت ونیر افراد پس از دریافت این روش درمانی باید به منظور دوام و ماندگاری بیشتر، از مصرف زیاد غذاهای سخت و خشک تا حد امکان خودداری کنند. جویدن ناخن یا شکستن بیش از حد تخمه نیز می تواند به دندان هایی که کامپوزیت شده اند آسیب وارد نماید. به طور کلی افراد باید مراقب باشند تا در حین جویدن غذا روی دندان ها فشار زیادی وارد نشود. البته لازم به ذکر است که اگر کامپوزیت دچار شکستگی شود دندانپزشک متخصص می تواند به راحتی آن را ترمیم نماید.
به منظور ماندگاری و طول عمر بالای کامپوزیت ونیر مراقبت های زیر لازم است:
- فرد باید به طور منظم مسواک زده و نخ دندان بکشد.
- از خوردن آجیل های سخت و شکستن آنها خودداری شود.
- پس از مصرف قهوه یا چای یا مواد غذایی رنگ دار حتما مسواک زده و دندان های خود را تمیز کند.
- مراجعات منظم به دندانپزشکی برای کنترل کامپوزیت ونیر فراموش نشود.
برای این مورد، دندانپزشک باید در ابتدا موقعیت روکش های قبلی شما را بررسی کرده و پس از معاینه بهترین تصمیم گیری را انجام دهد. در صورت امکان او روکش های قبلی را خارج کرده و کامپوزیت ونیر را جایگزین روکش های قبلی می نماید.
متاسفانه یکی از شکایات متداول در مورد روکش های دندانی بوی بد آن است. این مسئله جدی بوده و باید به سرعت رسیدگی شود. چندین دلیل برای این بوی وجود دارند که عبارتند از:
- عدم بهداشت دهان و دندان اولین جایی که باید برای این مسئله بررسی شود اطمینان از بهداشت دهان و دندان است. کامپوزیت ونیر دندان های طبیعی شما را می پوشانند اما نه به طور کامل. از این رو آنها هنوز در معرض دید قرار دارند و باکتری های دهان می توانند آنها را قربانی کنند. این باکتری ها می توانند بوی شدیدی را ایجاد کنند زیرا آنها اغلب گوگرد را تنفس کرده که پایه بسیاری از مواد شیمیایی بد بو و شایع ترین علت بوی دهان هستند. اما مسواک زدن مانع از آن خواهد شد.
- کامپوزیت ونیر بی کیفیت در صورتی که شما کامپوزیت دارید و از دندان های خود نیز به خوبی مراقبت می کنید احتمالا مقصر بعدی برای بوی بد دهان، مناسب نبودن آنها است. کامپوزیت ونیر باید کاملا متناسب با دندان های طبیعی شما باشند؛ بدون برآمدگی، شکاف یا نقص. زیرا باکتری های دهان در اطراف روکش گیر افتاده و منجر به بوی بد می شوند.
- بیماری های لثه دلیل دیگر بدبویی دهان می تواند بیماری های لثه باشد. باکتری هایی که لبه های کامپوزیت را استثمار می کنند می توانند به لثه های شما منتقل شده و در آنجا بوی شدیدی را تولید کنند.
- پوسیدگی دندان همانطور که قبلا ذکر شد، دندان های طبیعی هنوز هم می توانند در زیر کامپوزیت ونیر دچار پوسیدگی شوند. زمانی که این اتفاق رخ دهد، باکتری های در دندان شما جمع شده و باعث بوی بدی می شوند. از این رو مهم است که سریعا این موضوع را بررسی نمایید. زیرا اگر دندان ها در حال پوسیدگی باشند ممکن است در معرض خطر قرار بگیرند. حتی ممکن است به درمان کانال ریشه نیاز پیدا کنید.
