ارتودنسی دندان

آیا دندانپزشک میتواند درمان ارتودنسی انجام دهد؟

بله، اما با چه کیفیتی! مهم ترین سوال در انتخاب پزشک بخصوص درمان طولانی مدت و پیچیده ای که مستقیما با ظاهر و اعتماد به نفس بیمار درارتباط است درمان تخصصی ارتودنسی یست. درمانی که بصورت معمول لااقل یکسال زمان میبرد پس جبران اشتباهات رخ داده نیز کوتاه مدت و کم هزینه نخواهد بود. شاید شما دندانپزشک خود را دوست دارید و با او راحت هستید. شاید دندانپزشک تان به شما گفته باشد که می‌تواند برایتان ارتودنسی کند و هزینه کمتری نیز نسبت به متخصص ارتودنسی از شما دریافت کند.

موارد زیادی یافت می‌شوند که افرادی که درمان ارتودنسی خود را توسط دندانپزشک عمومی انجام داده‌اند و دندانپزشک به این مسئله توجه نداشته است که هر بیماری پیچیدگی‌هایی فک و دهان و دهان خود را دارد و بعید نیست که نیاز شود دوباره به ارتودنتیست مراجعه کنند و هزینه مجدد و حتی بیشتری برای تصحیح کار غلط انجام شده پرداخت کنند و درمان طولانی مدت دیگری داشته باشند.

متخصص ارتودنسی در رشته خود به مدت ۳ سال بعد از گذراندن دوره عمومی دندانپزشکی،بصورت متمرکز آموزش تخصصی این درمان را فرا گرفته است و معمولا در مطب یا کیلنیک فقط درمان ارتودنسی انجام می‌دهد. بنابراین ضمن اینکه نسبت به دندانپزشک عمومی دارای تجارب تحصیلی بیشتری می‌باشد، بصورت مداوم در حال درمان انواع این ناهنجاریست. بنابراین در اکثر موارد درمان بهتر و مطمئن‌تری را برای مشکلات فک و دندان ارائه می‌دهد.

عوامل ایجاد کننده مشکلات ارتودنسی و راه های پیشگیری

•  ژنتیک: مانند ارتفاع زیاد یا کم صورت و یا بزرگی فک‌ ها

• عوامل محیطی: مانند مکیدن انگشت به مدت طولانی یا از دست رفتن زود هنگام دندان‌های شیری در این مورد امکان پیشگیری از مشکلات با اصلاح عادات رفتاری به راحتی قابل انجام است.

درمان ارتودنسی چقدر طول می‌کشد؟

درمان‌های ارتودنسی به علت طولانی بودن و استفاده از وسائل درمانی متفاوت و تخصصی، ارزان نیستند. هزینه درمان‌های ارتودنسی متفاوت است. البته شما نباید کل هزینه را ابتدا و یکجا پرداخت کنید. معمولاً ابتدا ۱/۲ یا ۱/۳ آنرا به عنوان پیش پرداخت هزینه می‌کنید و بقیه آن را بصورت قسطی و با برنامه مشخص پرداخت خواهید نمود.

قیمت‌ها به محل زندگی شما بستگی دارد - ارتودنتیست‌ها در مناطق روستایی اغلب ارزان‌تر از ارتودنتیست‌ها در شهرهای بزرگ‌تر هستند - و ممکن است به صلاحدید ارتودنتیست باشد. با مراجعه به مشاوره دندانپزشکی و انتخاب بهترین نوع درمان و اجتناب از مراجعه به افراد غیرمتخصص و غیرحرفه ای، تا حد زیادی هزینه ارتودنسی را کاهش داده و مانع از هدر رفتن زمان و هزینه ارتودنسی شما خواهد شد. بخشی از این نگرانی مربوط به عدم اگاهی از مسائل هزینه های ارتودنسی در درمانهای ارتودنسی می باشد.

این مسئله بستگی کامل به نوع مشکل شما دارد. معمولاً به صورت میانگین درمان ارتودنسی از ۶ تا ۳۶ ماه (عموما یکسال و نیم) طول می‌کشد. البته بعضی تکنیک‌ها موجب سریعتر شدن درمان می‌گردند. بهتر است از ارتودنتیست خود بپرسید که این تکنیک‌ها چه مزایا و چه اشکالاتی دارند.

آیا بیمه سلامت یا دندانپزشکی ارتودنسی را پوشش می‌دهد؟

اگر بیمه سلامت یا دندانپزشکی دارید، با پزشک خود مشورت کنید. اکثر برنامه‌های بهداشتی برای درمان ارتودنسی برای افراد بالای ۱۸ سال هزینه‌ای پرداخت نمی‌کنند، اما تا حدی کودکان زیر ۱۸ سال را پوشش می‌دهند. اگر برنامه دندانپزشکی یا بهداشتی شما شامل پوشش ارتودنسی نمی‌شود، می‌توانید بیمه تکمیلی ارتودنسی را نیز خریداری کنید.

برای هر طرحی، حتماً در مورد درصد پوشش و حداکثر طول عمر سؤال کنید. همچنین توصیه می‌شود که در طول درمان ارتودنسی خود همان برنامه بیمه را حفظ کنید.

میانگین قیمت ارتودنسی و نحوه صرفه جویی

هر ساله عده‌ی بسیاری برای صاف کردن دندان‌های خود تحت مراقبت‌های ارتودنسی قرار می‌گیرند. چه آنها به دنبال بهبود زیبایی باشند و چه به دنبال بهبود سلامت دهان و دندان باشند، یک چیز مسلم است: درمان ارتودنسی تا حدودی بالا است.

قیمت ارتودنسی چه قدر است؟

در واقع قیمت استانداردی برای بریس‌ها وجود ندارد و هزینه می‌تواند به عواملی مانند جغرافیا و ارائه دهنده مورد استفاده بستگی داشته باشد. یکی دیگر از عوامل مهم در قیمت، نوع بریس‌های استفاده شده است. براکت‌های فلزی معمولاً مقرون به صرفه‌تر هستند، در حالی که بریس‌های لینگوال که در پشت دندان قرار می‌گیرند، معمولاً حداقل ۳۰ درصد هزینه بیشتری دارند.

همانطور که قیمت استانداردی وجود ندارد، هیچ چارچوب زمانی استانداردی برای مدت زمانی که فرد نیاز به استفاده از ارتودنسی دارد وجود ندارد. درمان می‌تواند به طور متوسط از یک تا سه سال طول بکشد و بزرگسالان اغلب به استفاده از بریس‌های طولانی‌تر از کودکان نیاز دارند.

• ناهنجاری های فکی
• ناهنجاری های دندانی

فاکتورهای ژنتیکی ، عوامل پیرامونی و یا ترکیبی از هر دو می تواند بر هر دو دسته تاثیرگذار باشد.

مشکلات استخوانی در ناهنجاری ارتودنسی در اغلب موارد مرتبط با وراثت می باشد و دارای درمان پیچیده تری ست.

زمان مداخله درمانی یکی از تفاوت های مهم ناهنجاری فکی و ناهنجاری دندانی می باشد.

برای اصلاح مال اکلوژن فکی یا اسکلتی، سن بیمار از مهم ترین موارد می باشد به نحوی که کنترل درمان و هدایت دندان ها و هر دو فک تنها قبل از بلوغ جنسی امکان پذیر است. و اینکه زمان بعد از بلوغ در صورتی که شدت ناهنجاری فکی زیاد باشد تنها راه حل ممکن ، ارتودنسی با جراحی فک است.

نامرتبی دندان ها یا کراودینگ نیز یکی از ناهنجاری های شایع دهان و دندان است که میتواند پیامدهای زیادی داشته باشد.

شدت این ناهنجاری به عوامل مختلفی بستگی دارد. معمول ترین آن به دلیل متفاوت بودن اندازه فک ها و اندازه دندان ها ایجاد میشود. زمان که دندان هایی با سایزهای بزرگتر از معمول در فک هایی کوچکتر از معمول دچار کمبود فضای لازم جهت رشد می شوند مجبور به ایجاد نامرتبی بیش از حد دندان ها می شوند.

در بعضی افراد این نامرتبی دندان ها معمولی است اما در بعضی افراد شرایط پیچیده تر و حاد تر میشود بطوری که بیمار دچار احساس درد شدیدی در فک و دندان های خود می شود.

فاصله بین دندان ها از دیگر مشکلات دندانی می باشد که علاوه بر تاثیر منفی در زیبایی لبخند شما باعث تجمع پلاک های بین دندانی و تحلیل استخوان فک در دراز مدت می شود.

جهت درمان این مشکل با توجه به میزان فاصله و پراکندگی آن در دندان ها میتوان از درمان ارتودنسی و یا ترمیم زیبایی دندان با استفاده از لمینیت و یا کامپوزیت اقدام نمود.

غایب بودن یک یا چند دندان می تواند به شدت بر زندگی روزانه افراد تاثیر بگذارد. می تواند بر سلامت عمومی، ظاهر و اعتماد به نفس افراد تاثیر گذار باشد.

دیپ بایت یا همپوشانی زیاد دندان های بالا و پایین باعث سایش دندان های پایین، ناراحتی پریودنتال و یا اختلال در عملکرد مفصل فک می شود.

در این اختلال عوامل دندانی، فکی و یا هردو موثر میباشند که چنانچه قبل از رسیدن به سن بلوغ برای درمان اقدام شود میتوان با کمک دستگاه های متحرک ارتودنسی آن را کنترل کرد.

در حالت عادی دندان های فک بالا باید نسبت به دندان های فک پایین کمی بیرون تر باشند که در اختلال کراس بایت این موضوع برعکس می باشد.

از مهمترین عوارض این اختلال می توان به آسیب های فصل فک، سایش دندان ها و انحراف فک در حالت بسته اشاره نمود.

این اختلال ممکن است بر اثر اختلال در رویش دندان ها، مکیدن انگشت، تنفس دهانی و یا اختلالات فکی ایجاد شود. بهترین سن درمان این اختلال قبل از رسیدن به سن بلوغ می باشد.

عقب بودن فک پایین از جمله اختلالاتی می باشد که شایعترین دلیل آن عوامل ارثی می باشد.

بهترین سن درمان این اختلال قبل از سن بلوغ یعنی قبل از ۹ سالگی برای دختر خانم ها و قبل از ۱۲ سالگی برای پسرها می باشد.

این اختلال در سن قبل از بلوغ با استفاده از دستگاه های خارج دهانی ارتودنسی مانند هدگیر و بعد از بلوغ قالبا با ارتودنسی همراه با جراحی فک قابل درمان می باشد.

اختلال جلو بودن فک پایین علاوه بر مشکلات جویدن و ایجاد اختلال در عملکرد صحیح مفصل فک در زیبایی بیمار نیز تاثیر منفی دارد.

مهمترین عامل بروز این اختلال نیز مانند اختلال عقب بودن فک پایین موضوع مادرزادی یا ارثی بودن آن می باشد.

بهترین سن درمان این اختلال قبل از سن بلوغ میباشد که با کنترل رشد فک ها قابل کنترل میباشد. درمان این اختلال بعد از سن بلوغ معمولا ارتودنسی همراه با جراحی فک میباشد.

دندان نیش نهفته از جمله اختلالاتی می باشد که معمولا در فک بالا رخ می دهد و برای دندان نهفته مخاطراتی نظیر ایجاد کیست و یا تومور را به همراه دارد.

جهت درمان این اختلال ابتدا دندان نیش شیری کشیده خواهد شد و سپس با در نظر گرفتن عوامل مختلفی مانند سن بیمار، عمق نهفتگی دندان و … اقدام به هدایت و خارج نمودن دندان نهفته می نمائیم.

ارتفاع زیاد فک بالا و یا ارتفاع کم لب از جمله علت هایی است که هنگام لبخند زدن میزان زیادی از لثه را نمایش میدهد که به آن اصطلاحا لبخند لثه ای گویند.

برای درمان این مشکل بسته به شرایط فکی و دندانی بیمار از روش های مختلفی می توان استفاده نمود که شایع ترین آن کم کردن حجم لثه می باشد.

یکی از مهمترین مسائلی که با مکیدن انگشت ایجاد می شود، اوپن بایت است که در این حالت دندان های جلویی به سمت جلو رانده می شوند.

مکیدن انگشت می تواند منجر به مشکلاتی نظیر مشکلات تلفظ و بیان، عدم موقعیت مناسب فک و بد شکلی سقف دهان شود.

برای جلوگیری از مشکلات فکی و دندانی حاصل از مکیدن انگشت از وسایل پیشگیری ارتودنسی در کودکان استفاده میکنیم.

هنگام مراجعه به متخصص ارتودنسی، به دنبال یافتن پاسخ به پرسش‌هایی هستیم که در ذهنمان قرار دارند.

پرسش‌هایی نظیر اینکه :

• کدام درمان برای مشکل دندان‌هایمان یا فک و دندان فرزندمان مناسب است؟
• ثابت یا متحرک؟
• آیا احتیاج به وسایل خارج دهانی وجود دارد؟
• آیا می‌توانیم از درمان‌هایی با وسایل همرنگ دندان یا نامرئی (البته تقریبا نامرئی) استفاده کنیم؟
• آیا مشکل من یا فرزندم فقط با درمان ارتودنسی قابل حل است و یا اینکه برای حصول نتیجه مناسب باید با درمان‌هایی از قبیل جراحی فک و صورت یا درمان‌های دیگر دندانپزشکی توام گردد؟
• آیا راه حل دیگری غیر از درمان ارتودنسی برای رفع مشکل وجود دارد؟”

در اینجا به تعدادی از روش‌های درمانی ارتودنسی، کاربردها، مزایا و معایب آن‌ها بصورت کلی اشاره‌ای خواهیم داشت تا شاید پاسخی باشد به سوال‌های پیش رو.

هرچند باید توجه کنیم که بهترین نوع درمان فقط بوسیله متخصص ارتودنسی و متعاقب معاینات کلینیکی و بررسی رادیوگرافی‌ها و قالب‌ها، مطالعه و پیشنهاد می‌گردد.

ارتودنسی ثابت با براکت های فلزی و سرامیکی:

عمده درمان‌های ارتودنسی به صورت ثابت هستند.زیرا این روش بهترین نتیجه را درسریعترین زمان برای هر نوع بهم ریختگی و ناهنجاری دندان ارائه میدهد

برای حرکات و جابه‌جایی دقیق دندان‌ها و حرکت ریشه آن‌ها معمولاً از درمان‌های ارتودنسی ثابت استفاده می‌شود. وسیله اصلی که برای این منظور بکار می‌رود را “براکت” می نامند. با استفاده از “براکت” هایی که به دندان چسبانده می‌شوند و سیم‌هایی از جنس “نیکل تیتانیوم” و “استنلس استیل” که در شیار آن‌ها قرار می‌گیرند و با بکارگیری بعضی وسایل کمکی دیگر از جمله “الاستیک“ها و فنر‌های فلزی می‌توان دندان‌ها را حرکت میدهند تا ی جای مناسب قرار گیرند.

“براکت”ها معمولاً فلزی و از جنس استنلس استیل هستند ولی برای اینکه ظاهر بهتری داشته باشند و کمتر دیده شوند از جنس سرامیک و یا کامپوزیت‌های فشرده که همرنگ دندان هستند نیز ساخته می‌شوند.”براکت“ها را اعم از فلزی یا همرنگ دندان، با مواد کامپوزیتی که آن‌ها نیز همرنگ دندان می‌باشند، به دندان‌ها می‌چسبانند.

مزایا :

• این روش بهترین راه برای درمان ناهنجاری های شدید دندانیست
• مناسب ترین هزینه درمان ارتودنسی نسبت به سایر روش ها

معایب :

در صورت مراقبت نکردن از سلامت دهان و دندان به دلیل وجود سیم براکت ها امکان باقی ماندن مواد غذایی و درنتیجه پوسیدگی دندانی در این روش بیشتر است.

ارتودنسی نامرئی :

بسیاری از افرادی که خواهان درمان‌های ارتودنسی هستند، اولین مشکلشان ظاهر طولانی مدت سیم های دندانی می‌باشد. این امر بخصوص در بزرگسالان و افراد شاغل که شغلشان بصورتی است که باید با افراد زیادی ر

در رو صحبت کنند بیشتر دیده می‌شود.

یکی از متداول ترین راه های مرتب کردن دندانها بدون سیم های فلزی و برجسته روی دندان استفاده از پلاک های پلاستیکی شفاف بی رنگ برای مرتب کردن دندان هااست

از مهمترین مزایای این روش :

• عدم ایجاد پوسیدگی بعد از ارتودنسی
• طراحی دیجیتال و سریع
• عدم نیاز به قالب‌گیری‌های مکرر و استفاده از قالب‌های شفاف می‌باشد که به زیبایی بیمار در طول درمان کمک بسزایی می‌کند.

از معایب این درمان :

• در این درمان امکان رفع مشکلات شدید ناهنجاری دندان و فک وجود ندارد و عملا برای نامرتبی های ساده تر کاربرد دارد.
• هزینه بالاتر نسبت به درمان های دیگر

ارتودنسی نامرئی (لینگوال):

در صورت استفاده از براکت‌های مخصوص در بعضی از درمان‌ها می‌توان آن‌ها را از پشت و از ناحیه زبان به دندان چسباند که به این نوع درمان ارتودنسی ثابت، ” لینگوال” یا ” پشت زبانی” می‌گویند.

این نوع درمان دارای محدودیت‌های فراوانی هست.

از جمله گران بودن، محدودیت در حرکات دندانی، ناراحت کردن و آزار زبان. بنابر این از این نوع درمان ارتودنسی نمی‌توان بصورت گسترده استفاده کرد.

تنها مزیت آن، این است که چون براکت‌ها به سطح داخلی دندان‌ها و نه سطح بیرونی آن‌ها چسبانده می‌شوند بنابر این در حالت عادی دیده نمی‌شوند و یکی از مواردی است که به آن ” ارتودنسی نامرئی” می‌گویند.
براکت‌ها اندازه و سیستم‌های مختلفی نیز دارند و توسط شرکت‌های مختلف ساخته می‌شوند و بنا بر سلیقه، راحتی و تشخیص متخصص ارتودنسی مورد مصرف قرار می‌گیرند. این سیستم‌ها اغلب در اصول بیومکانیکی و نتیجه نهایی حاصل اختلاف زیادی ندارند.

ارتودنسی دیمون (Damon) :

ارتودنسی دیمون یکی از روش‌های کاربردی در درمان دندانپزشکی می‌باشد که امروزه جزء جدیدترین متدهای درمان ارتودنسی محسوب می‌گردد، درمان با بریس دیمون توسط اتصال براکت های سلف لایگیت و با استفاده از کش‌های کوچکی صورت میگیرد.

براکت‌های سلف‌لایگیت به انواعی از براکت‌ها گفته می‌شود که به هیچ گونه الاستیک یا سیم جهت اتصال نیاز ندارد.

از مزایای اصلی این براکت‌ها می‌توان به بستن سریع‌تر، کاهش فشار وارده به دندان‌ها، افزایش بهداشت دهان و سهولت در درمان اشاره کرد، در حالی که در روش ارتودنسی معمولی بیمار برای تمیز نمودن کش‌ها با سختی خاصی مواجه می‌شود.

یکی از کارآمد‌ترین براکت‌های سلف‌لایگیت، سیستم دامون (دیمون) می‌باشد، که در صورت صلاحدید متخصص ارتودنسی، می‌تواند گزینه خوبی برای درمان بسیاری از ناهنجاری‌ها باشد.

ارتودنسی متحرک:

درمان ارتودنسی متحرک معمولاً برای تصحیح رابطه فک بالا و پایین، تحریک رشد فکین، حرکات تک دندانی و غیره مورد استفاده قرار می گیرند.

بیشتر در بچه‌ها و قبل از سنین ۱۰-۹ سالگی کاربرد دارند. به وسیله مورد استفاده در این نوع درمان “پلاک” می‌گویند. “پلاک” ها گاهی در یک فک و زمانی در هر دو فک استفاده می‌شوند.

بیشتر اوقات مرحله اول درمان ارتودنسی با این “پلاک” های متحرک صورت می‌گیرند تا زمینه را آماده سازند، تا در مرحله بعدی و زمان و سن مناسب بتوان درمان ارتودنسی ثابت برای مرتب کردن دقیق کل دندان‌ها انجام گردد.

برای ساخت پلاک باید قالب گیری انجام شود و قالب به لابراتوار فرستاده شود. پلاک‌ها معمولاً دارای اجزا فلزی (استنلس استیل) هستند که بر روی صفحه‌ای پلاستیکی (آکریلی) قرار می‌گیرند تا بتوان آن‌ها را به راحتی در داخل دهان مستقر نمود.