دندانپزشکی کودکان

درباره دندانپزشکی کودکان یا دندانپزشکی اطفال باید گفت، خوشبختانه امروزه با ارتقاء سطح آگاهی جامعه، اهمیت سلامت و حفظ دندان های شیری برای والدین مشخص گردیده.
دندان های شیری به دلیل ایفای نقش های مهمی که در سیستم دهان و دندان کودکان دارد باید تا زمان رویش دندان های دائمی حفظ گردند. دندانپزشک کودکان با تکنیک های کنترل رفتار، درمانی جذاب و بدون درد را برای کودکان انجام خواهد داد. یکی از نیازهای مهم کودکان همین مراقبت از دندان‌های آن‌ها است.

این مراقبت از سن یک سالگی که نخستین دندان‌های کودک نمایان می‌شود، تا سن هفت سالگی که دندان‌های شیری کودک شروع به افتادن کرده و رفته رفته با دندان‌های دائمی جایگزین می‌شوند و سن ده الی دوازده سالگی که تقریباً همه دندان‌های شیری کودک افتاده و تقریباً رشد دندان‌ها کامل شده است باید زیر نظر متخصص دندانپزشکی کودکان ادامه پیدا کند.

بهتر است والدین کودک از همان سنین نوزادی کودک خود را نزد متخصص دندانپزشکی کودکان برده و هر شش ماه یک بار برای چک آپ مجدد اقدام نمایند.

به طور طبیعی دندان‌های شیری از ۴ تا ۷ ماهگی شروع به رویش می‌کنند. مهم است که اگر رویش دندان تا ۹ ماهگی رخ نداد به پزشک مراجعه شود. اما از آن جایی که زمان درآمدن دندان‌ها در هر کودکی متفاوت است در اکثر مواقع دیر درآمدن و یا رویش زودتر، طبیعی خواهد بود.

به طور معمول رویش اولین دندان شیری، دندان پیشین میانی فک پایین است و در اکثر موارد این رویش‌ها تا پایان ۳ سالگی کامل شده و ۲۰ دندان شیری تکمیل می‌شود. در ادامه با ما همراه باشید تا ترتیب رویش دندان‌‌های شیری را بررسی کنیم:

• رویش اولین دندان‌ها، دو دندان پیشین میانی فک پایین بوده که به طور معمول بین ۶ تا ۱۰ ماهگی رخ می‌دهد.
• سپس در ۸ تا ۱۲ ماهگی رویش دو دندان پیشین میانی فک بالا را مشاهده خواهیم کرد.
• در ۱۰ تا ۱۶ ماهگی رویش دندان‌های پیشین کناری فک بالا و پایین را خواهیم داشت که در اکثر موارد دندان‌های فک پایین زودتر شروع به رویش می‌کنند.
• رویش دندان‌های آسیاب اول شیری فک پایین و بالا به طور معمول بین سن ۱۳ تا ۱۹ ماهگی است.
• معمولا بین سن ۱۶ تا ۲۳ ماهگی، دندان‌های نیش شیری فک بالا و پایین رویش دارند.
• در آخر بین سن ۲۵ تا ۳۳ ماهگی دندان‌های آسیاب دوم شروع به رویش می‌کنند.

لق شدن و افتادن دندان‌ها به طور معمول از ۶ سالگی آغاز می‌شود و به تدریج دندان‌های دائمی جایگزین دندان‌های شیری می‌شوند و تا ۱۲ سالگی این روند پایان می‌پذیرد. افتادن دندان‌‌های شیری کودک می‌تواند به هر ترتیبی رخ دهد. اما در اغلب موارد به صورت زیر هستند:

• دندان‌های پیش میانی: ۶ تا ۷ سالگی
• دندان‌های پیش جانبی: ۷ تا ۸ سالگی
• دندان‌های نیش شیری: ۱۰ تا ۱۲ سالگی
• دندان‌های آسیاب اول: ۹ تا ۱۱ سالگی
• دندان‌های آسیاب دوم: ۱۰ تا ۱۲ سالگی

نحوه تمیز کردن دندان های شیری کودکان

از آن جایی که مراقبت از دندان‌های شیری می‌تواند تاثیری مادام العمر (مثبت یا منفی) بر کودک داشته باشد، بهتر است برای حفظ دندان‌‌های کودک از همان بدو تولد به نکات مراقبتی مناسب توجه کافی داشت. در ادامه نکاتی برای مراقبت خوب از دندان‌های شیری آورده شده است:

• با یک پارچه شستشوی نرم و تمیز یا گاز استریل مرطوب، لثه‌های نوزاد را تمیز کنید تا به کاهش باکتری‌ها کمک کند.
• از قاشق، چنگال و فنجان مشترک استفاده نکنید، چرا که باکتری‌های موجود در بزاق با به اشتراک گذاشتن غذا یا نوشیدنی به کودک منتقل شده و باعث ایجاد حفره می‌شود.
• دندان‌های کودک خود را از همان ابتدا روزی ۲ بار مسواک بزنید تا جایی که کودک به سنی برسد که بتواند خودش مسواک زدن را انجام دهد.
• علاوه بر این که مسواک زدن را بخشی از برنامه روزانه خود قرار می‌دهید، با کمک دندانپزشکی کودکان نحوه مسواک زدن، میزان مناسب خمیر دندان و کشیدن نخ دندان را به کودک خود آموزش دهید.
• با کمک بازی و برنامه‌ی خاصی، کودک خود را برای مسواک زدن به ذوق آورید.
• از مکیدن مداوم شیشه شیر در هنگام خواب جلوگیری کنید، چرا که مکیدن مداوم باعث افزایش باکتری‌های مضر برای دندان می‌شود.
• از شیشه شیر فقط برای دادن شیر به کودک استفاده کنید و از ریختن نوشیدنی‌های دیگر پرهیز کنید تا از مکیدن‌‌های مداوم توسط کودک جلوگیری شود.
• میزان قند را در رژیم غذایی کودک به حداقل ممکن برسانید. چرا که شیرینی‌ها، آب نبات‌ها،کیک‌ها و نوشیدنی‌های حاوی قند باعث پوسیدگی دندان و ایجاد حفره می‌شوند.
• به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید. اولین زمان مراجعه در سن ۱ سالگی باید انجام شود.

اهمیت مراقبت از دندان های کودک

هر کودکی به دندان‌های شیری قوی نیاز دارد تا بتواند جویدن غذاهای جامد، لبخند زدن و صحبت کردن را به درستی بیاموزد. دندان‌های شیری پیشرو دندان‌های دائمی کودک هستند، مسیر و نحوه شکل گیری دندان‌های دائمی را مشخص کرده و نقشی مهم در شکل گیری طول قوس فکی و دهانی ایفا می‌کنند، از این رو باید اهمیت زیادی برای مراقبت از آن‌‌‌ها قائل شد.

اگر کودک دندان شیری خود را به دلیل پوسیدگی و عدم مراقبت یا ضربه، خیلی زود از دست بدهد، دندان دائمی پس از رویش ممکن است نامرتب باشد و این نامرتبی باعث می‌شود بقیه دندان‌ها در آن ناحیه به درستی ردیف نشوند. این می‌تواند منجر به ایجاد مشکلات بسیار و نیاز پیدا کردن به ارتودنسی در بزرگسالی شود.

• دندانپزشکان متخصص یا دندانپزشکانی که کار با اطفال و کودکان را زیاد انجام داده اند، به خاطر آموزشی که دیده اند قادرند بسیاری از شرایط دشوار رفتاری و مشکلات کودک را تشخیص داده و درمان کنند.
• آنها مجهز به ابزار و وسایل آرامش کودکان هستند و از چگونگی رفتار با کودکان و نوجوانان آگاهی دارند.
• کودکان در مطب دندانپزشکی ممکن است پاسخ های متفاوتی به نشستن بر روی صندلی معاینه و نشان دادن دندان هایشان به دندانپزشک خود داشته باشند. کودکان از محیط نا آشنای مطب احساس اضطراب و ترس دارند در عین حال ممکن است دندان کودک نیاز به درمانهای ویژه ای داشته باشد.
• از این رو در برخی از موارد ممکن است که دندانپزشک کودک شما به خاطر عدم همکاری کودک و دشواری در کنترل فیزیکی آن از آرام بخش یا بیهوشی عمومی استفاده کند.
• دندانپزشک کودکان معمولا از تکنیک های بسیاری برای هدایت رفتاری کودک استفاده می کنند. آنها به منظور جلوگیری و کاهش ترس و اضطراب کودک از صندلی دندانپزشکی و مواقعی که ممکن است در دندان کودک درد و ناراحتی ایجاد شود از روش های هدایت رفتاری خاصی استفاده می کنند.