کشیدن دندان در چه مواقعی به کار می‌رود؟
اگر فرزندتان در هر فرصتی دندان شیری لق شده خود را به شما نشان می‌دهد، این اتفاق کاملاً طبیعی است و نیاز به دندانپزشک ندارد. اما دندانهای دائمی جایگاه ویژه‌ای دارند و باید تا پایان عمر از آن‌ها محافظت کنیم. زیرا از دست دادن یک دندان بالغ می‌تواند سلامتی دندان و لثه را تهدید کند و با برخی مشکلات مانند افتادگی صورت، عفونت لثه، پوسیدگی دندان و غیر مواجه شوید.
کشیدن دندان شرایط خاص خودش را دارد که ابتدا دندانپزشک از دندانهای شما یک رادیوگرافی می‌گیرد، از مصرف داروها، بیماری ها و شرایط خاص زندگیتان سوال میپرسد و بعد دستور به کشیدن دندان می دهد. اگر مکمل و یا ویتامین مصرف می کنید و یا بیماری خاصی دارید حتما به دندانپزشک اطلاع دهید. اگر برای درمان بیماری خاصی مجبور به مصرف داروی داخل وریدی هستید حتما باید قبل از دارو درمانی، کشیدن دندان صورت گیرد زیرا خطر مرگ استخوان وجود دارد.
دلیل کشیدن دندان چه چیزی است؟
گاهی اوقات دندان آسیب دیده با عصب کشی دندان رفع می شود. اما در برخی موارد ضربه یا پوسیدگی شدید است و دندان دیگر قابل ترمیم نیست. از دیگر دلایلی که باعث dental etraction می‌شود میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. عفونت
اگر پوسیدگی یا آسیب دندان به قسمت پالپ گسترش یافته باشد ممکن است درمان کمی مشکل‌ساز شود. اما اگر امکان درمان ریشه وجود نداشته‌باشد و عفونت آن‌قدر شدید است که آنتی‌بیوتیک آن را درمان نکند برای پیشگیری از گسترش عفونت لازم است دندان از داخل دهان استخراج شود.
خطر عفونت: اگر به‌دلیل به خطر افتادن سیستم ایمنی مانند شیمی درمانی یا پیوند اعضا احتمال عفونت یک دندان خاص گسترش یابد، دلیل کافی برای کشیدن دندان وجود دارد.
۲. بیماری پریودنتال
اگر بیماری لثه، باعث عفونت بافت‌ها و استخوان‌های احاطه‌کننده دندان شده باشد، ممکن است نیاز به بیرون آوردن دندان شود. در صورت عدم درمان به‌موقع بیماری لثه، پوسیدگی دندان سلامتی دندان‌ها را تهدید می‌کند مراحل پیشرفته بیماری لحظه باعث تحلیل بافت لثه ربات‌ها و استخوان فک می‌شود که این سه مورد دیگر توانایی حمایت دندان را ندارد با خراب شدن ساختار نگهدارنده دندان دندان‌ها لغو می‌شود و در نهایت بیماری لثه باعث می‌شود دندان‌ها خود به خود بیفتن یا ممکن است دندان‌ها به کشیدن نیاز پیدا کنند.
۳. شلوغی دندان ها و درمان ارتودنسی
گاهی اوقات دندانپزشک برای انجام ارتودنسی به دلیل شلوغ بودن دهان، بزرگ بودن برخی دندان‌ها و نبودن جای کافی برای سایر دندان‌ها، مجبور به کشیدن برخی از دندانهای دائمی می‌شود. این کار باعث ایجاد فضای بیش تر برای دیگر دندان‌ها شده و شرایطی را فراهم می‌کند که دندان‌ها همسطح و در کنار یکدیگر قرار گیرند.
۴. آسیب یا جراحت دندان
اگر دندانی در خط لثه یا نزدیک به آن بشکند، ممکن است ساختار دندان قابل‌مشاهده کافی نباشد و دیگر امکان ترمیم دندان مانند تاج دندان وجود ندارد. در این مواقع حذف دندان ضروری است.
۵. دندان شیری که به‌موقع نیفتاده
دندانهای شیر در سنین ۶ الی ۱۲ سال می‌افتند. اما برخی شرایط باعث به تأخیر افتادن یا عدم افتادن به‌موقع دندانهای شیری می‌شود. یکی از رایج‌ترین مشکلی که هنگام رشد دندانهای دائمی در کنار دندانهای شیری مشاهده می‌شود، رویش دندان دائمی پشت دندان شیری است. این مشکل فشار زیادی به دندان‌ها وارد می‌کند که برای رفع آن باید دندانپزشک دندان شیری را بیرون بکشد. در صورت مشاهده عدم افتادن دندان شیری حتماً به دندانپزشک اطفال یا متخصص ارتودنسی مراجعه کنید. زیرا دیر افتادن دندانهای شیری ممکن است روی احوالات کودک تأثیر منفی بگذارید.
۶. دندان های نهفته و نیمه نهفته
اگر پس از اتمام دوره رشد، دندانی هنوز از لثه بیرون نیامده و یا فقط کمی از آن بیرون باشد، نهفته و نیمه نهفته نامیده می‌شوند که در اغلب موارد دندانهای نیش و عقل به این شکل هستند. در صورت ایجاد مشکل برای فرد، دندانپزشک با روش جراحی این دندان‌ها را خارج خواهد کرد.
۷. قرارگیری در محل نادرست
برخی دندان‌ها که در جای نامناسبی رشد کرده‌اند، می‌توانند به بافت نرم حفره دهان، لثه و یا زبان آسیب وارد کنند. از این رو پزشک کشیدن آن دندان را توصیه می‌کند.
کشیدن دندان نهفته چگونه است؟
انجام چنین درمانی تنها توسط دندانپزشک و جراحان دندان امکان‌پذیر است. قبل از کشیدن دندان، پزشک بی‌حسی موضعی را در ناحیه‌ای که قرار است دندان در آن کشیده شود تزریق می‌کند. در برخی موارد دندانپزشک مجبور می‌شود از بیهوشی عمومی استفاده کند. بیهوشی عمومی قوی از ایجاد درد در سراسر بدن جلوگیری می‌کند و باعث می‌شود حین انجام جراحی یا کشیدن دندان به‌راحتی بخوابید و هیچ‌گونه خطری احساس نکنید.
اگر دندان نهفته باشد دندانپزشک لثه و بافت استخوانی که روی دندان را پوشانده است کنار می زند و سپس با استفاده از ابزار دندانپزشکی دندان را خارج می‌کند. او حین خارج‌کردن، دندان را به آرامی به جلو و عقب تکان می‌دهد تا از استخوان فک و ربات‌های موجود جدا شود. گاهی اوقات جدا کردن دندان آن‌قدر سخت است که باید تکه‌تکه برداشته شود. هنگام استخراج دندان، معمولاً لخته خون در حفره دندان ایجاد می‌شود. سپس دندانپزشک از یک گاز استریل برای آرام کردن محیط خالی استفاده می‌کنند از شما می‌خواهد این گاز را نگهدارید. در برخی موارد نیز دندانپزشک برای بستن لبه‌های لثه و پیشگیری از خونریزی بیش از حد محل کشیدن دندان را با چند بخیه می‌بندد.
آمادگی برای کشیدن دندان
- تهیه لیستی از سؤالات برای پرسش از دندانپزشک برای درک کامل مراحل کشیدن دندان
- در صورت داشتن هر نوع بیماری و مصرف هرگونه دارو، حتما به دندانپزشک اطلاع دهید.
- در صورت مصرف داروهای رقیق کننده خون و داشتن حساسیت دارویی، دندانپزشک را مطلع کنید.
- گاهی ممکن است به علت وجود عفونت، آنتی بیوتیک تجویز شود. حتما مصرف آن‌ها را جدی بگیرید.
- روز مراجعه برای کشیدن دندان، حتما عکس رادیوگرافی از دندان را با خود به همراه داشته باشید تا دندانپزشک بتواند بهترین روش را برای کشیدن انتخاب کند.
- مصرف دخانیات را حداقل یک روز قبل از جراحی کنار بگذارید. چرا که مصرف دخانیات خشک شدن حفره دندان و بدون پوشش شدن استخوان آلوئولار را به همراه خواهد داشت.
- در صورت انجام جراحی با بیهوشی، ۱۲ ساعت قبل از جراحی از خوردن غذا خودداری کنید تا از تهوع بعد از بیهوشی جلوگیری شود.
- به طور معمول در صورت استفاده دندانپزشک از داروی بی حسی موضعی نیازی به ناشتا بودن، نخواهد بود.
- بهتر است برای انجام جراحی یا کشیدن دندان لباس راحت و گشاد بپوشید.
جراحی دندان
ممکن است با شنیدن کلمه جراحی دچار ترس و اضطراب شده و از هزینه‌های بالا نگران شوید. اما اگر بدانید که فرآیند جراحی دندان با هدف اصلاح وضعیت و شرایط دندان‌ها و یا در صورت لزوم خارج کردن دندان، به صورت سرپایی و بدون درد و عوارض است، دیگر نگران نخواهید بود.
جراحی دندان زمانی نیاز می‌شود که:
- دندان دچار پوسیدگی و عفونت شدید شده باشد.
- فک در اثر تصادف، افتادن، ضربه‌های محکم و ... شکسته باشد.
- در صورت نکروز پالپ (pulp necrosis) یا از بین رفتن پالپ داخل دندان
- ابتلا به بیماری‌های پیشرفته لثه
- نیاز به ارتودنسی
- وجود دندانهای نهفته و نیمه نهفته
- ناهنجاری‌های پاتولوژیک
- ایجاد کیست در دهان
- تحلیل استخوان فک
مراحل جراحی دندان به صورت است:
- ابتدا بررسی عکس رادیوگرافی بیمار توسط دندانپزشک انجام می‌شود.
- ۱۰ الی ۱۵ دقیقه قبل از جراحی، بیمار با تزریق بی حسی موضعی در ناحیه استخوان فک و بافت لثه و محل تحت درمان، آماده سازی می‌شود.
- بعد از آن توسط جراح، تست بی حسی و اطمینان از بی حسی ناحیه تحت درمان انجام می‌شود.
- با وسیله‌ای به نام بیستوری برای دسترسی به دندان و استخوان اطراف، برشی در لثه ایجاد می‌شود.
- با وسیله‌ای به نام الواتور، لثه از اطراف دندان جدا شده و با حرکت دادن و خالی کردن کناره‌های دندان، ریشه دندان لق می‌شود.
- دندان به صورت کامل و یا در صورت نیاز به صورت چند تکه با وسیله‌ای به نام فرز بیرون آورده می‌شود.
- در برخی موارد تمام یا قسمتی از دندان با استخوان پوشیده شده است. در این وضعیت، استخوان برداشته شده تا دندان و ریشه آن در دسترس قرار گیرد.
- پس از آن هر گونه ذرات باقی مانده دندان یا استخوان برداشته شده و محل جراحی تمیز می‌شود.
- ناحیه جراحی شستشو داده شده و سپس بخیه زده می‌شود.
- در پایان با پانسمان کردن محل کشیدن دندان، خونریزی کنترل شده و لخته خون ایجاد نخواهد شد.
شرایط دهان بعد از کشیدن دندان
- شرایط دهان بعد از کشیدن دندان به‌روش انجام آن بستگی دارد. معمولاً بعد از جراحی احساس درد و ناراحتی کمی بیشتر است و بیمار باید نکات مراقبتی را جدی‌تر بگیرد.
- دندانپزشکان توصیه می‌کنند در هفته اول بعد از کشیدن از غذاهای مایع و نرم استفاده و از خوردن غذاهای تحریک‌کننده جلوگیری شود.
- بهبودی پس از کشیدن دندان ممکن است کمی طول بکشد و مهم‌ترین روند بهبودی در سه روز اول اتفاق می‌افتد. همچنین ممکن است بعد از رفع اثرات بی‌حسی، درد و ناراحتی دوباره احساس شود که دندانپزشکان برای رفع این موضوع مصرف برخی داروها را توصیه می‌کنند.
- محل استخراج دندان نیز برای چند ساعت (حدود ۴ ساعت) با خونریزی همراه است که تا زمان متوقف شدن خونریزی گاز استریل روی آن باقی می‌ماند.
عوارض کشیدن دندان
کشیدن دندان یا dental etraction همیشه با مشکلاتی مانند درد، التهاب، کبودی، خونریزی و عفونت همراه است که تمام این موارد با گذشت زمان و مصرف داروهای ضد التهاب و ضددرد برطرف می‌شود. اما برخی خبرها کمی مشکل‌ساز هستند و سلامتی دندان‌ها را بر خطر می‌اندازد. برای مثال، پس از خروج دندان، احتمال حرکت کردن دندانهای باقی‌مانده افزایش می‌یابد و نامرتبی دندان‌ها و تغییر در بایت رخ می‌دهد. در ادامه با چنین مواردی بیشتر آشنا می‌شوید:
- خشکی حفره
هنگام کشیدن دندان، لخته خون به‌طور طبیعی در ناحیه‌ای که دندان قبلاً حضور داشته است، تشکیل می‌شود. گاهی‌اوقات این لخته خون زودتر از موعد از بین می‌رود و این موضوع می‌تواند منجر به خشکی حفره شود.
- مرگ استخوان
معمولاً کسانی که سابقه پرتودرمانی در ناحیه سر و گردن دارند، بعد از استخراج دندان در معرض خطر ابتلا به بیماری به‌نام استئورادیونکروز می‌شوند. این وضعیت با مرگ استخوان در ناحیه دندان کشیده شده به‌دلیل آسیب به رگ‌های خونی منجر می‌شود.
- ایجاد زخم در دهان
در صورت عدم توجه به توصیه دندانپزشکان برای مصرف نکردن غذا تا چند ساعت بعد از عمل جراحی، به دلیل بی حس بودن دهان ممکن است به طور ناخودآگاه زبان یا گوشه دهان خود را گاز گرفته و باعث ایجاد زخم شوید.
- بی حس شدن لب و چانه
اگر برای کشیدن دندانهای پایین به خصوص دندانهای عقل به پزشک متخصص و حاذق مراجعه نشود، ممکن است به عصب آلوئولار تحتانی که به دندانهای عقبی نزدیک هستند، آسیب وارد شده و منجر به بی حسی لب و چانه برای چند روز تا چند ماه شود و در برخی موارد نادر ممکن است این بی حسی برای همیشه اتفاق افتد.
- شکستن استخوان
در برخی موارد نادر ممکن است شکستن استخوان فک در حین کشیدن دندان رخ دهد:
- فشار آوردن زیاد دندانپزشک برای بیرون آوردن دندان
- پایین بودن استحکام و شکننده بودن استخوان به علت بیماری یا کهولت سن
- سوراخ شدن سینوس
ممکن است برخی از سینوس‌ها که به استخوان فک بسیار نزدیک هستند، در زمان جراحی دندان (به خصوص دندانهای عقبی) سوراخ شوند که این سوراخ شدن باعث وارد شدن ذرات هوا شده و می‌تواند منجر به آسیب به چشم‌ها، بینی و حتی مغز شود.
نقش متخصص در جراحی دندان
متخصص جراحی دندان به‌عنوان جراح فک و صورت نیز شناخته می‌شود. این دسته از دندانپزشکان در حوزه وسیع‌تر فعالیت و بر روشهای اصلاحی و درمانی روی دهان و فک بیماران تمرکز دارند. همچنین اغلب با دیگر جراحان و ارتودنتیست ها همکاری می‌کنند. وظایف جراح دندان معمولاً در موارد زیر خلاصه می‌شود.
- مشاوره با بیماران و تجزیه و تحلیل داده‌های بیمار برای تعیین نیازهای بیمار و اهداف درمانی
- همکاری با متخصصان دیگر مانند دندانپزشکان ترمیمی و ارتودنتیست ها
- ثبت مراقبت از بیمار با حفظ یادداشت‌های دقیق از قرار ملاقات با بیمار
- تجویز بی‌حسی عمومی و موضعی
- انجام روشهای جراحی مانند کشیدن دندانهای نهفته، جراحی دندانهایی که دندانپزشک عمومی قادر به انجام آن نیست، قرار دادن ایمپلنت، پیوند استخوان، برداشتن تومورها و سایر رشدهای غیر طبیعی نواحی دهان و صورت
حال که متوجه سختی کار متخصصین جراح هستید، پیشنهاد می کنیم برای خارج کردن دندان های سرسخت حتما به بهترین کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید، کلینیکی که از خدمات منحصر به فرد و با کیفیت آن مطمئن باشید و بهترین شرایط را حفظ آرامش شما خلق کند.
دندانپزشک برای کشیدن دندان از چه ابزارهایی استفاده می‌کند؟
طبق مشاهدات، معمولاً سینی مورد نیاز برای کشیدن دندان شامل ابزارهای زیر است:
- رول های پنبه‌ای
- عامل بی‌حس کنند موضعی
- سوزن بیهوشی
- سرنگ
- آینه
- کاوشگر
- گاز پانسمان
- کورت جراحی
- فورسپس
نقش لیزر در جراحی دندان
دندانپزشکی نیز مانند دیگر حوزه‌های درمان با کمک پیشرفت تکنولوژی دچار تغییرات شگفتی شده‌است که یکی این تغییرات حضور لیزر در انجام اقدامات دندانپزشکی است. لیزر تشکیل‌شده از پرتو بسیار باریک و متمرکز است که هنگام برخورد با بافت، باعث جداسازی ان می‌شود. از این ابزار برای تراشیدن بافت‌های نرم و سخت استفاده می‌کنند که روند درمانی را بسیار تسهیل می‌بخشد.
