ارتودنسی متحرک چیست؟
ارتودنسی متحرک شامل دستگاه‌های پلاستیکی شفافی است که به منظور اصلاح شرایط ارتودنسی روی دندانها قرار می‌گیرند و همانطور که از اسمش پیداست میتوان آنها را از دهان خارج کرد. در یک دوره درمانی از بریس‌های متحرک متعددی استفاده میشود و به طور میانگین هر ۱۲ تا ۱۸ ماه یکبار باید آنها را تعویض نمود.
با توجه به حرکت دندانها در طول دوره از دستگاه‌های مختلفی استفاده میشود به عبارت دیگر دستگاه‌های مورد استفاده در چند هفته با دستگاه‌های مورد استفاده در پایان درمان متفاوت است. در این نوع ارتودنسی به دندانها فشار کمی وارد میشود تا آنها به آرامی به محل مناسب خود جابجا شوند.
مدت زمان ارتودنسی متحرک
در حالت کلی مدت زمان درمان بریس‌های متحرک نسبت به بریس‌های ثابت کمتر است. دندانپزشک در اولین ویزیت مدت زمان را مشخص می‌کند. تخمین زمان دوره درمان به عواملی مانند: سن، نوع ارتودنسی متحرک، شدت ناهنجاری و همکاری بیمار بستگی دارد.
پس از برداشتن ارتودنسی ثابت، لازم است مدتی از ریتینرهای پلاستیکی شفاف استفاده کنید تا دندانها در محل جدید خود ثابت شوند.
آیا ارتودنسی متحرک درد دارد؟
ممکن است طی ۵-۴ روز اول استفاده از بریس متحرک احساس ناراحتی و درد داشته باشید. احتمالا دندانها درد می‌گیرند و بخش‌هایی از بریس با لثه، لب‌ها، گونه‌ها یا زبان تماس داشته باشد. به علاوه باعث افزایش جریان بزاق و تأثیر بر روی صحبت کردن میشود. این عارضه طبیعی است و خیلی زود به پوشیدن بریس عادت کرده و گفتار شما مثل سابق میشود.
در همان روزهای اول تا حدی که ممکن است بریس‌ها را بپوشید تا به آنها عادت کنید. اگر بریس خود را برای مدت طولانی نپوشید هنگام استفاده مجدد برایتان سخت‌تر خواهد بود.
اگر درد زیادی را تجربه می‌کنید می‌توانید از مسکن‌های خفیف و بدون نسخه با توجه به دستورالعمل آنها استفاده نمایید.
همچنین می‌توانید از مقداری موم ارتودنسی استفاده کنید. اگر قسمتی از ریتینر با لب‌ها یا گونه‌های شما برخورد می‌کند و اذیت می‌شوید، تکه کوچکی از موم را جدا کنید و آن را مانند توپ کوچکی به آرامی روی هر قسمت آزاردهنده قرار دهید. موم مانند بالشتک عمل می‌کند و از لب یا گونه شما مراقبت می‌نماید.
اگر همچنان بعد از چند روز اول احساس درد داشتید، به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
ارتودنسی متحرک برای چه دندانهایی موثر است؟
اگر به تغییرات و جابجایی جزئی و خفیف دندان و دهان نیاز دارید، ارتودنسی متحرک گزینه مناسبی است.
بریس‌های متحرک دندانها را صاف کرده، فاصله بین آنها را از بین می‌برند و انواع بایت‌ها را اصلاح می‌کنند. اما این برای درمان ناهنجاری‌های شدید، بهترین گزینه نیستند.
استفاده از این نوع ارتودنسی برای نوجوانان و بزرگسالان امکان پذیر است. احتمالا به دلیل نامرئی بودن بزرگسالان آنها را بیشتر ترجیح می‌دهند. ممکن است والدین برای ارتودنسی کودکان و نوجوانان نیز بریس‌های متحرک را انتخاب نمایند زیرا هنگام تمیز کردن و نخ دندان کشیدن دندانها راحت‌تر هستند.
در صورت استفاده از بریس‌های متحرک، ضروری است مسئولیت پذیر و آگاه باشید. حتما آنها را در بیشتر ساعات روز بپوشید و مراقب باشید آنها را گم نکنید. این مشکل اغلب بزرگترین چالش نوجوانان است.
توجه داشته باشید که استفاده از بریس‌های متحرک یا سنتی در بزرگسالان به زمان درمان بیشتری نیاز دارد زیرا تغییرات اسکلتی در بزرگسالان دشوارتر است و حرکت دادن دندانها به آرامی انجام میشود.
قیمت ارتودنسی متحرک
هزینه بریس‌های متحرک با توجه به نیازهای هر فرد متفاوت است. بسته به نیازهای شما و میزان خفیف یا شدید بودن ناهنجاری دندان قیمت‌ها تغییر می‌کنند. قیمت کل شامل هزینه ویزیت و اکسسوری‌ها نیز می‌باشد.
برای آگاهی از بهترین و مناسب‌ترین درمان برای شما و برآورد هزینه با دندانپزشک خود مشورت کنید.
مراحل ارتودنسی متحرک
مراجعه به دندانپزشک
اولین اقدام مراجعه به دندانپزشک است. دندانپزشک پس از معاینه با توجه به شدت ناهنجاری دندانها و فک تعیین می‌کند کدام نوع ارتودنسی متحرک مناسب شماست.
قالب گیری
جهت ساخت دستگاه متحرک متناسب با نیاز شما، دندانها قالب گیری میشوند. قالب گیری در مدت کمی انجام میشود.
پس از قالب گیری، دستگاه در آزمایشگاه ساخته میشود.
گذاشتن ارتودنسی متحرک روی دندانها
در این مرحله پلاک‌های ساخته شده روی دندانهای بیمار قرار داده میشود. هنگام جایگذاری پلاک‌ها احتمال احساس درد وجود دارد. پس از اتمام این مرحله بیمار باید حدودا ماهی یکبار ویزیت شود.
انواع ارتودنسی متحرک
ریتینر یا پلاک نگهدارنده ثابت: هنگامی که ارتودنسی متحرک برداشته میشود، ممکن است دندانها به سرعت به حالت قبلی خود بازگردند. پس از برداشتن ارتودنسی ثابت، دندانها باید در موقعیت خود ثابت شوند، فک و لثه باید محکم نگه داشته شوند و پس از ریتینر استفاده می‌کنیم.
با افزایش سن، استخوان‌های فک (کودک و بزرگسال) رشد می‌کنند و دندانها نسبت به قبل دچار انحراف وجابه‌جایی میشوند، اما این امر بخشی از روند طبیعی افزایش سن است. همچنین این امر ممکن است در طول درمان رخ دهد که ضرورت استفاده از نگهدارنده را چندین برابر می‌کند. پس از یک سال استفاده از ریتینر، میزان ساییدگی روز به روز کاهش می‌یابد، اما توصیه میشود که بعد از این مدت نیز از ریتینر برای مراقبت و حفظ ارتودنسی استفاده کنید.
پلاک نامرئی و متحرک: پلاک متحرک نامرئی یک نوع ارتودنسی متحرک شفاف است که میتوان به جای پلاک‌های فلزی و دیمون از آنها استفاده کرد. ارتودنسی متحرک نامرئی از پلاک‌های شفاف ساخته شده‌اند که به صورت سفارشی برای هر فرد ساخته شده و محافظ دهان مشابهی هستند. این پلاک‌ها برای غذا خوردن یا مسواک زدن متحرک هستند. این پلاک‌ها را باید هر دو هفته یکبار تعویض کرد.
بعد از اتمام ارتودنسی میتوان از پلاک‌های نامرئی استفاده کرد. این نوع ارتودنسی به حفظ موقعیت دندانها بعد از ارتودنسی کمک می‌کند تا زمانی که دندانها ثابت شده و جابه‌جا نشود.
عوامل موثر در طول درمان ارتودنسی متحرک
طول درمان ارتودنسی متحرک به چند عامل بستگی دارد. برخی از این عوامل مانند میزان مراقبت از دندانها و رعایت توصیه پزشک به شما بستگی دارد. برای آگاهی بیشتر شما از عوامل موثر در طول درمان، به بررسی آنها می‌پردازیم.
۱. رعایت بهداشت دهان و دندان
سلامت دندانها بسته به میزان مراقبت از آنها بستگی است. دستگاه ارتودنسی متحرک نیز این گونه است. هر چه منظم‌ترمسواک بزنید و نخ دندان بکشید، مدت درمان کمتر میشود. در نتیجه رعایت صحیح بهداشت دهان و دندان باعث میشود سریع‌تر دستگاه ارتودنسی را بدارید. حداقل دوبار در روز مسواک بزنید و نخ دندان بکشید. به طور ایده آل باید بعد از هر وعده غذایی این کار را انجام دهید.
۲. رعایت توصیه‌های پزشک
گوش دادن به توصیه‌های پزشک و انجام دستورالعمل‌های او به معنای زمان کمتر دوره درمان ارتودنسی و زمان بیشتری برای لذت بردن از زندگی است.
۳. مراقبت از بریس‌ها
افرادی که از دستگاه ارتودنسی استفاده می‌کنند، باید از خوردن غذاهای سفت، چسبناک یا جویدنی و نوشیدنی‌های گازدار اجتناب کنند. همچنین هنگام ورزش دستگاه ارتودنسی را بیرون بیاورند.
در نهایت میزان طول درمان علاوه بر موارد ذکر شده به نوع مشکل و شدت آن بستگی دارد.
مزایای ارتودنسی متحرک
مزایای ارتودنسی متحرک عبارتند از:
- نامرئی هستند
- استفاده آسان
- امکان خوردن غذاهای رنگی یا کمی سفت
- در صورت احساس درد غیرقابل تحمل میتوان آنها را بیرون آورد.
- به دلیل ساخته شدن در آزمایشگاه، به زمان کمی برای قرار دادن روی دندان نیاز است.
- در مقایسه با ارتودنسی سنتی قیمت کمتری دارد.
- هنگام خوردن، نوشیدن و تمیز کردن دندانها می‌توانید آنها را بیرون بیاورید.
معایب ارتودنسی متحرک
استفاده از ارتودنسی متحرک معایبی نیز دارد که عبارتند از:
- فقط روی جابجایی‌های خفیف موثرند.
- دستگاه‌های ارتودنسی متحرک قادر به اصلاح چرخش‌های متعدد نیستند.
- ممکن است بیمار برای مدتی از آن استفاده نکند و در نتیجه به دوره درمان طولانی شود.
- تحمل این نوع ارتودنسی برای دندانهای پایین دشوار است.
- ممکن است روی نحوه صحبت کردن تاثیر بگذارد.
- در صورت خوردن غذاهای سفت به راحتی می‌شکنند.
حرکت دندان با دستگاه ارتودنسی متحرک
سن، جنس، طول ریشه، سطح و کیفیت استخوان بر حرکت دندان با دستگاه ارتودنسی متحرک تاثیر می‌گذارد.
برای مثال در نوجوانان، خط فک و بافت زیرین همچنان در حال حرکت است. در نتیجه خط فک انعطاف پذیری بیشتری دارد و جابجایی دندانها آسان‌تر است.
در بزرگسالان نیز دندانها جابجا میشوند اما مدت زمان درمان بیشتر است.
مراقبت‌های لازم پس از ارتودنسی متحرک
- برای جلوگیری از آسیب پس از انجام ارتودنسی، نکات زیر را رعایت فرمایید:
- پس از پوشیدن آنها از خوردن غذاها سفت و نوشیدنی‌های گازدار، چسبناک و شیرین اجتناب کنید.
- بریس‌ها را با آب جوش یا داغ شستشو ندهید زیرا پلاستیک آن ذوب میشود.
- هنگام شنا بریس‌ها را بردارید.
- در صورت دشوار بودن صحبت کردن در روزهای اول، فقط با تمرین مشکل را برطرف کنید. برای مثال متنی را با صدای بلند بخوانید. نحوه صحبت کردن پس از دو یا سه روز به حالت قبل باز می‌گردد.
بریس‌ها را هفته‌ایی یکبار با مایع شستشو تمیز کنید. - فقط در صورت تایید دندانپزشک بریس‌ها را از دهان خارج کنید.
